|
To’sqinlik apparatlarga, malumot tashuvchilarga va boshqalarga kirishga fizikaviy usullar bilan qarshilik ko’rsatish
|
| bet | 6/13 | | Sana | 17.01.2024 | | Hajmi | 40,04 Kb. | | #139735 |
Bog'liq Kompyuter xavfsizlik muammolari-fayllar.orgTo’sqinlik apparatlarga, malumot tashuvchilarga va boshqalarga kirishga fizikaviy usullar bilan qarshilik ko’rsatish deb aytiladi.
Egalikni boshqarish — tizim zaxiralari bilan ishlashni tartibga solish usulidir. Ushbu usul quyidagi funksiyalardan iborat:
• tizimning xar bir obyektini, elementini indentifikasiyalash, masalan, foydalanuvchilarni;
• identifikasiya bo’yicha obyektni yoki subyektni haqiqiy, asl ekanligini aniqlash;
• vakolatlarni tekshirish, ya’ni tanlangan ish tartibi bo’yicha (reglament) xafga kunini, kunlik soatni, talab qilinadigan zaxiralarni qo’llash mumkinligini tekshirish;
• qabul qilingan reglament bo’yicha ishlash sharoitlarini yaratish va ishlashga ruxsat berish;
• himoyalangan zaxiralarga qilingan murojaatlarni qayd qilish;
• ruxsatsiz xarakatlarga javob berish, masalan, signal berish, o’chirib qo’yish so’rovnomani bajarishdan voz kechish va boshqalar.
Niqoblash – ma’lumotlarni o’qib olishni qiyinlashtirish maqsadida ularni kriptografiya orqali kodlash.
Tartiblash — ma’lumotlar bilan ishlashda shunday shart-sharoitlar yaratiladiki, ruxsatsiz tizimga kirib olish extimoli kamaytiriladi.
Majburlash – qabul qilingan qoidalarga asosan ma’lumotlarni qayta ishlash, aks xolda foydalanuvchilar moddiy, ma’muriy va jinoiy jazolanadilar.
Undamoq — axloqiy va odobiy qoidalarga binoan qabul qilingan tartiblarni bajarishga yo’naltirilgan.
Yuqorida keltirilgan usullarni amalga oshirishda quyidagicha tasniflangan vositalarni tadbik etishadi.
Rasmiy vositalar — shaxslarni ishtirokisiz axborotlarni himoyalash funksiyalarini bajaradigan vositalardir.
Norasmiy vositilar — bevosita shaxslarni faoliyati yoki uning faoliyatini aniqlab beruvchi reglamentlardir.
Texnikavny vositalar sifatida elektr, elektromexaniq va elektron qurilmalar tushuniladi. Texnikaviy vositalar uz navbatida, fizikaviy va apparatli bulishi mumkin.
|
| |
