|
Protsessor haqida batafsil ma’lumot bering
|
| bet | 4/8 | | Sana | 25.07.2024 | | Hajmi | 159,25 Kb. | | #268572 |
Bog'liq 5-topProtsessor haqida batafsil ma’lumot bering.
Protsessor (lot. processus — surilish) — elektron mashinaning dastur (programma)da koʻzda tutilgan amallar; informatsiyani oʻzgartirish, barchahisoblashjarayonlarini, xisoblash mashinasidagi boshqa qurilmalarning ishini boshqaribturish uchun moʻljallangan markaziy qurilmasi. Protsessor kompyuterdagi barchabuyruqlarni ishlab chiqaradi.Protsessorning tezligi uning eng asosiyjihatidir.Odatda, bu ma’lumot protsessorning ustida yozilgan bo‘ladi (“2,8 GHz”yoli“2,6GHz” degan yozuvlar). Protsessorning tezligi qancha yuqori bo‘lsa, shunchayaxshi, lekin, zamonaviy protsessorlarda ko‘p yadrolilik ( dual core, quadcore)degan tushuncha ham bor. Bitta protsessorning o‘zida ikkita, to‘rttavaengzamonaviy protsessorlarda 8 ta gacha yadro bor. Protsessorda yadroqanchalikko‘pbo‘lsa, u ham shunchalik yaxshi, ammo, ko‘p yadroli protsessorlar biryadroliprotsessorlardan ancha qimmat turadi.
Protsessor yadrolari haqida batafsil ma’lumot bering.
Protsessor yadrosi - bu CPU ichidagi ko'rsatmalarni bajarishgaqodirbo'lgan yagona ishlov berish birligi. CPU ichidagi har bir yadro boshqa yadrolardan mustaqil ravishdao'z vazifalarini bajarishi mumkin. Bu bir vaqtning o'zida bir nechtavazifalarnibajarish, umumiy ishlash va samaradorlikni oshirish mumkin bo'lganparallelishlov berish imkonini beradi. Jismoniy yadrolar bu CPU chipidagi haqiqiy jismoniy ishlov berishbirliklari. Mantiqiy yadrolar ular Hyper-Threading kabi texnologiyalar tomonidanyaratilgan virtual yadrolar bo'lib, ular bitta jismoniy yadroga bir vaqtningo'zidabirnechta iplarni boshqarish imkonini beradi. Ko'p yadroli protsessorlar: Zamonaviy protsessorlar ko'pincha ikki yadroli dan sakkiz yadroli yoki undan ko'p bo'lganbirnechtayadrolarni o'z ichiga oladi. Ko'p yadroli protsessorlar ko'p vazifali va ko'pbosqichli ilovalar uchun yaxshilangan ishlashni taklif qiladi.
Protsessorning tuzilishi va ishlash prinsipi haqida ma’lumot bering.
Markaziy protsessor (CPU) deb ham ataladigan protsessorning tuzilishi vaishlashprintsipi kompyuterlar ko'rsatmalarni qanday bajarishi va vazifalarni bajarishinitushunish uchun asosiy hisoblanadi. Bu yerda umumiy ko‘rinish:
Protsessorning tuzilishi:
Boshqarish birligi (CU): Boshqaruv bloki protsessorning boshqa komponentlari o'rtasidagi faoliyatnimuvofiqlashtirish orqali ko'rsatmalarning bajarilishini boshqaradi. U xotiradan ko'rsatmalarni oladi, ularni dekodlaydi va markaziyprotsessorvakompyuter tizimining boshqa qismlari o'rtasidagi ma'lumotlar oqimini boshqaradi.
Arifmetik mantiq birligi (ALU): ALU maʼlumotlar ustida arifmetik amallarni (qoʻshish, ayirish, koʻpaytirishvaboʻlish kabi) va mantiqiy amallarni (masalan, VA, YOKI va EMAS) bajaradi. U ushbu operatsiyalarni boshqaruv bloki tomonidan taqdimetilganko'rsatmalarasosida amalga oshiradi.
Registrlar: Registrlar protsessor ichidagi kichik, yuqori tezlikdagi saqlash birliklari bo'lib,ishlov berish jarayonida ma'lumotlarni vaqtincha saqlash uchun ishlatiladi. Ular operandlarni, oraliq natijalarni, xotira manzillarini va ko'rsatmalarni bajarishuchun zarur bo'lgan boshqa muhim ma'lumotlarni saqlaydi. Registrlarning keng tarqalgan turlariga dastur hisoblagichi (PC), buyruqregistri(IR), xotira manzili registri (MAR) va xotira ma'lumotlar registri (MDR) kiradi.
Kesh xotirasi: Kesh xotira protsessor ichida joylashgan kichik, yuqori tezlikdagi xotiradir. U sekinroq asosiy xotiradan (RAM) ma'lumotlarga kirishningkechikishinikamaytirish uchun tez-tez foydalaniladigan ko'rsatmalar va ma'lumotlarni saqlaydi.Kesh xotirasi ma'lumotlarni kutish vaqtini qisqartirish orqali protsessorningumumiy ish faoliyatini yaxshilashga yordam beradi.
Ishlash printsipi:
Yuklab olish: Markaziy protsessor keyingi buyruqning manzilini aniqlash uchundasturhisoblagichi (PC) yordamida kompyuter xotirasidan (RAM) ko'rsatmalarni oladi.Keyin olingan ko'rsatma ko'rsatmalar registrida (IR) saqlanadi.
Dekoder: Boshqaruv bloki bajariladigan operatsiyani va jalb qilingan operandlarni aniqlashuchun xotiradan olingan buyruqni dekodlaydi.
Bajarish: Dekodlangan ko'rsatma registrlarda saqlanadigan operandlar bo'yicha belgilangan arifmetik yoki mantiqiy amalni bajaradigan ALUga yuboriladi. Amaliyot natijasi ko'rsatmaga qarab registrda qayta saqlanishi yoki xotiragayuborilishi mumkin.
Qayta yozish: Agar operatsiya natijasini saqlash kerak bo'lsa, u ko'rsatmada ko'rsatilganregistrgayoki xotira joyiga qayta yoziladi. Keyin dastur hisoblagichi keyingi ko'rsatmani olish uchun oshiriladi vajarayondavom etadi. Umuman olganda, protsessorning tuzilishi va ishlashi unga kompyuter dasturlaritalab qiladigan vazifalarni bajarish uchun arifmetik, mantiqiyvaboshqaruvfunktsiyalarini bajarib, buyruqlarni ketma-ket bajarishga imkon beradi.
|
| |
