Международный научный журнал № 9(100), часть 3
«Новости образования: исследование в XXI веке» апрель, 2023 г
1402
Kompyuter modellarining turlari. Keng ma'noda kompyuter modellashtirish orqali biz
kompyuter modellarni yaratish va tadqiq qilish
jarayonini tushunamiz
Modellashtirishning quyidagi turlari ajratiladi:
1. Fizik modellashtirish: kompyuter eksperimental sozlash yoki simulyatorning bir
qismidir, u tashqi signallarni qabul qiladi, tegishli hisob-kitoblarni
amalga oshiradi va
boshqaruvchi signallarni ta'minlaydi. Masalan, turli xil manipulyatorlar, samolyotning o'quv
modeli.
2. Dinamik yoki raqamli simulyatsiya: algebraik va differentsial tenglamalar
sistemasini hisoblash matematikasi usulida raqamli echish va tizimning turli parametrlari
bilan hisoblash tajribasini o'tkazish, boshlang'ich sharoitlar va tashqi ta'sirlar.
U turli xil
fizik, biologik, ijtimoiy va boshqa hodisalarni simulyatsiya qilish uchun ishlatiladi:
mayatnikning tebranishi, to'lqin
tarqalishi, populyatsiya hajmining o'zgarishi, ma'lum bir
hayvon turining populyatsiyasi va boshqalar.
3. Simulyatsiya murakkab texnik, iqtisodiy yoki boshqa kompyuter tizimining talab
qilinadigan holatini taqlid qiluvchi kompyuter dasturini (yoki dasturiy ta'minot to'plamini)
yaratishdan iborat.
4. Statistik modellashtirish stoxastik tizimlarni o'rganish uchun ishlatiladi va ular bilan
bir nechta testlarni o'tkazishdan olingan natijalarni keyingi statistik qayta ishlash. Bunday
modellar tasodifiy omillar ta'sirida bo'lgan
turli xil tizimlari, ko'p protsessor tizimlari,
kompyuter tarmoqlari, turli xil dinamik tizimlarning xatti-harakatlarini o'rganishga
imkon
beradi. Statistik modellar ehtimoliy muammolarni echishda, shuningdek katta hajmlarni
qayta ishlashda qo'llaniladi
5. Axborotli modellashtirish, ya'ni o'rganilayotgan obyektning eng muhim tomonlarini
aks ettiruvchi maxsus tashkil etilgan ma'lumotlar to'plamini (belgilar, signallar)
tashkil
etishdan iborat. Vizual, grafik, animatsion, matnli, jadvalli axborot modellarini farqlang.
6. Bilimlarni modellashtirish- bilimlar bazasiga asoslangan sun'iy intellekt tizimini
qurishni o'z ichiga oladi
