|
Kolleksiyalarni yaratish fanidan
|
| bet | 1/2 | | Sana | 05.01.2024 | | Hajmi | 1,32 Mb. | | #130565 |
Bog'liq Kutubxona fondini shakllantirish prinsiplari kutubxona fondini foydalanuvchi
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA'LIM, FAN VA
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
"Axborot kutubxona tizimlarf katedrasi”
KOLLEKSIYALARNI YARATISH FANIDAN
Mustaqil ishi
Mavzu: Kutubxona fondini shakllantirish prinsiplari kutubxona fondini foydalanuvchi talabiga moslash prinsipi, saralab tanlash prinsipi, muvofiqlashtirish, profillashtirish prinsiplari.
Baiardi: 060-20 guruh talabasi
Ro'zmetova Xurshida
Qabul qildi: Ziyodullayeva G E.
Toshkent-2024
Kutubxona fondini shakllantirish prinsiplari kutubxona fondini foydalanuvchi talabiga moslash prinsipi, saralab tanlash prinsipi, muvofiqlashtirish, profillashtirish prinsiplari.
Reja:
1.Kutubxona fondini shakllantirish prinsiplari
2.Kutubxona fondini foydalanuvchi talabiga moslash prinsipi
3.Profillashtirish prinsiplari.
Kutubxona fondini shakllantirish prinsiplari, kutubxonaning maqsad va vazifalariga asoslangan holda belgilanadi. Bu prinsiplar kutubxona xizmatlarining sifatini oshirish, kutubxona foydalanuvchilari uchun qulaylik yaratish va ma'lumotlarni qayta ishlashni ta'minlash maqsadida amalga oshiriladi. Quyidagi asosiy kutubxona fondini shakllantirish prinsiplari kiritiladi:
Maqsadli shakllantirish: Kutubxona fondini shakllantirishda maqsadli yakunlanish prinsipi muhimdir. Bu prinsip asosida kutubxonaning maqsad va vazifalariga mos keladigan ma'lumotlar, asarlar va resurslar to'plami shakllantiriladi.
Dastlabki tahlil va tanishuv: Kutubxona fondini shakllantirish jarayonida dastlabki tahlil va tanishuv prinsiplari amalga oshiriladi. Bu prinsip asosida kutubxona foydalanuvchilari talablariga mos keladigan ma'lumotlar va resurslar aniqlanadi.
Tizimli saqlash: Kutubxona fondini shakllantirishda tizimli saqlash prinsipi muhim ahamiyatga ega. Bu prinsip asosida ma'lumotlar, asarlar va resurslar tizimli va tartiblangan holda saqlanadi.
Ko'rsatish va qidiruv: Kutubxona fondini shakllantirishda ko'rsatish va qidiruv prinsiplari amalga oshiriladi. Bu prinsip asosida foydalanuvchilar uchun ma'lumotlarni topish, izlash va ko'rish imkoniyati yaratiladi.
Yengilayish: Kutubxona fondini shakllantirishda yengilash prinsipi muhimdir. Bu prinsip asosida yangi ma'lumotlar, elektron resurslar va boshqa innovatsion texnologiyalar kutubxonaga kiritiladi.
Bu prinsiplar kutubxona fondini shakllantirish jarayonida yaxshi tizimni ta'minlash, foydalanuvchilarga qulaylik yaratish va ma'lumotlarni samarali tarzda saqlashga yordam beradi.
Kutubxona fondini foydalanuvchi talabiga moslash prinsipi kutubxona resurslarini kitobxonlarning ehtiyoj va qiziqishlariga moslashtirish, ularni o‘stirish va takomillashtirishni ta’minlash prinsipidir. Bu prinsip kutubxona faoliyatining nazariy asoslaridan biri hisoblanadi.
Kutubxona fondini shakllantirishda kutubxona vazifasi, kitobxonlar talabi, ijtimoiy-demografik va shaxsiy xususiyatlar, umumiylik, xususiylik va alohidalik kabi omillar hisobga olinadi. Kutubxona fondini moslash prinsipi kutubxona ta’sir doirasini kengaytirish, fondning sifati va mazmunini yaxshilash, madaniy rivojlanishga hissa qo‘shishga yordam beradi.
Kutubxona profilini shakllantirish prinsiplari, kutubxonaning o'zining identifikatsiya va maqsadlariga mos keladigan ma'lumotlarni to'plash, saqlash va ko'rsatish jarayonida amalga oshiriladi. Bu prinsiplar kutubxona xizmatlarini foydalanuvchilarga eng yaxshi ko'rsatish, ularning talablari va keraklari bo'yicha ma'lumotlar to'plash va ularni samarali tarzda taqdim etish maqsadida amalga oshiriladi. Quyidagi asosiy kutubxona profilini shakllantirish prinsiplari kiritiladi:
Foydalanuvchilar talablari: Kutubxona profilini shakllantirishda foydalanuvchilar talablari prinsipi muhimdir. Bu prinsip asosida foydalanuvchilarning ma'lumotlarga qanday erkin kirish, ularning talablari va keraklari haqida ma'lumotlar to'planganadi.
Maqsad va vazifalar: Kutubxona profilini shakllantirishda kutubxona maqsad va vazifalariga mos keladigan ma'lumotlar to'planganadi. Bu prinsip asosida kutubxonaning maqsadlari, o'zining identifikatsiyasi va xizmatlarining turlari haqida to'liq ma'lumotlar taqdim etiladi.
Ma'lumotlarni samarali taqdim etish: Kutubxona profilini shakllantirishda ma'lumotlarni samarali tarzda taqdim etish prinsipi muhimdir. Bu prinsip asosida foydalanuvchilar uchun kerakli ma'lumotlarni topish, izlash va olish imkoniyati yaratiladi.
Elektron resurslar va innovatsion texnologiyalar: Kutubxona profilini shakllantirish jarayonida elektron resurslar, boshqa innovatsion texnologiyalar va yangi ma'lumotlar kutubxonaga kiritiladi.
Foydalanuvchilar bilan ishlash: Kutubxona profilini shakllantirishda foydalanuvchilar bilan ishlash prinsipi muhimdir. Bu prinsip asosida foydalanuvchilarning takliflari, so'rovlari va fikrlari qabul qilinadi va ularning talablari asosida kutubxonaning profilini yangilanadi.
Bu prinsiplar kutubxona profilini samarali tarzda shakllantirish, foydalanuvchilarni qondirish va ularning talablari asosida xizmat ko'rsatishga yordam beradi.
Adabiyotlar:
|
| |
