|
Әбдирейим султанов
|
| Sana | 31.05.2024 | | Hajmi | 4,39 Mb. | | #258260 |
Bog'liq Muhammad=======
Өзбекстан ҳәм Қарақалпақстан Республикасына хызмет көрсеткен көркем-өнер ғайраткери, Бердақ атындағы мәмлекетлик сыйлықтың лауреаты, белгили композитор, дирижёр, муғаллим, Өзбекстан композиторлар аўқамының ағзасы, жәмийетлик ғайраткер Әбдирейим Султанов композитор сыпатында кеңнен танылған. Ол 1930-жылы Шымбай қаласында пуқара шаңарағында туўылған.
Ә.Султанов 1949-1955-жыллары Ташкент мәмлекетлик консерваториясының халық сазлары факультетин питкерген. Ол консерваторияның атақлы композиторлары ҳәм профессорлары Б.Надеждин, Б.Ф.Гиенко, Г.А.Мушельден композиция сырларын үйренеди.
Ол мийнет жолы даўамында телевидение ҳәм радио еситтириў комитети халық сазлары оркестриниң көркемлик жақтан басшысы ҳәм бас дирижёры, Нөкис музыка ҳәм хореография училищесиниң директор орынбасары, 3-санлы балалар музыка мектебиниң директоры (1957-1967), Қарақалпақстан композиторлар аўқамының баслығы (1991-1992) лаўазымларында жемисли мийнет етти.
Ә.Султанов 1957-1963 ҳәм 1981-1983-жыллары қарақалпақ халық сазлары оркестриниң шөлкемлестириўшиси көркем басшысы ҳәм бас дирижёры хызметин атқарды. Б.Ф.Гиенко менен биргеликте қарақалпақ халық сазлары оркестри халық намасы тийкарында сюита, рапсодия жазған. Сондай-ақ, ол театр тараўының раўажланыўына да үлкен үлес қосты. «Бахыт», «Раўшан» (Ф.Назаров пенен бирге), «Қырлы соқпақлар» (А.Халимов пенен), «Арыўлар» (Х.Турдықулов пенен бирге) драма ҳәм комедияларға музыкалар жазды.
Әбдирейим СУЛТАНОВ (1930-1992)
Qoraqalpoq kompozitori va dirijyor. Qoraqalpoq teatri bosh dirijyori (1955— 57, 1966—71), Qoraqalpoq davlat filarmoniyasi xalq cholgʻu asboblari orkestrining tashkilotchisi va rahbari (1957—63), Nukus musiqaxoreografiya bilim yurtida direktor muovini (1963 — 66) va oʻqituvchi (1963-yildan), Qoraqalpogʻiston televideniye va radioeshittirish qoʻmitasi xalq cholgʻu asboblari orkestrining badiiy rahbari va bosh dirijyori (1971-yildan), Qoraqalpogʻiston kompozitorlar uyushmasi raisi
(1991—92). Simfonik ("Krraqalpoqcha syuita", B.Giyenko bilan hamkorliqda; "Yoshlik") va vokalsimfonik ("Boʻzatov") syuitalar, poemalar, "Qoraqalpoqcha rapsodiya"; shuningdek, "Ravshan" (J.Oymirzayev), "Baxt", "Arular", "Dilbarlar" (S.Xoʻjaniyozov), "Qirli soʻqmoqlar" (T.Seitjonov), "Artist takdiri" (I.Yusupov), "Orol ovozi" (Q. Doʻsanov) kabi spektakllarga yozilgan musiqa va qoʻshiqlar (Ajiniyoz sheʼrlari — "Sevgilim", "Goʻzallar", "Bormikin" va boshqalar) muallifi. Berdaq nomidagi Qoraqalpogʻiston Davlat mukofoti laureati (1974).
Ә.Султанов республиканыӊ мәдений ҳәм әдебий илажларына, декада ҳәм концерт бағдарламаларына белсене қатнасты. 300 ге жақын шығармалары оқыў бағдарламалары ҳәм көркем ҳәўескер жәмәәт репертуарларына киргизилген. Композитор өмириниӊ дерлик 40 жылға шамалас ўақтын қарақалпақ музыка өнериниӊ раўажланыўына бағышлады.
1992-жылы 15-сентябрьде Нокисте қайтыс болди
Әбдирейим СУЛТАНОВ
|
| |
