• Chizma geometriyada tekisliklar quyidagi hollar bilan beriladi
  • Tekislikning bosh chiziqlariga uning gorizontal va frontal chiziqlari kiradi.
  • Tekislikning frontali
  • Umuman, chizmada tekislikning cheksiz ko’p bosh chiziqlarini o’tkazish mumkin.
  • Tekislikka tegishli to’g’ri chiziq va nuqta.
  • Foydalanilgan adabiyotlar
  • Egamshukurov behruzning




    Download 2,08 Mb.
    Sana04.10.2024
    Hajmi2,08 Mb.
    #273453
    Bog'liq
    6. XUSUSIY VAZIYATDAGI TO\'G\'RI CHIZIQLAR TO’G’RI CHIZIQNING IZLARI TO’G’RI CHIZIQDAGI NUQTA

    • TERMIZ DAVLAT MUHANDISLIK VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI YO'L HARAKATINI TASHKIL ETISH YO'NALISHI 24 -BS (SIRTQI ) GURUH TALABASI
    • EGAMSHUKUROV BEHRUZNING

    • MUHANDISLIK VA KOMPYUTER GRAFIKASI FANIDAN TAYYORLAGAN SLAYDI

    XUSUSIY VAZIYATDAGI TO'G'RI CHIZIQLAR TO’G’RI CHIZIQNING IZLARI TO’G’RI CHIZIQDAGI NUQTA IKKI TO’G’RI CHIZIQNING O’ZARO VAZIYARLARI

    Chizma geometriyada tekisliklar quyidagi hollar bilan beriladi:

    5. Tekis geometrik figuralarning ortogonal proyeksiyalari orqali berilishi ham mumkin


    1. Bir to'g'ri chiziqqa tegishli bo'lmagan uchta nuqta proyeksiyalari bilan
    2. Bir to'g'ri chiziq va unga tegishli bo'lmagan nuqta proyeksiyalari bilan
    4. ikki parallel to'g'ri chiziq proyeksiyalari bilan
    3. Ikkki kesishuvchi to'g'ri chiziq proyeksiyalari bilan

    Tekislikning bosh chiziqlariga uning gorizontal va frontal chiziqlari kiradi.

    Chizmada tekislik gorizontalining frontal proyeksiyasi Ox ga parallel, ya‘ni h″Ox bo’ladi, tekislik gorizontalining gorizontal proyeksiyasi esa tekislikning PH iziga parallel, ya‘ni h′PH bo’ladi (4.4-rasm).


    Tekislikning bosh chiziqlari
    Tekislikning gorizontali
    Ta’rif. Tekislikka tegishli to’g’ri chiziq H tekisligiga parallel bo’lsa, bu to’g’ri chiziq tekislikning gorizontali deyiladi.
    4.4
    -
    rasm
    Bunda hP hamda h∥H bo’lsa, h to’g’ri chiziq P tekislikning gorizontal chizig’i bo’ladi.

    Tekislikning frontali

    Bunda fP hamda f∥V bo’lsa, f to’g’ri chiziq P tekislikning frontal chizig’i bo’ladi.


    Ta’rif. Tekislikka tegishli to’g’ri chiziq V tekisligiga parallel bo’lsa, bu to’g’ri chiziq tekislikning frontali deyiladi.
    4
    .
    5
    -
    rasm

    Umuman, chizmada tekislikning cheksiz ko’p bosh chiziqlarini o’tkazish mumkin.

    Tekislikning bir nomli bosh chiziqlari (masalan, gorizontallari) hamma vaqt bir-biriga 4.6-rasm parallel bo’ladi. Ammo proyeksiyalar tekisligidan talab qilingan masofada tekislikning faqat bitta bosh chizig’ini o’tkazish mumkin.

    Tekislikka tegishli to’g’ri chiziq va nuqta.

    Agar to’g’ri chiziqning ikki nuqtasi tekislikka tegishli bo’lsa, bu to’g’ri chiziq tekislikka tegishli bo’ladi. Masalan, a to’g’ri chiziqning A va B nuqtalari (4.13-rasm) Q tekislikka tegishli bo’lganligi uchun a to’g’ri chiziq Q tekislikka tegishli bo’ladi;


    Quyidagi xollarda to’g’ri chiziq tekislikka tegishli bo’ladi:
    a

    Foydalanilgan adabiyotlar:

    • Engeneering Drawing, M.B. Shah, B.C. Rana., Darslik, Indiya, 2009 y.
    • Sh. Murodov va boshqalar. Chizma geometriya. Darslik – T. TURON IQBOL, 2007 y. 232 bet.
    • Davletov S.A. Chizma geometriya O’quv qo’llanma, T., TTYeSI, 2006 y. 132 bet.
    • Usmonov J.A. Chizma geometriya kursi. – T. ‘Ta‘lim nashriyoti, 2014 y. 240 bet.
    • 5. Karimov A.A., Alimov U.T., Shokirova X.A. Chizma geometriya fanidan amaliy mashg’ulotlar Ish daftari. T., TTYeSI, 2014.

    Download 2,08 Mb.




    Download 2,08 Mb.