Haroratni o’lchash va nazorat qilishni optoelektron o’zgartirgichlar yordamida nazorat qilish

Bitta р-n o‘tishga ega bo‘lgan fotoelektr asbob fotodiod deb ataladi. Fotodiod sxemaga tashqi elektr manba bilan (fotodiod rejimi) va tashqi elektr manbasiz (fotovoltaik rejim) ulanishi mumkin. Tashqi elektr manba shundaу yulanadiki, bunda р-n o‘tish teskari yo‘nalishda siljigan bo‘lsin. Fotodiodga yorug‘lik tushmaganda dioddan berilgan kuchlanishga bog‘liq bo‘lmagan I0 ekstraksiya toki 23 deb ataluvchi, juda kichik qiymatga ega «qorong‘ulik» toki oqib o‘tadi. Diodning n –baza sohasi taqiqlangan zona kengligidan katta h energiyaga ega bo‘lgan fotonlar bilan yoritilganda elektron-kovak juftliklar generatsiyalanadi

Diodning n — baza sohasi taqiqlangan zona kengligidan katta h v energiyaga ega bo‘lgan fotonlar bilan yoritilganda elektron-kovak juftliklar generatsiyalanadi. Agar hosil bo‘lgan juftliklar bilan p-n o‘tish orasidagi masofa zaryad tashuvchilarning diffuziya uzunligidan kichik bo‘lsa, g eneratsiy alan g an kovaklar p-n o ‘tish m aydoni yordam ida ekstraksiyalanadi va teskari tok qiymati uning “qorong‘ulik”dagi qiymatiga nisbatan ortadi. Yorug‘lik oqimi F intensivligi ortishi bilan diodning IF teskari toki qiymati ortib boradi. Yorug’lik oqimining turli qiymatlari uchun fotodiod VAXi 15.6-rasm da keltirilgan. Yoritilganlikning keng chegarasida fototok bilan yorug‘lik oqimi orasidagi bog‘lanish amalda chiziqli bo'ladi.28 2.1.2-rasm. Yorug’lik oqimining turli qiymatlarida fotodiod VAXinin

Optik pirometrlarning ishlash prinsipi temperaturasi o’lchanayotgan jismning nurlanish ravshanligini etalon jismlarining monoxromatik nurlanish ravshanligi bilan solishtirishga asoslangan. Etalon jism sifatida, odatda, nurlanish ravshanligi rostlanadigan cho’g’lanish lampasining tolasidan foydalaniladi. Bu gruppadagi keng tarqalgan asboblardan biri — cho’g’lanish tolasi yo’qolib ketadigan monoxromatik optik pirometrdir. Bu asbobning prinsipial sxemasi 1.2.2-rasmda keltirilgan. Qizdirilgan jismning nurlanish oqimi obyektiv 1 orqali yig’iladi va pirometrik lampa 2 ning toza yuzasiga proyeksiyalanadi. Okulyar 3 yordamida obyektning tasviri bilan kesishgan lampa tolasining tasviri kuzatiladi. Lampa tolasi ta’minlash manbai YE ning o’zgarmas tokidan cho’g’lanadi. Manbaning kuchlanishini reostat R yordamida sekin-asta rostlash yo’li bilan obyekt va tola ravshanliklari tenglashguncha oshirib boriladi. Shu payt obyekt tasviri bilan kesishgan tolaning qismi rasmda ko’rsatilganidek, yo’qolib ketadi. Ravshanliklari tenglashgandan so’ng tok kuchini yoki lampa kuchlanishini o’lchaydigan asbob bilan pirometr ko’rsatishlari hisoblanadi. Optik pirometrlarning temperaturasini o’lchash diapazoni 800°С dan 10000°С gacha. Yo’l qo’yiladigan asosiy xatoliklar chegarasi ±1,5% dan oshmaydi. Optik pirometr ko’chma asbobdir. U bilan uzluksiz o’lchash va temperaturani qayd qilish mumkin emas. Bunday pirometrdan farqli o’laroq, fotoelementli pirometrlar (fotoelektr pirometrlar) ko’rsatishlarni yozib olish va ularni masofaga uzatish imkoniga ega. Bu 13 asboblardan tez o’tadigan protsesslardagi temperaturani o’lchashda foydalaniladi

• Optik pirometrlarning ishlash prinsipi temperaturasi o’lchanayotgan jismning nurlanish ravshanligini etalon jismlarining monoxromatik nurlanish ravshanligi bilan solishtirishga asoslangan. Etalon jism sifatida, odatda, nurlanish ravshanligi rostlanadigan cho’g’lanish lampasining tolasidan foydalaniladi. Bu gruppadagi keng tarqalgan asboblardan biri — cho’g’lanish tolasi yo’qolib ketadigan monoxromatik optik pirometrdir. Bu asbobning prinsipial sxemasi 1.2.2-rasmda keltirilgan. Qizdirilgan jismning nurlanish oqimi obyektiv 1 orqali yig’iladi va pirometrik lampa 2 ning toza yuzasiga proyeksiyalanadi. Okulyar 3 yordamida obyektning tasviri bilan kesishgan lampa tolasining tasviri kuzatiladi. Lampa tolasi ta’minlash manbai YE ning o’zgarmas tokidan cho’g’lanadi. Manbaning kuchlanishini reostat R yordamida sekin-asta rostlash yo’li bilan obyekt va tola ravshanliklari tenglashguncha oshirib boriladi. Shu payt obyekt tasviri bilan kesishgan tolaning qismi rasmda ko’rsatilganidek, yo’qolib ketadi. Ravshanliklari tenglashgandan so’ng tok kuchini yoki lampa kuchlanishini o’lchaydigan asbob bilan pirometr ko’rsatishlari hisoblanadi. Optik pirometrlarning temperaturasini o’lchash diapazoni 800°С dan 10000°С gacha. Yo’l qo’yiladigan asosiy xatoliklar chegarasi ±1,5% dan oshmaydi. Optik pirometr ko’chma asbobdir. U bilan uzluksiz o’lchash va temperaturani qayd qilish mumkin emas. Bunday pirometrdan farqli o’laroq, fotoelementli pirometrlar (fotoelektr pirometrlar) ko’rsatishlarni yozib olish va ularni masofaga uzatish imkoniga ega. Bu 13 asboblardan tez o’tadigan protsesslardagi temperaturani o’lchashda foydalaniladi