TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
KOMPYUTER INJENIRINGI FAKULTETI KOMPYUTER INJENIRINGI YO’NALISHI
KI-022-01- GURUH TALABASI MARDONQULOV ABDULBOSITNING
KOMPYUTERNI TASHKIL ETISH FANIDAN BAJARGAN AMALIY ISHI
13-variant
4-amaliy mashg’ulot
Mavzu:
Turli xil sanoq tizimlarida arifmetik operatsiyalarni bajarish
Nazariy malumot:
Turli xil sanoq tizimlarida arifmetik operatsiyalarni bajarishning umumiy tartibi mos
ravishda amallar va
natijalar ustida ommalashadi. Bu operatsiyalarni bajarish uchun kerak bo'lgan tartib quyidagicha:
1. **Qo'shish (Addition)**: Berilgan ikkita sonni qo'shish uchun ularning har bir raqamini mos xonali
sanoqda qo'shib chiqarish kerak. Qo'shish paytida yodga
olingan yarim ham bolmasa, natijadagi
yarimning to'g'ri saqlanishi uchun katta xonaga qo'shiladi.
2. **Ayirish (Subtraction)**: Ikki sonning ayirishini
amalga oshirish uchun, ayirish o'sishlarini borib
ko'rsatiladi. Agar ularning qanday tomonidan qo'shilganligi aniqlanib bo'lsa,
kesish bajarilib, ayirish
amaliyoti amalga oshiriladi.
3. **Ko'paytirish (Multiplication)**: Ikki sonning ko'paytirilishini
olish uchun, ulardan birinchisi
ikkinchisiga mos ravishda ko'paytiriladi. Shuningdek, yana mos xonali sanoqda olish uchun ko'paytirish
amaliyoti ishga tushiriladi.
4. **Bo'lish (Division)**: Ikki sonni bo'lish uchun, ulardan birinchisi ikkinchisiga bo'lib,
natijada hosil
bo'lgan natsiyani topish uchun bo'lish amaliyoti amalga oshiriladi.
Har bir amalga oshirish jarayoni ikki son uchun o'zaro bog'liq bo'lib, ulardan har bir raqam to'g'ri xonada
joylashtiriladi. Keyinchalik, natijadagi sanoq yorlig'i tekshiriladi va to'g'ri formatga keltiriladi. Bu
tartib
asosan turli xil sanoq tizimlari uchun umumiydir, ammo har bir sanoq tizimi o'zining qo'llaniladigan
protokollari va qoidalari bor.
Amaliy qism:
