International anthology
INTERNET TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH
IMKONIYATLARI
Akbarova Mohigul Asrorjon qizi ( Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi TATU
Farg`ona filiali Kompyuter injiniringi yo’nalishi talabasi)
Zamonaviy ta’lim muammolaridan biri – o’quv jarayoni yaxshi tushunish va
an’anaviy ta’lim usullari o’rtasidagi muvozanatni saqlash zaruratidir. Internet
texnologiyalari yangi hisoblash qurilmalarining integratsiyasini, veb-xizmatlarining
global taqsimlanishini, va kuchli dasturiy ta’minotni o’z ichiga qamrab oladi. Ushbu
integratsiya istalgan joyda va istalgan vaqtda cheksiz o’rganish imkoniyatlarini
taqdim etadi.
Internet texnologiyalari ta’lim imkoniyatlarini kengaytiradi. Hozirda maktab
ostonasini endigina bosib o’tgan ko’plab o’quvchilar allaqachon internet
texnologiyalari sohasi bilimga egadir. Ta’limdagi internet texnologiyalari o’quv
jarayonini yanada qiziqarli o’tkazish, kerakli vaqtda kerakli ma’lumotlarni taqdim
etish, ilmiy loyihalarda ishtirok etish imkonini beradi va yoshlarni bir-biri bilan va
o’qituvchilari bilan bog’lash uchun ishlatiladi. Zamonaviy internet-
texnologiyalarning ijobiy xususiyati shundaki, dunyoning narigi tomonida
joylashgan noyob eksperimental resurslardan foydalanish imkoniyati mavjudligi va
xabar almashinuvi imkoniyatlarining qulayligidadir. Yaqin kelajak istiqboli sifatida
“virtual” hayot haqida ham gapirish mumkin. Yoshlar boshqa qit’ada joylashgan
asbob-uskunalar ustida tajriba o’tkazadigan onlayn laboratoriyalar yoki qo’shni
sinfda yoki binoda foydalanishi mumkin bo’lgan virtual olamlar qurishi mumkin.
Internetdan ta lim maqsadlarida foydalanganda, masofaviy ta limda ilg’or axborot
ʼ
ʼ
texnologiyalaridan foydalangan holda kasbiy tayyorgarlik va qayta tayyorlash uchun
___________________
International anthology
mo’ljallangan ta lim xizmatlari mavjudligidir. Internet texnologiyalari o’quvchiga
ʼ
bilimlarni, asosan, ma’lumotni yetkazib berishning elektron vositalari orqali,
bilimlarni tekshirishni amalga oshirishni o’z ichiga oladi.
Masofaviy ta’lim, shubhasiz, an’anaviyga nisbatan o’zining afzalliklariga ega
ta’lim shaklidir. Bu o’quvchining psixologik muammolarini hal qiladi, vaqtinchalik
va fazoviy cheklovlarni, malakali ta’lim muassasalaridan uzoqda bo’lish
muammolarini bartaraf qiladi, jismoniy nuqsonlari bo’lgan odamlarga o’qishga
yordam beradi. Masofaviy ta’limni tashkil etishning maqsadlari bevosita talaba
bilan aloqaga kirmasdan o’qitishdir. Masofaviy ta’lim nafaqat o’rganishni, balki,
albatta, bilimlarni nazorat qilishni ham talab qiladi. Masofaviy ta’limni tashkil etish
uchun eng mos bo’lgan test tizimi maktab va universitetlarda ham ba’zi
muammolarni keltirib chiqaradi. Axborotni tashkil etishning multimedia
shakllaridan foydalanish ko’proq zarur. Ushbu shaklda ma’lumot talabalar
tomonidan yaxshiroq qabul qilinadi. Masofaviy ta’limda qatnashadigan
o’qituvchilar doimiy ravishda o’z malakalarini oshirishlari kerak. Ilm-fanning
rivojlanishi va yangi texnika yutuqlari professional professor-o’qituvchilarni zamon
bilan hamnafas bo’lishiga turtki beradi. Masofaviy ta’lim rivojlanib, uning zaruriy
bo’g’ini kompyuter tarmoqlariga aylanib bormoqda. Kompyuter o’quv jarayoni
samaradorligini oshirish vositasidir. Bu talabalarga mustaqil ravishda bilim olish
imkonini beradi, aql-zakovatni rivojlantirishga yordam beradi, ta’lim ma’lumotlarini
va majmuini kengaytiradi, amaliy o’quv vazifalari, va talaba faoliyatini nazorat
qilish sifatini o’zgartirish imkonini beradi.
Multimedia vositalari va texnologiyalaridan foydalanish o’quv sxemasini
yaratishga imkon beradi. Ta’limni tashkil etishning an’anaviy va kompyuter
shakllaridan oqilona foydalanish va o’zlashtirishda yangi sifat beradi. Multimedia
yaratish orqali o’quv faniga qiziqishni oshirish mumkin taqdimotlar va interaktiv
___________________
International anthology
dasturlar orqali albatta. Taqdimot darsi o’quvchilarning e’tiborini jalb qilish va
e’tiborli ma’lumotni ko’paytiradi. Kompyuter taqdimotlaridan foydalanish darsni
vizual va ifodali qiladi, yangi materialni yaxshiroq o’zlashtirishga yordam beradi.
Internet barcha foydalanuvchilar uchun keng imkoniyatlarni ochib beradi.
Foydali ta’lim resurslariga quyidagilar kiradi:
1. Elektron pochta talabalar, o’qituvchilar va ta’lim muassasalari o’rtasida
‒
ma’lumot almashish uchun.
2. Pochta ro’yxatlari umumiy ma’lumotlarni o’quv guruhiga va tashkiliy
‒
jamoaga yuborish uchun munozaralar; ilmiy grantlar, stipendiyalar, tanlovlar
haqidagi ma’lumotlar ham foydalidir.
3. Talabalar va stajyorlar bilan ta’minlashni tashkil qilish imkonini beruvchi
FTP yordamida fayllarni uzatish asosiy uslubiy va o’quv materiallari va FTP server
orqali dasturiy ta’minot.
4. Hozirgi vaqtda tashkil etish uchun asosiy texnologiyalar sifatida xizmat
qilishi mumkin bo’lgan WWW texnologiyalaridan foydalanish
mumkin. Bunga turli onlayn kurslar va master-klasslar kiradi.
5. Internet orqali jahon axborot resurslariga kirish. Bular, birinchi navbatda,
veb-saytlar nashriyotlar va kutubxonalar. Ushbu saytlarda siz kitob yangiliklari va
ular bo’yicha sharhlar bilan tanishishingiz mumkin, kerakli kitoblar va davriy
nashrlarga buyurtma bering. Ushbu saytlarning ko’pchiligida bepul pochta
ro’yxatlari ham mavjud, bu esa buni amalga oshiradiayotgan sohalarda yangi
ishlarni kuzatishni osonlashtiradi. Elektron ta’limdan foydalanishning asosiy
afzalliklarini uch guruhga bo'lish mumkin.
1. Tashkiliy: o’quv materiali ustida ishlash qobiliyati bilan bog’liq qulayliklar
___________________
International anthology
qulay vaqt va internetga kirishingiz mumkin bo’lgan istalgan joyda; sinxronlash
imkoniyati va o’qituvchi va boshqa talabalar bilan asinxron aloqa; foydalanish
qulayligi.
2. Psixologik va pedagogik: chiziqli bo’lmagan, moslashuvchan ta’limni
amalga oshirish imkoniyati tushunchalar; o’quv jarayonini individuallashtirish
(individual sur’at, tanlash vazifalari, hisobga olingan holda).
3. O’quv jarayonining interaktivligi; multimedia mazmuni o’quv jarayoni
(nafaqat matn, gipermatn, grafik materiallardan, balki audio, video fayllardan ham
foydalanish, animatsiya va boshqalar); multimedia hisobiga axborotni idrok
etishning barcha kanallarining faolligi; qobiliyati individual va guruh vazifalarini
birlashtirish; asenkron rejimda guruh ishini tashkil qilish imkoniyati.
Darxaqiqat, hozirgi kunda internet texnologiyalarisiz har bir sohani tasavvur
qilish qiyin. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ham mikroprotsessorli
hisoblashlar asosida ishlaydigan dasturiy ta’minot, dasturiy ta’minot, apparat va
apparat vositalaridan hisoblanadi.
Foydalanilgan saytlar:
1.
https://lex.uz/ru/docs
2.
https://www.tdiumag.uz/post
3.
https://xs.uz/uz/post
___________________
| 