|
ELEKTR ENERGIYASI SIFATINING ASOSIY KO‘RSATKICHLARI
|
| bet | 2/6 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 2.85 Mb. | | #121634 |
Bog'liq 18. word etq, 14-мa’ruza elektr tarmoqlari himoyasi Reja Operativ tok manbala-fayllar.org, ReadMe UzLAp Office 2003, Люди рождаются в разных местах Земли, Fan nomi, Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilgELEKTR ENERGIYASI SIFATINING ASOSIY KO‘RSATKICHLARI
kuchlanish og'ishi;
kuchlanish o‘zgarishi doirasi;
Fliker dozasi;
kuchlanish egri chizig'ining sinusoidal buzilish koeffitsienti;
kuchlanishning n-garmonik komponentining koeffitsienti;
teskari ketma - ketlikdagi kuchlanish nossimetriyasi koeffitsienti;
nol ketma-ketlikdagi kuchlanish nossimetriyasi koeffitsienti;
Chastota og'ishi;
kuchlanish buzilishining davomiyligi;
Impulsli kuchlanish;
O‘ta kuchlanishning vaqtinchalik koeffitsienti;
Kuchlanishning og‘ishi
Elektr energiyasi sifati parametrlaridan biri kuchlanishning og'ishidir. Kuchlanishning og'ishi barqaror kuchlanish og'ishining qiymati bilan belgilanadi. Kuchlanishning og'ish qiymati uchun quyidagi normalar o‘rnatiladi:
Elektr iste’molchilarning shinalarida doimiy kuchlanish og'ishining normal ruxsat etilgan va maksimal ruxsat etilgan qiymatlari mos ravishda elektr tarmog'i nominal kuchlanishining +5 va +10% ga teng.
Oddiy ishga tushirish va boshqarish shartlariga muvofiq elektr dvigatellari va apparatlarining qisqichlaridagi nominal qiymatdan (haqiqiy kuchlanish va nominal kuchlanish o‘rtasidagi farq) kuchlanishning og‘ishi sanoat iste’molchilari uchun – 5 – 10%, shuningdek avariyadan keyingi rejimlarda + 5% bo‘lishi kerak. Buyuk Britaniya, Italiya, Germaniyada +10% gacha kuchlanish og'ishiga yo'l qo'yiladi; Avstriya, Belgiya, Niderlandiya va Turkiyaning elektr tarmoqlarida Kuchlanishning eng katta o'sishiga (+15%) ruxsat beriladi; Shvetsiyada bu qiymat juda qattiq cheklangan (+2%). Kuchlanishning og'ish diapazoni, Kanadada esa bu ko‘rsatkich 10-3% ni tashkil qiladi. Elektr energiyasi sifatining yuqorida ko‘rsatilgan ko‘rsatkichlari uchun quyidagi standartlar qo‘llaniladi: elektr energiyasini uzatish nuqtasidagi kuchlanishning ijobiy va salbiy og‘ishlari bir haftalik interval vaqtining 100% davomida nominal yoki kelishilgan kuchlanish qiymatining 10% idan oshmasligi kerak. Bu ruxsat etilgan og'ishlar chegarasidan (bir necha ming volt) oshib ketadigan bir necha soniya ichida tarmoq kuchlanishining keskin o'zgarishi bilan ifodalanadi. Ruxsat etilgan kuchlanish og'ishlari nominal qiymatdan oshmasligi kerak. Impulsli o‘ta yuqori kuchlanish kuchli ta'sir ko'rsatadi:
Elektr jihozlarining ishlashi va ishlash muddati;
Elektr uzatish liniyalarining izolyatsiyasi holati to'g'risida;
Impuls kuchlanishining turlari va sabablari:
tashqi omillarga ta'sir qilish (masalan, momaqaldiroq);
kuchli qurilmalarni yoqish yoki o'chirish natijasida yuzaga keladigan kommutatsiya o‘ta yuqori kuchlanishi
Elektr ta'minotidagi har qanday kuchlanish farqlari ulangan uskunaning ishlash muddatini sezilarli darajada qisqartiradi, kutilmagan xarajatlarga olib keladi va muhim qimmatbaho uskunalarni ishdan chiqaradi. Normadan 5-10% og'ishdagi kichik doimiy farqlar, ular uskunalarni boshqarish bloklarida mikrosxemalarni olib yuradi, mahsulotlarning ishdan chiqishiga va ishning to'xtashiga olib keladi. Ular aniqlik va barqarorlik muhim bo'lgan qurilmalarda (tibbiy yoki laboratoriya uskunalari, dasturiy ta'minot bilan ishlaydigan ishlab chiqarish uskunalari, boshqaruv chiplari va mikroprotsessorlar) qabul qilinishi mumkin emas. Normadan 10-25% og'ish kuchlanishining ko'tarilishi elektr jihozlarining ishlash muddatini o'rtacha 2 baravar kamaytiradi. Barqaror elektr ta'minoti o'nlab yillar davomida uskunaning ishlashini ta'minlaydi va yuqorida aytib o'tilgan bir nechta sakrashlar ishni kafolat muddatiga qisqartiradi. Bir fazali tarmoqning 300V gacha bo'lgan kuchlanish farqlari ko'pincha alohida elektr komponentlarining (quvvat manbalari, elektr motorlar, aktuatorlar, yorug'lik uskunalari, sensorli va boshqaruv panellari) ishdan chiqishiga olib keladi. Ruxsat etilgan qiymatlar chegarasidan tashqarida kuchlanishning pasayishi ham xavflidir: bu saqlanmagan ma'lumotlarning yo'qolishiga, ishlab chiqarish uskunalarining ishdan chiqishiga, buzilishlar va nosozliklarga olib keladi.
|
| |
