|
Protokol va uning turlari
Pdf ko'rish
|
| bet | 292/510 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 14,88 Mb. | | #245028 |
Bog'liq 10-11-sinf Informatika va AT @E BAZA ISHREJAProtokol va uning turlari
Aloqa
rotokoli
maʼlumotlar qurilmalar orasida
toʻgʻri uzatilishini taʼminlaydigan qoidalar toʻplami
Bunday qoidalar turli qurilmalar va dasturlar
muvaffaqiyatli aloqa qilishi uchun zarur boʻladi
Protokol manzillash usuli va xatolarni tekshirish
turidan foydalanishni, xabarning boshi va oxiri qanday
koʻrinishini, xabar olinganining tasdiqlanishi va
ma’lumot qisqartirish usullarini aniqlaydi
bstraksiya atlamlari
alqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO) 1983-yilda
hi tizimlarnin o zaro alo asi
(OSI) deb
nomlanuvchi modelni ommaga e’lon qildi U
protokollarni yetti xil pogʻonaga ajratuvchi tuzilmani
aniqlab berdi, ularning har biri aloqa abstraksiyasi
hisoblanadi Aloqaning apparat qatlami elektrik va
mexanik amallar bilan ishlaydi Maʼlumot uzatish
vositasi maʼlumot paketlari bilan shugʻullanadi
Tarmoq qatlami maʼlumotli kommutatsiya, yoʻnalishi
va manzillar bilan ishlaydi Transport qatlami
maʼlumotlar xatolarsiz uzatilishini taʼminlaydi
Sessiya qatlami aloqa seansi davomida dasturlar
orasidagi protokollarni taʼri aydi Taqdimot qatlami
maʼlumotlarni oʻqish mumkin boʻlgan formatda,
masalan, tasvir, videofayl va matnni kodlash usulida
boʻlishini taʼminlaydi Dastur qatlami fayl uzatish yoki
elektron pochta kabi aloqa qilish dasturining maxsus
turlari bilan ishlaydi
13.15-rasm. ISO OSI 7 qatlamli model.
POP
Pochta protokoli (Post office protocol POP) elektron
pochta xatlarini olish maqsadida mijoz dasturiy
ta’minoti uchun qoidalarni belgilaydi Qoʻllanadigan
asosiy usul elektron pochta serveriga ulanish, barcha
elektron xatlarni yuklab olish va ularni mijozlar
kompyuterida saqlash hamda elektron xatlarni
serverdan oʻchirish boʻladi POP elektron pochtalarning
shifrlangan uzatilishini qoʻllab-quvvatlaydi POP OSI
modeli dastur qatlamining bir qismi
IMAP
Internet xabariga kirish protokoli (Internet message
access protocol IMAP) mijozning elektron pochta
xatlarini qabul qilishi uchun moʻljallangan qoʻshimcha
protokol
Elektron pochtani serverga yuklab olish va
oʻchirishning oʻrniga uning standart rejimini serverda
qoldirib nusxasini mijozga yuklash kerak Bu elektron
pochtaga masofadan kirish imkoniyatini beradi IMAP
serverda bir nechta papkalarni qoʻllab-quvvatlaydi,
POP esa serverda bitta papkadan foydalanadi IMAP
OSI modeli dastur qatlamining bir qismi
TCP/IP
Uzatishni boshqarish protokoli/Internet protokoli
(Transmission Control Protocol / Internet Protocol
TCP/IP) internet, LAN va AN tarmoqlarida
foydalaniladigan asosiy aloqa protokoli TCP/IP ikki
pogʻonadan iborat TCP xabarni kichik maʼlumotlar
paketiga ajratadi IP paket yetib borishi kerak bo‘lgan
manzilni nazorat qiladi Manzil har safar paket shlyuzga
yetib borganda tekshiriladi IP protokoli 0-255 orasidagi
toʻrt raqamdan iborat IP-manzillardan foydalanadi
va nuqtalar bilan ajratiladi Ularning ayrimlari 10, 172
yoki 192 (masalan, 192 168 0 0) bilan boshlanadigan
xususiy tarmoqlarda foydalaniladigan manzillar, lekin
koʻpchiligi tashqi tarmoqlar uchun qoʻllanadi (masalan,
212 58 246 90) Avval taxminan 4 milliard dona shunday
manzil boʻlib, 2011-yilga kelib, ular yetarli boʻlmadi
Shu sababli 3 4 1038 dona manzil sigʻimiga ega IPv6
ishlab chiqildi
|
| |
