Fan: Iqtisodiyotda axborot kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar Mavzu: Mobil tarmoqlari

Keyinchalik 2G texnologiyasiga bo‘lgan talab oshishi bilan 2,5G va 2,7G texnologiyalari rivojlanishiga sabab bo‘ldi va keyingi avlod texnogoliyasi yaratilishiga zamin yaratdi. 2,5G texnologiyasi GPRS (General Packet Radio Service - umumiy foydalanishning paketli radioxizmati) deb nomlandi va 80 kbit/s tezlikda ma’lumot almashish imkoniyatini berdi. 2,7G avlod texnologiyasini EDGE (EGPRS) (Enhanced Data rates for GSM Evolution) nomini oldi va tezligi 150 kBit/soniyagacha yetishi mumkin.

2000 yildan boshlab uchinchi avlod texnogoliyalarini rivojlantirish ustida keng miqyosda ishlar olib borildi. O‘sha vaqtlarda ishlab chiqarilgan texnologiya CDMA (Code Division Multiple Access) texnologiyasiga asoslangan edi. Uchinchi avlod texnologiyasi 5 standartni o‘z ichiga oladi: UMTS/WCDMA, CDMA2000/IMT-MC, TD-CDMA/TD-SCDMA, DECT va UWC-136. Ularning ichida eng keng tarqalganlari UMTS/WCDMA va CDMA2000/IMT-MC hisoblanadi. O‘zbekistonda UMTS/WCDMA keng foydalanilgani tufayli ushbu texnologiya turlari haqida batafsil ma’lumot berib o‘tamiz: UMTS

UMTS (Universal Mobile Telecommunications System – mobil telekommunikatsiyalarning universal tizimi) – 3Gni joriy etish uchun yaratilgan texnologiya. Chastotalar diapazoni 2110-2200 MGs. UMTS standartida internet tezligi 2 Mbit/s tashkil etadi.

HSPA+

HSPA+ – standarti HSDPA standartiga asoslanadi,Ushbu rejimda 3G tezligi 21 Mbit/soniyagacha yetishi mumkin. Ushbu texnologiyani yana 3,5G ham deb nomlanadi. DC-HSPA+

DC-HSPA+ - bu eng tez 3G Internetni taqdim eta oladigan standartdir, DC-HSPA+ standartida tezlik 42,2 Mbit/sgacha yetishi mumkin. Uni shuningday 3.75G ham atashadi.

O‘zini to‘lig‘icha ko‘rsata olmagan 3G o‘rnini zamon talablariga javob beruvchi 4G egalladi. 4G internet sifati va tezligiga bo‘lgan talabni yangi darajaga olib chiqdi. Hewlett-Packard va NTT DoCoMo izlanishlari natijasi LTE va WiMax. standartlari bo‘ldi. • WiMAX standarti 2001 yili WiMAX Forum tomonidan chiqarilgan, ushbu tashkilot tuzilmasiga quyidagi yirik ishlab chiqaruvchilar kiradi: Samsung, Huawei Technologies, Intel va boshqalar. Nazariy jixatdan WiMAX - Wi-Fi standartining asosida yaratilgan hisoblanadi. WiMAX birinchi bo‘lib Kanadada 2005 yili ishga tushirilgan. • LTE standarti (Long-Term Evolution — Uzoq muddatli rivojlanish standarti) nazariy jixatdan GSM/UMTS texnologiyasining rivojlantirilgan turi hisoblanadi. LTE-tarmog‘ning nazariy maksimal tezligi 326.4 Mbit/s tashkil etadi.