“İnformatika” kafedrası

fakültəsi

“İnformatika” kafedrası

Tərtib edənlər:

1. BDU İnformatika kafedrasının müdiri, AMEA-nın müxbir üzvü, professor, f.-r.e.d. K.R.Ayda-zadə,

2. BDU İnformatika kafedrasının dos. f.r.e.n. S.Q.Talıbov

3.BDU İnformatika kafedrasının baş müəllimi, r.ü.f.d.B.Q.Şamilova

BDU İnformatika kafedrasının müdiri, AMEA-nın müxbir üzvü, professor, f.-r.e.d. K.R.Ayda-zadə

1. 
   BDU-nun İnformasiya texnologiyaları və proqramlaşdırma kafedrasının müdiri, professor, t.e.d.Ə.Ə.Əliyev
   
2. 
   AMEA-nın İdarəetmə Sistemləri İnstitutunun böyük elmi işçisi r.ü.e.d., prof. V.M.Abdullayev
   

İnformatika elmi haqqında ümumi məlumat, nəzəri və tətbiqi sahələri, predmeti. İnformasiya haqqında əsas anlayışlar, təsvir üsulları və xassələri haqqında ümumi məlumat. İnformasiyanın yaradılması, ötürülməsi, qəbulu, saxlanılması və emal olunması. İnformasiya miqdarının ölçü vahidləri. İnformasiyanın kodlaşdırılması. ASCİİ və UNİCODE kodları.

Elektron Hesablama Maşınlarının (EHM) yaranma tarixi və nəsilləri, əhatə etdiyi dövrlər, element bazaları, çəkisi, həcmi, məhsuldarlığı. EHM-in müxtəlif əlamətlərə görə təsnifatı. Superkompüterlər, meynfreymlər və mini EHM-lər. Fərdi kompüterlər (FK). Əsas və periferiya qurğuların təsnifatı, təyinatı. Daxili və xarici yaddaş qurğuları, onların funksiyası və təyinatı

Alqoritmin mahiyyəti, əsas xassələri və təsvir üsulları. Alqoritmlərin növləri. Məsələlərin kompüterdə həlli mərhələləri.

Say sistemi haqqında əsas anlayışlar. Mövqeli və mövqesiz say sistemləri. İkilik, səkkizlik, onluq və on altılıq say sistemləri. İkilik say sistemində toplama və çıxma əməlləri. Bir say sistemindən digər say sisteminə keçid.

ƏS-nin funksiyaları, növləri və təsnifatı haqqında ümumi məlumatlar. MS WINDOWS əməliyyat sistemi ailəsi. MS WINDOWS ƏS-nin əsas və kontekst menyusu. Pəncərənin quruluşu. Sistem qovluqları. MS WINDOWS əməliyyat sisteminin xidmətçi proqramları. Fayl və qovluqlar üzərində əməliyyatlar.

Mətn prosessorları haqqında ümumi məlumat. MS Word proqramının əsas interfeysi. MS Word proqramının menyu və bölmələrinin təyinatı və onlardan istifadə. MS Word proqramında mətnin fraqmentləri üzərində əməliyyatlar. Mətnin sənədlərinin tərtibatı, redaktə olunması, formatlaşdırılması, saxlanılması və çap edilməsi. MS Word mətn prosessorunun qrafik imkanları. Cədvəl və diaqramların qurulması. Formulaların yazılması.

Cədvəl prosessorları haqqında ümumi məlumat. MS Excel proqram interfeysi haqqında. Əsas menyu və bölmələrinin təyinatı və təsnifatı. İşçi kitabın sazlanması. Nisbi və mütləq ünvan anlayışları və onların fərqi. Xanalara informasiya daxil edərkən, xananın formatlaşdırılması. Verilənlərin tipləri. Cədvəllərin tərtibi və doldurulması, onlardan istifadənin səmərəliyi. Excel-də diaqramların qurulması, redaktəsi və formatlaşdırılması. Siyahıların yaradılması. Verilənlərin nizamlanması, süzgəclər.

Elektron prezentasiyalar haqqında ümumi məlumat. MS Power Point proqram interfeysi. Menyu və bölmələrinin təyinatı və funksiyaları. Elektron təqdimatın strukturu. Elektron təqdimatların təşkilinin mərhələləri və işlənməsi. Tədqiqatların nəticələrinin təqdimatlar vasitəsi ilə verilməsi. Slaydlarla iş.. Slaydlara xüsusi effektlərin (animasiya, səs, diaqram, loqotip və s.) əlavə edilməsi. Təqdimata baxış və onun nümayişi.

Verilənlər bazası (VB): əsas anlayışlar, onların strukturları, tətbiqi. Verilənlər bazasının idarəetmə sistemləri, onların funksiyaları və növləri. MS Access proqramının interfeys elementləri, bölmələri, verilənlərin tipləri. Sadə cədvəllərin yaradılması, informasiyaların daxil edilməsi, emalı, axtarışı, silinməsi və çeşidlənməsi.

Kompüter qrafikasının tətbiq sahələri. Təsvir üsullarına görə kompüter qrafikasının növləri, əsas elementləri. Onların üstün və fərqli cəhətləri. Rəngin dərinliyi (rəng çalarları). Qrafik faylın həcminin hesablanması düsturu. Qrafik faylların formatları. Kompüter qrafikasında istifadə olunan tətbiqi proqramlar.

Kompüter şəbəkələrinin təyinatı və təsnifatı. Əsas anlayışlar (protokol, körpü, şlüz, marşrutizator və s.). Server və işçi stansiya anlayışı. Kliyent-server, fayl-server texnologiyaları. Lokal, qlobal şəbəkələr haqqında əsas anlayışlar. Lokal şəbəkələrin əsas aparat komponentləri. Lokal şəbəkələrin topologiyaları, onların fərqli və üstün cəhətləri.

İnternetin yaranması, inkişaf tarixi və tətbiq sahələri. İnternetdə ünvanlaşma. Domen Name System (DNS). İnternet xidmətləri, brauzerlər. Web-sənədlər və onların təşkili. İnternetə bağlantı üsulları (Dial-Up bağlantı, ADSL və s., simsiz və peyk bağlantıları). Mobil rabitə və İnternet. Axtarış sistemləri.
İnformasiya təhlükəsizliyi problemi. İnformasiyanın qorunması üsulları

İnformasiyanın təhlükəsizliyi. İnformasiyanın kompleks mühafizəsi sistemi. Kompüter virusları, onların təzahür formaları və növləri. Virusdan qorunma tədbirləri. Antivirus proqramlarının təsnifatı və təyinatı. İnformasiyanın arxivləşdirilməsi. Arxivator proqramları.

1. 
   M.S.Xəlilov, N.Ə.Həsənova “İnformatika”, Bakı 2015 (dərslik), 415 səh.
   
2. 
   N.Ə.Həsənova, E.N. İsrafilova “İnformasiya sistemləri və informasiya texnologiyaları”, “Mütərcim” nəşriyyatı, Bakı- 2015, 312 səh.
   
3. 
   N.Ə.Quliyev, Z.Ə.Şamilov “İnformatika”, “Vətən” nəşriyyatı, Bakı-2013, 728 səh.
   
4. 
   N.Ə.Quliyev. Elektron imza, elektron kommersiya (İnformatika) Bakı-2008, 344 s.
   
5. 
   E.N.İsrafilova, Ə.Ə.Əliyev Kompüter şəbəkələri. – Mingəçevir – 2008, 51 s.
   

6. 
   Ф.Симонович «Информатика» М.2013, стр. 640.
   
7. 
   Joan Lambert, Curtis Frye, Microsoft Office 2016. Step by step, 2015, pp.592.
   
8. 
   Alan G.Konheim. Computer security and cryptography. Published in Canada-2007, pp.546.