|
Kompyuter tarmoqlari fanidan Labaratoriya ishi 4
|
| Sana | 09.02.2024 | | Hajmi | 0,58 Mb. | | #153606 |
Bog'liq 4-lab
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI
“MA'LUMOTLAR UZATISH TARMOQLARI VA TIZIMLARI” KAFEDRASI
KOMPYUTER TARMOQLARI fanidan
Labaratoriya ishi 4
Guruh:415-21(NWK000-)
Bajardi:Jumanov D.
Tekshirdi: To’rayeva M.
Toshkent 2023
Laboratoriya ishi № 4.
Cisco packet tracerda SNTP protokolini sozlash
1. Ishning maqsadi
Ushbu laboratoriya ishi quyidagilar uchun mo’lallangan:
- SNTP protokolini o’rganish.
- NTP protokolini o’rganish.
2. Qisqa nazariy ma’lumotlar
NTP (Network Time Protocol) - tarmoq o’tkazuvchanligi o’zgaruvchan tarmoqlar yordamida kompyuterning ichki soatini sinxronlashtirish uchun tarmoq protokoli. Vaqtni aniq baholash uchun eng aniq manbalarni tanlashga imkon beradigan maxsus algoritm tufayli vaqtni sinxronlashtirishning yuqori aniqligini ta’minlaydi. Ushbu algoritm ma’lumotlarning ataylab noto’g’ri tuzilgan NTP serverlaridan umumiy tizimga ta’sirini minimallashtirishga imkon beradi. NTP protokoli sinxronizatsiya mexanizmlarini nanosekundli aniqlik bilan ta’minlaydi va mahalliy soat va sinxronlashtiradigan vaqt serverining xatolarini tavsiflash va baholash uchun imkoniyatlarni o’z ichiga oladi. NTP darajalarning ierarxik tizimidan yoki qatlamlardan foydalanadi. NTP server to’g’ridan-to’g’ri aniq vaqt manbasidan ma’lumotlarni qabul qilsa, eng yuqori darajaga ega (1-qatlam). O’zlarining soatlarini 1-qatlam serverlari bilan sinxronlashtiruvchi serverlar quyi darajada (2-qatlam) va hk.
SNTP (Simple Network Time Protocol) - bu kompyuter tarmog’i orqali vaqtni sinxronlashtirish protokoli. Bu NTP protokolining soddalashtirilgan tadbiqidir, unda NTP algoritmining murakkabligi yo’q. SNTP NTP funktsiyalarining to’liq to’plamini talab qilmaydigan xostlar uchun ishlatiladi. Mahalliy tarmoqdagi bir nechta tugunlarning soatlarini Internetdagi boshqa NTP tugunlari bilan sinxronlashtirish va ushbu tugunlardan mahalliy tarmoqdagi boshqa mijozlarga taqdim etiladigan xizmatlarni vaqtincha sinxronlashtirish uchun foydalanish odatiy holdir. Ushbu foydalanish holati vaqtni sinxronlashtirishning yuqori aniqligini talab qilmaydi. SNTP sinxronizatsiya mexanizmlarini 1 dan 50 ms gacha aniqlikda ta’minlaydi
SNTP uchun klassik foydalanish – bu domen ichida vaqtni sinxronlashtirishdir. Domen kontrolleri o’z vaqtini global Internetdan 1-yoki 2-qatlamdagi umumiy kirish serverlaridan oladi. Boshqa domen-mijozlar o’zlarining soatlarini domen tekshiruvi vaqtlari bilan sinxronlashtiradilar.
Bu rasmda tarmoqing tuzilishi yani ntp ning tloyihasini ko’rsatdim.ip add berdim . Bunda qurilma manzillarini quyidagi ko’rinishda sozlanggan: 1.192.168.1.1. va192.168.1.2.
NTP serverini sozlash oynasi ko’rsatilgan.ntp bizga vaqtlarni yani halqaro vaqtlarni nazorat qil;ishimizga yordam beradi.
Bu rasmda ntp serverni statusini ko’rsatganman.
Qoida tariqasida, server o’z resurslarini tarmoqqa beradi va mijoz ushbu manbalardan foydalanadi. Shuningdek, serverlarga ixtisoslashtirilgan dasturiy va apparat ta’minoti o’rnatilgan. Bir vaqtning o’zida bir nechta server dasturlari bitta kompyuterda ishlashi mumkin. Server xizmatlari ko’pincha ularning nomlarini aniqlaydilar:
HTTP (WEB) server – eng oddiy veb-sahifalarni yaratishga va serverning 80-portida paketlarning o’tishini tekshirishga imkon beradi. Ushbu serverlar veb-sahifalarga va rasmlar kabi tegishli manbalarga kirishni ta’minlaydi.
Veb-server tushunchasi ham apparat, ham dasturiy ta'minotni (DT) nazarda tutishi mumkin.
1. Uskuna nuqtai nazaridan veb-server veb-sayt resurslarini (HTML hujjatlari, CSS uslublari, JavaScript fayllari va boshqalarni) saqlaydigan va ularni oxirgi foydalanuvchi qurilmasiga (veb-brauzer va boshqalar) etkazib beradigan kompyuterdir. Odatda u Internetga ulanadi va unga tuit.uz kabi domen nomi orqali kirish mumkin.
2. Dasturiy ta'minot nuqtai nazaridan veb-serverga veb-foydalanuvchilarning serverda joylashgan fayllarga kirishini boshqaradigan ba'zi narsalar kiradi, bu HTTP-serverning minimal darajasi. HTTP server – bu URL (veb-manzillar) va HTTP (brauzeringiz veb-sahifalarni ko'rish uchun foydalanadigan protokol) ni tushunadigan dasturiy ta'minot.
Bir so'z bilan aytganda, brauzerga veb-serverda joylashtirilgan fayl kerak bo'lganda, brauzer uni HTTP orqali so'raydi. So'rov kerakli veb-serverga (apparat) yetib kelganda, HTTP server (dasturiy ta'minot) so'ralgan hujjatni, yana HTTP orqali yuboradi.
|
| |
