|
Investitsiya funksiyalari va omillari
|
| bet | 1/2 | | Sana | 31.05.2024 | | Hajmi | 18,75 Kb. | | #258680 |
Bog'liq Investitsiya funksiyalari va omillari-fayllar.org
| xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Investitsiya funksiyalari va omillari
Investitsiya funksiyalari va omillari
Reja:
I. Kirish:Investitsiya va uning darajasini belgilovchi omillar.
II. Asosiy qism:1Investitsiyani belgilovchi omillar va funksiyalar.
2. Investitsiya- iqtisodiyotning yuragi.
3. 2023-2025 yillarga mopaytirishga, ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirishga qilingan sarflarning pul shaklidagi kolari,bank kreditlari, aksiya va boshqa qimmatli qogrinishida amalgam oshiriladi. Pul mablagrinishidagi investitsiya nominal investitsiya, ana shu pul mablaglgan investitsion resurslar real investitsiya deyiladi. Investitsiyalarni royicha amaliy harakatlar- investitsion faoliyat, investitsiyalarni amalgam oshiruvchi shaxs- investor deyiladi.
Investitsiyalarning manbalaridan biri boarmalari hisoblanadi. Shuni taarma egasi va investor bir shaxsda namoyon bolmasligi ham mumkin. Odatda, jamgpchilik subyektlar tomonidan amalgam oshirilib, ulardan investitsiya sifatida foydalanish esa butunlay boshqa subyektlar tomonidan amalgam oshirilishi mumkin. Shuningdek, iqtisodiyotda faoliyat yurituvchi sanoat va qishloq xoarmasi ham investitsiya manbai borinda aruvchiinvestorz moliyaviy resurslari( foyda amartizatsiya ajratmalari, pul jamglar(obligatsiya zayomlari, bank kreditlari);
-jalb qilingan moliyaviy mablaglar, jismoniy va huquqiy shaxslarning pay va boshqa tolari;
-chet elliklar mablagbatlantiruvchi turtki foyda olishni kolsagina sotib oladilar.
Investitsiya darajasini belgilaydigan ikkinchi omil foizning real stavkasi hisoblanadi. Foiz stavkasi- real asosiy kapitalni sotib olish uchun zarur bolashi lozim bosir korsatish xarajatlari;
tadbirkorlardan olinadigan soliq miqdori;
texnologik ora yalpi va sof investitsiyalarni ham bir-biridan farqlash zarur.
Yalpi investitsiyalar joriy yil davomida isteljallangan (amartizatsiya) hamda iqtisodiyotdagi capital hajmiga har qanday sof qoz ichiga oladi. Sof investitsiyalar esa joriy yil davomida qosishini tartasidagi nisbat iqtisodiyot rivojlanish holatining kokidlab oliq deb hisoblashgan. Aslida, investitsiya qarori bir qator omillarga bogsish surmolchi talabi
Davlat siyosati
Kapitalning mavjudligi
Investorlarning likvid aktivlari
Investitsiyalashda investitsiya daromad yoki hatto zarar keltirishi mumkinligini aniqlaydigan kamida 5 omil mavjud, xususan:
Aholi jon boshiga daromad- oddiy qilib aytganda, aholi jon boshiga tori keladigan daromad bu mamlakatdagi odamlar soniga bortacha umumiy daromad aholi jon boshiga daromad deb ataladi. Oglumotlar mamlakatda yashovchi aholining turmush darajasini baholash uchun material sifatida ishlatiladi. Bu orqali biz har bir kishining osir qilishi mumkin. Demak, aholi jon boshiga tori keladigan daromad qancha past boladi degan xulosaga kelingan.
Trendlar investitsion dunyo ,shuningdek, investitsiya narxlarning oshishi yoki pasayishiga jamoatchilikning investitsiyaga botibori talgan atama mavjud. Odamlar tez-tez investitsiya haqida gapirganda, narx oshadi va aksincha investitsiya kamdan-kam muhokama qilinsa, narx ham pasayadi.
Siyosat va Xavfsizlik vaziyat mamlakatning siyosiy va xavfsizlik holati sarmoya holatiga ham talmagan siyosiy va xavfsizlik holatida boladilar va bu investitsiya qiymatining pasayishiga olib keladi.
Sanoat va Iqtisodiy vaziyat siyosiy va xavfsizlik bilan bogsir qilishi mumkin bosishda davom etmoqda, shuning uchun ko kiritishdan manfaatdor bop bosir kolgan oxirgi omil- mavjud obyektlar va infratuzilmaning holati, taqdim etilgan obyektlar va infratuzilmalarning holati qanchalik yaxshi bolarni kiritishdan shunchalik manfaatdor boiqtisodiyotning yuragi.
Olib, kafolat va imtiyozlarni oyoriy hujjatlar qabul qilindi.
Ularda xususiy mulkning davlat tomonidan himoyalanish va raqobat muhitiga sharoit hamda zarur investitsiyaviy infratuzilmaning yaratilishini nazarda tutuvchi normalar belgilab qozi kifoya qilmaydi. Chunki, shiddat bilan rivojlanayotgan dunyo hamjamiyati reytinglarida munosib ooyalarni o iqtisodiyotda tarkibiy oor texnologiyalarni, nou- xau va boshqaruv tajribalarini tatbiq etish imkonini beradi. Shu nuqtai nazardan, bugungi kunda aksariyat jabhalarga xorij investitsiyasini kiritish hamda iqtisodiyotning rivojlanishini yangi bosqichga olib chiqish borasida tub islohotlar amalga oshirilmoqda. Xususan, oliq ekanligi fikrimizni isbotlaydi. Ollagan murojatnomasida ushbu masalaga alohida urgtgan yilda Jahon banki, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki, Islom va Osiyo taraqqiyot banklari, boshqa xalqaro moliya institutlari bilan olib borilgan hamkorlik natijalariga kokidlandi. Prezidentimiz ushbu kolishini alohida taJahon tajribasi shuni kolsa, osishiga erishgan. Shu sababli ham investitsiya zbekcha aytganda, iqtisodiyotning yuragi, desak, mubolaglmaydi. Haqiqatdan ham iqtisodiyotda investitsiyalarni keng miqyosda jalb etishga erishish koor tajribalar, yuksak malakali mutaxassislar kirib kelishi va tadbirkorlikning jadal rivojlanishiga ulkan poydevor bozbekistonda investitsiya muhiti barqarorligini tayoriy- huquqiy, ekologik shart- sharoitlar, moliyalashtirishning bozor mexanizmlari, axborot tarin tutadi. Shuningdek, xorijiy investorlar mamlakat iqtisodiyotiga mablagrsatkichlarini, yasishini, istearma nisbati, foiz stavkalari darajasi hamda xorijiy investitsiyalarning otiborda tutadi. Mamlakatimiz rahbarining murojaatnomasida rganib, xalqaro ekspertlarni jalb etgan holda, monetar siyosatni takomillashtirish va narx- navo barqarorligini ta, degan gurtalanishi, investitsiyalash maqsadlariga muvofiqligi, iqtisodiyotning, umuman, barcha sharoitlarning boshqalarga nisbatan qulayligi nuqtai nazaridan baholaydilar. Mamlakatga xos xavf-xatarlar darajasi(qarzlar masalasi, eksport va import balansi, hukumatning barqarorligi hamda boshqalar), mahalliy sharoitning boshqa mamlakatlardan korinda turadi. Xulosa oplab ish organish imkoniyati, umuman, davlatimizning intellektual salohiyatini yanada oshirish uchun yetarli darajada sharoit yaratiladi. Ornida, bunday imkoniyatlar xalq farovonligi, mamlakt taraqqiyot garovi hisoblanadi. Prezidentimiz taYurtimizda yashayotgan har qaysi inson millati, tili va dinidan qatlib yashashi- bizning bosh maqsadimizdirljallangan investitsiya dasturi tasdiqlandi. Prezidentning 28.12.2022 yildagi zbekiston Respublikasining 2023-2025 yillarga mog gi PQ-459 son qarori qabul qilindi. 2023-2025 yillar uchun quyidagilar tasdiqlandi:
| |
