Kimyo 1-kurs uchun (kunduzgi) o’zbek Fan nomi: kimyo tarixi ma’ruza-1 “Kimyo tarixi” fanining maqsadi va vazifalari

Kimyo fani moddalarni va ular asosidagi o’zgarishlarni hamda o’zgarishlarni yuzaga keltiradigan jarayonlar to’g’risidagi fandir. Chymeia- so’zi quyish, tindirish ma’nosini beradi. Bu so’z qadimgi sharq tabiblari –farmasevtlarini o’simliklar asosida dori moddalari tayyorlash jarayonlarida alkimyogarlar tomonidan tilga olingan.

• Kimyo fani moddalarni va ular asosidagi o’zgarishlarni hamda o’zgarishlarni yuzaga keltiradigan jarayonlar to’g’risidagi fandir. Chymeia- so’zi quyish, tindirish ma’nosini beradi. Bu so’z qadimgi sharq tabiblari –farmasevtlarini o’simliklar asosida dori moddalari tayyorlash jarayonlarida alkimyogarlar tomonidan tilga olingan.
• Boshqacha fikrlarga ko’ra , alkimyo so’zini ildizi “khem” yoki “chemi” balki “chima”- “qora tuproq” yoki “qora yurt” ma’nosini anglatgan.Qadimgi Misrda kimyogarlar oltin oladigan ustаlar deb yuritilgan.Ularni rudalardan turli metallar oladigan sehrgarlar deb ataganlar.Qadimda kimyogarlar o’z faoliyatlarini yer boyliklarini o’rganishga (lotincha humus-er) bag’ishlaganlar. Shuning uchun ham kimyo yer to’g’risidagi san’at deb qaralgan. Kimyogar esa yerdan turli metallar oladigan san’atkor deb hisoblangan.

Insonlar juda qadimdan oltin, kumush, mis, temir va metallarni ajratib olishni bilganlar. Musallas, sirka, dori-darmon, teri oshlash,matolarni bo’yash,bo’yoqlar tayyorlash,kulolchilik asosida kimyo elementlari yotadi.Ammo nazariy kimyo avval grek filosoflari asarlarida, keyinchalik arablar asarlarida paydo bo’la boshladi.

• Insonlar juda qadimdan oltin, kumush, mis, temir va metallarni ajratib olishni bilganlar. Musallas, sirka, dori-darmon, teri oshlash,matolarni bo’yash,bo’yoqlar tayyorlash,kulolchilik asosida kimyo elementlari yotadi.Ammo nazariy kimyo avval grek filosoflari asarlarida, keyinchalik arablar asarlarida paydo bo’la boshladi.
• Arab olimlari va kimyogarlari amaliy kimyoni ancha boyitdilar. Jabr ibn Xayon, ar-Raziy, O’zbek olimlari Forobiy. Beruniy,al-Xorazmiy, ibn Sino butun dunyoga tanilgan olimlar hisoblanadi.