32
1-rasm. Tezligi uch bosqichli aktiv bugʻ turbinasining sxematik
qirqimi.
Birinchi jarayon, bugʻ
issiqlik energiyasini, bugʻning kinetik
energiyasiga aylantirishdan iborat,
ikkinchisi esa, bugʻning kinetik
energiyasini turbinaning aylanayotgan valiga oʻtkazishdir. 1-rasmda
tezligi uch bosqichli aktiv bugʻ turbinasining sxematik qirqimi
koʻrsatilgan.
R
0
bosimli bugʻ soploga uzatiladi 7,
bu yerda uning potensial
energiyasi, kinetik energiyaga aylanadi. Soplodan S
1
tezlik bilan
chiqayotgan bugʻ, ishchi kurakchalarning birinchi qatoriga boradi 2,
bu yerda uning tezlik energiyasi
bajarilgan ishga aylanadi; bunda
oqimning harakatlanish yoʻnalishi oʻzgarishini 2-rasmda aniq
koʻrishimiz mumkin. Birinchi bosqichdan S
2
tezlik
bilan chiqqan
bugʻ, birinchi qatordagi qoʻzgʻalmas yoʻnaltiruvchi kurakchalarga
tushadi 3, bu yerda ham bugʻning yoʻnalishi oʻzgaradi va ishchi
kurakchalarning ikkinchi qatoriga bugʻ oʻzining
ikkinchi qator
profiliga muvofiq yoʻnaltiriladi 4. Ikkinchi bosqichdan S
2
tezlik
bilan chiqqan bugʻ, ikkinchi qatordagi qoʻzgʻalmas yoʻnaltiruvchi
kurakchalarga tushadi 5, bu yerda ham bugʻning yoʻnalishi
33
oʻzgaradi va ishchi kurakchalarning uchinchi qatoriga bugʻ oʻzining
uchinchi qator profiliga muvofiq yoʻnaltiriladi 6. Soplolar shunday
toʻldiriladiki, ularda harakatlanayotgan bugʻning bosimi,
kamerada
hosil boʻlgan bosim-R1 gacha oʻzgaradi, ya’ni, soplodan chiqgan
bugʻning bosimi oʻzgarmaydi, ishchi kurakchalarda faqat bugʻning
tezligi oʻzgaradi. Ishchi kurakchalarninh ikkinchi va uchinchi
qatorlarida bugʻning
harakati S
2
va S
2'
tezliklaridan pastroq boʻladi.
Bunga sabab-yoʻnaltiruvchi kurakchalargda yoʻqotilgan energiya (1-
rasmga qarang).
