Reaktiv quvvatni kompensatsiyalash muhim texnik tadbir bo‘lib,
bir qancha
maqsadlarda qo‘llash mumkin.
*Birinchidan
reaktiv quvvatni kompensatsiyalash reaktiv quvvat balansini
ta’minlash uchun zarur
*Ikkinchidan
kompensatsiya qurilmalarini qo‘llash
tarmoqda elektr energiya
isrofini kamaytirish uchun
*Uchinchidan
kompensatsiya qurilmalari kuchlanishlarni rostlash uchun
qo‘llaniladi.
Reaktiv quvvatini balansi va uning tarmoq kuchlanishi bilan
bog‘liqligi.
∑
=∑
=∑
+∑ΔQ
bu yerda: Σ
Qr
- generatorlar ishlab chiqarayotgan reaktiv quvvatlarning yig‘indisi,
kVar;
ΣQist
- iste’mol bo‘layotgan reaktiv quvvatlarning yig‘indisi, kVar;
ΣQyukl
-
reaktiv yuklanishlarning yig‘indisi, kVar;
ΣΔQ
- reaktiv quvvatlarning isrofi, kVar.
Reaktiv quvvatlarning balansi bajarilganda energetik tizimida kuchlanish ma’lum
bir miqdorda saqlanadi. Reaktiv quvvatini balansi buzilishi bilan tarmoqdagi
kuchlanish o‘zgaradi.
Kuchlanishni nominal miqdoriga nisbatan o‘zgarishi yuklanish grafiki bilan
bog‘liqdir.
Hisobiy aktiv Pxis. va reaktiv Qxis. yuklanishlar borligida kuchlanish yo‘qolishi
quyidagi formula bilan aniqlanadi.
Agarda
tarmoq uzunligi
l
, simlarning qarshiliklari
va
ma’lum bo‘lsa
Reaktiv quvvat iste’moli natijasida asinxron motorda aylanuvchi magnit oqim
hosil bo‘ladi va bu oqim yordamida statordan rotorga
kerakli miqdorda aktiv
quvvat ko‘chiriladi.
Shuning bilan birgalikda reaktiv quvvat iste’mol qilinishining salbiy ta’sirlari bor.
-Qo‘shimcha yuklangan transformator va liniyalarni quvvat o‘tkazish qobiliyati
pasayadi. -
Elektr iste’molchilarga quvvat yetkazishida elektr tarmoqlarda quvvat va energiya
isroflari oshib ketadi:
