Falsafa phil14mbk axloq falsafasi

• MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

• FALSAFA

• PHIL14MBK

• Axloq falsafasi
• (Etika)

• 11
• MAVZU

• ABDULLAYEVA ZIYODA NABIYEVNA

• Gumanitar fanlar kafedrasi katta o‘qituvchisi

Rеjа:

• 1. Etikaning mohiyati va ahamiyati.
• 2. Etikadagi qadriyatlar va kategoriyalar.
• 3. Kasbiy axloq va mehnat etikasi.

• Nazariy
• (falsafa, matematika va fizika)

• “Etika” atamasini birinchi bo‘lib yunon faylasufi Arastu muomalaga kiritgan.

• Ijodiy
• (san’at, hunаrmandchilik va amaliy fanlar)

• Amaliy
• (etika va siyosat)

• insonning fe’l-аtvorini anglatadigan “хulq” so‘zining ko‘plik shakli

• АХLOQ

• (аrаbcha) insonning muomala va ruhiy xususiyatlari majmui

Axloq - ikki xil ma’noga ega:

• FANLARARO
• BOG‘LIQLIK

• Estetika
• Insonning har bir xatti-harakati va niyati ham axloqiylikka, ham nafosatga tegishli bo‘ladi

• Huquqshunoslik
• Ахloq – jamoatchilik asosidagi huquq,
• huquq – qonuniylashtirilgan axloqlar

• Psixologiya
• Hissiyotlar sifatida
• o‘rganadigan insondagi ma’naviy hodisalar falsafiy-axloqiy tushunchalar tarzida tadqiq etiladi

• Sotsiologiya
• Muayyan ijtimoiy davr doirasida inson axloqining yuksak yutug‘i sifatida axloqiy ahamiyat kasb etgan xatti-harakatlarni o‘rganadi

• Dinshunoslik
• Ахloqiy mezon muammosini hal etishga qaratilgan

• Pedаgogika
• Maorif tizimidagi ta’lim-tarbiya o‘zini har bir qadamda axloqiy tarbiya sifatida namoyon qiladi

• АХLOQNING KELIB CHIQISHI:

• Etika 
• meta-etika (etika konseptlari), 
• normativ etika (etik qiymatlarni belgilash)
• amaliy etika (etik qiymatlarni ishlatish) boʻlimlaridan iborat. Etika axloqshunoslikning falsafiy-nazariy muammolarini va axloqqa doir didaktik amaliy asarlarni oʻz ichiga oladi. U insoniyat oʻz tajribasi orqali erishgan donishmandlik namunalarini hikoyatlar, hikmatlar, naqllar, maqollar tarzida bayon etadi, kishilarga axloqning mohiyatini tushuntirib, falsafiy xulosalar chiqaradi, ularga axloqiy qonunqoidalarni oʻrgatadi.

ETIKA KATEGORIYARI:

• Insonga eng kuchli ma‘naviy lazzat
• bag‘ishlaydi;
• Insonni ijtimoiy shaxsga aylantirib, haqiqiy baxtga olib boruvchi fazilat;
• Insonni axloqiy faoliyati tufayli muayyanlashadi, yuzaga keladi.

Etikaning quyidagi mezoniy tushunchalari — kategoriyalari bor:

• fazilat va illat,
• yaxshilik va yomonlik,
• halollik, rostgoʻylik,
• kamtarlik,
• adolat, burch, vijdon, nomus, ideal, baxt, hayotning maʼnosi va boshqalar.

• Axloq tuzilmasi -

• 1. Abdulla Sher. Axloqshunoslik. Darslik. –T.: O‘FMJ, 2010.
• 2. Abu Nasr Forobiy. Fozil odamlar shahri.–T.:Yangi asr avlodi, 2016.-318 b.
• 3. Nurmatova M. Shaxs kamolotida axloqiy va estetik qadriyatlar uyg‘unligi. / Monografiya. – T.: Universitet, 2009.
• 4. Pulatova D., Ro‘zmatova G., Jalolova O‘. Axloqshunoslik. O‘quv qo‘llanma.- T.: TDSHI, 2013.
•  
• Internet saytlari:
• 1. www. Ziyo net.uz
• 2. www. faylasuf.uz

• Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:

• MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

• ABDULLAYEVA ZIYODA NABIYEVNA

• Gumanitar fanlar kafedrasi katta o‘qituvchisi

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!