Suv quvurlarini xarakteristika tenglamasi.
Qurilmaning ish rejimi nasos va tashqi tarmoq zo’riqma xarakteristikalarining kesishish nuqtasi orqali aniqlangani uchun avvalo tashqi tarmoq xarakteristikasining analitik tenglamasini yozamiz.
bunda, -isrof koeffitsiyentlari yig’indisi.
bunda, -quvur uzunligi bo’yicha olingan isrof koeffitsiyenti;
- Mahalliy isrofkoeffitsiyentlarining yig’indisi.
=
=6+0.25*7+0.25*2+12*1+1.5*4+0.1+0.25=26.6
Suv chiqarish qurilmasining gidravlik yo’qotilish isrof koeffitsiyentlarining qiymatlari 2-jadvalda keltirilgan.
2-jadval
Quvur
diametri, m
|
Mahalliy isrof koeffitsiyentlari
|
Burchakli normal tirsak
|
Quvuranjomi turlari
|
90 0
|
1350
|
So’rilma zadvijka
|
Setkali so’riluvchi qopqoq
|
Teskari qopqoq
|
Uchtomonlik
|
Kompensator
|
Diffu
Zor
|
Konfu
zor
|
0.050
|
0.136
|
0.068
|
0.10
|
10
|
18
|
|
|
|
|
0.075
|
0.140
|
0.070
|
0.10
|
8.5
|
11
|
|
|
|
|
0.100
|
0.148
|
0.074
|
0.09
|
7.5
|
8
|
|
|
|
|
0.150
|
0.156
|
0.078
|
0.09
|
6.0
|
6.5
|
|
|
|
|
0.200
|
0.168
|
0.084
|
0.08
|
5.2
|
5.5
|
1.5
|
0.2
|
0.25
|
0.1
|
0.250
|
0.182
|
0.091
|
0.08
|
4.4
|
4.5
|
|
|
|
|
0.300
|
0.192
|
0.096
|
0.08
|
3.7
|
3.5
|
|
|
|
|
0.350
|
0.203
|
0.100
|
0.08
|
3.4
|
3.0
|
|
|
|
|
0.400
|
0.235
|
0.106
|
0.07
|
3.1
|
2.5
|
|
|
|
|
0.500
|
0.235
|
0.118
|
0.07
|
2.5
|
1.8
|
|
|
|
|
Suv quvurlarning doimiy koeffitsiyentlarining qiymatlarini ifodaga qo’yib chiqilgach, tashqi tarmoq xarakteristikasi quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi.
Bu tenglamadagi ga qator ( dan gacha) qiymatlar berib va shu qiymatlarga mos keluvchi zo’riqmalar hisoblanadi. Hisoblangan natija
3-jadval holida ko’rsatiladi.
3-jadval
Q, m3sоаt
|
0
|
0.25Qp
|
0.5Qp
|
0.75Qp
|
Qp
|
1.25Qp
|
1.5Qp
|
Н, m.s.e.
|
406
|
407,5
|
412,2
|
420
|
431
|
444,6
|
461,6
|
Agar mo’ljallangan nasos ko’p bosqichli (seksiyali) bo’lsa, u holda bosqichlar (ishchi g’ildiraklar) soni quyidagicha aniqlanadi:
Bu yerda: -unumdorlik, ga mos kelgan zo’riqma, m.
- tanlangan nasosning bitta ish g’ildiragining zo’riqmasi.
- ning qiymati butun songacha kattalashtirib yaxlitlanadi.
Tanlangan nasos xarakteristikasi qurilgan chizmada (5-rasm) 3-jadvaldagi qiymatlardan foydalanib suv quvurning xarakteristikasi quriladi va rejim parametrlari - aniqlanadi.
Nasos ish rejimini iqtisodiy samaradorlikva barqarorlik shartlari bo’yicha tekshiriladi:
Iqtisodiy samaradorlik quyidagi shartga javob berishi kerak
bunda, -nasosning maksimal f.i.k.
Ish rejimining barqarorligi quyidagi shart bo’yicha tekshiriladi.
bunda, -unumdorlik nolga teng bo’lgandagi nasosning zo’riqmasi, m.
v) Kavitatsiya hodisasi yuz bermaslik sharti. Buning uchun
bunda,
Yuqorida keltirilgan shartlar bajarilsa taxmin qilib olingan nasos turi endi uzil-kesil qabul qilinadi va uning texnik xarakteristikasi keltiriladi.
SNS 180-476….680 n=2950 ayl/min
Tanlangan nasos xarakteristikasi
Nasos agregatlarining sonini normal suv oqimining miqdori qarab aniqlanadi.Xavfsizlikqoidalari talablariga asosan normal suv oqimining miqdori 50m3soatdan oshmasa ikkita nasos agregati qabul qilinadi. Suv oqimi 50m3soatdan ortiq bo’lsa nasos agregatlarining soni uchtadan kam bo’lmasligi kerak.Agar suv oqimining miqdori nasosning unumdorligidan ortiq bo’lsa nasoslarning umumiy miqdori 4-jadvaldagi miqdorda qabul qilinadi.
4-jadval
Nasos agregatlarining soni
|
Ishdagi
|
Zaxiradagi
|
Ta’mirlashdagi
|
Jami
|
1
|
1
|
1
|
3
|
2
|
1
|
1
|
4
|
3
|
1
|
1
|
5
|
4
|
2
|
1
|
7
|
5
|
2
|
1
|
8
|
6
|
2
|
1
|
9
|
7
|
3
|
1
|
11
|
Amaliy mashg’ulot №2
Ventilyator turini tanlab olish. Ventilyator qurulmasini tashqi tarmoq xaraktiristikasini hisoblash va uni chizish
BOSH VENTILATOR QURILMALARINI HISOBLASH
Konning ventilator qurilmalari yer osti lahimlarini shamollatish uchun xizmat qiladi. Ventilator qurilmalari yordamida yer ostidagi lahimlarga beriladigan toza havo miqdori u yerdagi ishchilarni nafas olishi, ish jarayonini tashkil etish va portlovchi hamda zaxarli gazlarni xavfsizlik talablari miqdorigacha suyultirish uchun yetarli bo’lish kerak.
Shaxta maydoni katta bo’lgan va chuqur konlarda shamollatishga sarflanadigan havo, (og’irlik bo’yicha) qazib olinadigan foydali qazilmadan 4-5 marta katta. Bunday katta miqdordagi havoni yer osti lahimlariga yetkazib berish uchun unumdorligi 400-500 m3/sek, quvvati 3-4 ming kVt gacha bo’lgan zamonaviy ventilatorlar qo’llanilmoqda.
Elektr energiya sarfi bo’yicha ventilator qurilmalari eng ko’p elektr energiya iste’mol qiladigan qurilma hisoblanadi. Shuning uchun ventilator qurilmalari uskunalarini to’g’ri hisoblash va tanlash, uning iqtisodiy samaradorligini oshirishdagi asosiy omillardan biridir. Konning ventilator qurilmalari yer osti lahimlarini shamollatishda va kon ishchilarining yer ostida ishlashi uchun yetarli miqdorda toza havo yetkazib berish uchun xizmat qiladi.
Konning ventilator qurilmalari shamollatish maydoniga hamda bajaradigan vazifasiga qarab ikki turga, ya’ni bosh ventilator va lahim o’tish ventilator qurilmalariga bo’linadi.
Bosh ventilator qurilmalari konlardagi barcha lahimlarni shamollatish uchun xizmat qiladi va ularni loyihalash uchun quyidagi ma’lumotlar berilishi kerak:
-konni normal shamollatish uchun zarur bo’lganhavo miqdiri- , m3/ sek;
-konning maksimal-Нmaksva minimal-Нmin depressiyalari (lahimning boshlang’ich va oxirgi kesim yuzalaridagi havo bosimlari ayirmasi), kg s/m2, yoki, mm suv ustuni;
-konning gaz ajralish kategoriyasi;
-konning yillik unumdorligi - A , mln.t
Agar , Нmin va Нmaks larning qiymatlari berilmagan hollarda, ularning miqdori konning unumdorligi, uning nisbiy gaz ajralish kategoriyasi va kon lahimlarining geometrik o’lchamlari asosida hisoblanadi.
Bosh ventilator qurilmasini loyihalashda quyidagi masalalar hal etiladi:
-ventilator qurilmasining texnologik sxemasini tanlash;
-ventilator o’rnatiladigan joyni aniqlash;
-ventilator turini tanlash;
-tashqi tarmoq ekvivalent tuynugining qiymatlarini hisoblash;
-ventilator qurilmasining tashqi tarmoq xarakteristikalarini ifodalovchi
Н1=f(Q) va H11=f(Q)tenglamalarni aniqlash;
-ventilator qurilmasining, ekvivalent tuynukning eng kichik-Аmin va eng katta- Аmaks qiymatlariga mos keluvchi ish rejimlarini aniqlash;
-ventilator qurilmasining unumdorlikbo’yicha zaxirasini hisoblash va xavfsizlik qoidalari asosida tegishli qaror qabul qilish;
-ventilator qurilmasi ish rejimini ravonlash usulini tanlash;
-havo oqimi yo’nalishini o’zgartirish usulini tanlash;
-ventilator validagi quvvatni hisoblash va elektryuritgich turini tanlash;
-ventilator qurilmaning texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini hisoblash.
|
