• E’tiboringgiz uchun rahmat!!!
  • Davriy sistema elementlarining kimyoviy xossalari




    Download 7,69 Kb.
    bet2/2
    Sana30.11.2023
    Hajmi7,69 Kb.
    #108463
    1   2
    Bog'liq
    Elementlar davriy sistemasi atom tuzilishi nazariyalari bilan bo-fayllar.org

    Davriy sistema elementlarining kimyoviy xossalari
    Darhaqiqat, kimyoviy elementlar oddiy moddada va ularning ko'p sonli birikmalari hosil bo'lishi mumkin bo'lgan shaklda, erkin atom va ion holatida, solvatlangan yoki gidratlangan holda ularga xos xususiyatlar bilan bir-biriga bog'langan. Biroq, x-xususiyatlar odatda ikkita hodisadan iborat: erkin holatdagi atomga xos xususiyatlar va oddiy modda. Ushbu turdagi xususiyatlar ularning ko'plab turlarini o'z ichiga oladi, lekin eng muhimlari:

    • Atomning ionlanishi va uning energiyasi, elementning jadvaldagi o'rniga, tartib raqamiga bog'liq.

    • Atom va elektronning energiya aloqasi, xuddi atom ionlanishi kabi, elementning davriy jadvaldagi joylashishiga bog'liq.

    • O'zgarmas qiymatga ega bo'lmagan, ammo turli omillarga qarab o'zgarishi mumkin bo'lgan atomning elektronegativligi.

    • Atomlar va ionlarning radiuslari - bu erda, qoida tariqasida, harakat holatidagi elektronlarning to'lqin tabiati bilan bog'liq bo'lgan empirik ma'lumotlardan foydalaniladi.

    • Oddiy moddalarning atomizatsiyasi - elementning reaktivlik qobiliyatining tavsifi.

    • Oksidlanish darajalari rasmiy xususiyatdir, ammo elementning eng muhim xususiyatlaridan biri sifatida namoyon bo'ladi.

    • Oddiy moddalar uchun oksidlanish potentsiali - bu moddaning suvli eritmalarda ta'sir qilish potentsialini o'lchash va ko'rsatish, shuningdek, oksidlanish-qaytarilish xususiyatlarining namoyon bo'lish darajasi.

    Ilk bor atom tuzilishini 1911-yilda E.Rezerford va uning hamkasblari tak- lif etgan va bu nazariya atomning planetar modeli deyiladi. Bu nazariyaga ko‘ra atomning markazini musbat zaryadlangan yadro egallaydi. Yadro atrofida elek- tronlar orbita bo‘ylab aylanib, atomning o‘lchamlari elektron harakat qilayotgan orbitalarning o‘lchamlariga bog‘liqdir. Rezerford modeli atom tuzilishi nazariyasi rivojlanishida muhim o‘rinni egallab, ko‘p tajribalar natijalarini tushunib yetishga yordam bergan. Ammo bu modelga ko‘ra elektron tinmay orbita bo‘ylab atom yadrosi atrofida aylanib energiyani ajratib tursa, uning energiyasi yo‘qolib borib, yadroga qulashi kerak bo‘lar edi. Lekin amalda bunday bo‘lmay, Rezerford mode- li buni tushuntirib berolmadi.


    Daniyalik fizik olim N. Bor nazariyasiga ko‘ra elektron energiyani kvantlar (kichik qismlar) ga bo‘lib ajratadi, deb taxmin qilgan. Bu nazariyaga ko‘ra elek­tron yadro atrofida ma’lum bir masofada, ma’lum orbita bo‘ylab harakatlanadi. Bu orbita bo‘ylab elektron energiyani ajratmasdan harakatlanishi mumkin. Yadroga eng yaqin orbita atomning eng turg‘un “asosiy” holatiga to‘g‘ri keladi. Atom- ga energiya berilganda uning elektroni yuqoriroq energetik darajaga ko‘chishi mumkin. Bu holat elektron uchun “qo‘zg‘algan” holat deyiladi. Atom energiyani yutishi yoki ajratishi faqat elektron bir orbitadan boshqa orbitaga o‘tishidagina kuzatiladi.
    E’tiboringgiz uchun rahmat!!!
    http://fayllar.org
    Download 7,69 Kb.
    1   2




    Download 7,69 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Davriy sistema elementlarining kimyoviy xossalari

    Download 7,69 Kb.