|
Iqtisodiy qism
|
| bet | 2/3 | | Sana | 17.01.2024 | | Hajmi | 91 Kb. | | #139384 |
Bog'liq Iqtisodiy qism.TB.OXR TRUDAMEHNAT MUXOFAZASI
Texnika xavfsizligi.
Sistema tashkiliy va texnik tadbirlarning va vositalarning sistemasi, ishlayotganlarga xavfli belgilarni oldini olish, ba’zi bir hollarda ishchilarni jarrohlikda yoki sog’liqni yomonlashishiga olib keladi.Tashkiliy tadbirlarga kiradigan ishlovchilarni o’rganish va instruksiya o’tkazishi xavfsizligi sanoat korxonalarida o’rnatilgan har qanday dastgox, yordamchi mashina, mexanizmlar, shkaflar, boshqarish pultlari hamda elektr dvigatellar va boshqa jihozlarning hammasi, agar ularni ishlatish uchun foydalaniladigan elektr quvvati 42 V dan yuqori kuchlanishga ega bo’lsa, albatta yerga ulangan bo’lishi shart.
Bunda har qanday sexlarda yerga ulash vositalari qulay, oson va yengil bajariladigan bo’lishi kerak. Bu simlarni osongina mahkamlash mumkin bo’lgan vintsimon qurilma yoki kesgich bo’lishi kerak. Yerga ulash vositalari ulanadigan joylar zanglamaydigan biroq tok o’tkazgan vositalar bilan ishlov berishi shart. Yerga ulash vositalari qatoridagi gaykalar, albatta purjinali shayba bilan bo’lishi shart. Elektr tokidan inson organizimida texnik ya’ni issiqlik elektrolitik va biologik ta’sir kuzatiladi. Elekr tokining termik ta’siri inson tanasining ba’zi joyida kuyish, qon tomirlari, nerv va hujayralarning qizishi sifatida kuzatiladi. Elekrolit ta’siri esa qon tarkibidagi yoki hujayralar tarkibidagi tuzlarning parchalanishi, natijasida qonning fizik va kimyoviy xususiyatlarning o’zgarishiga olib keladigan holat qismlarigina ta’sir ko’rsatish mumkin. Elekr tokining inson organizimida ta’siri xilma-xilligini kelib chiqib uning ikki guruhga bo’lib qarash mumkin mahalliy elektr ta’siri va tok urushi.
Elektr tok urushi 4 guruhga bo’linadi.
Muskullar keskin qisqarish natijasida odam tok ta’siridan chiqib ketadi.Odam xushini yo’qotadi.
Muskullar keskin qisqarishi natijasida odam xushini yo’qotadi, ammo yurak va nafas olish faoliyati ishlab turadi.
Xushini yo’qotib nafas olish tizimi yoki yurak urushi to’xtab qoladi.
Kilinik o’limi xolati, bunda insonga hech qanday hayot alomatlari kirmay qoladi. Kilinik o’lim xolati bunda insonga hech qanday hayot alomatlari o’limi orqali bo’lib ma’lum vaqtgacha inson ichki imkoniyatlari hisobiga yashab turadi.
Elektr toki ta’siriga tushgan kishiga tibbiy xodim kelganga qadar ko’rsatiladigan yordamni ikki qismi bo’lib qaraladi.
Tok ta’siridan qutqarish o’z navbatida bir necha xil bo’lishi mumkin. Eng oson va qulay usul bu elektr qurilmaning o’sha qismiga kelayotgan tokni o’chirishdir. Agar iloji bo’lsa, unda tok kuchlanishi 1000 v dan ko’p bo’lmagan elektr qurilmalari elektr simlarini sim yog’och bo’lgan bolg’alar bilan kesish yoki zararlangan kishining kiyimi quruq bo’lsa uning kiyimidan tartib tok ta’siridan qutqarib qolish mumkin. Agar elektr tokining kuchlanishi 1000 V dan ortiq bo’lsa, dielektrik qo’lqob va elektr izoliyatsiyasi mustahkam bo’lgan asboblardan foydalanish kerak. Elektr ta’siriga tushgan kishiga yordamini ko’rsatish uning tinchligini ta’minlab kelishni kutish yoki tezda davolash muassasiga olib borish zarur. Agar elektr kuchlanish ostidan bo’lgan elektr o’tkazgichning bir uchi yerga tegib tursa, unda elektr o’tkazgichni bunday holat tasodifiy yoki maqsadli bo’lishi mumkin. Maqsadli bo’lgan tokning oqib o’tishini yerga ulash yoki elektrod deb ataladi.
|
| |
