Korxona faoliyatini
boshqarishni axborotlar
bilan ta'minlashning o'ziga
xos xususiyatlari
Hisoblash tizimlarining funktsiyalari axborot tizimlarining boshqa turlariga ham
xos bo'lishi mumkin.
Axborot-mantiqiy tizimlar boshqa tizimlardan farqli o'laroq ilgari bevosita
shaklda tizimga kiritilmagan, balki tizimdagi mavjud axborot massivlarini
mantiqiy tahlil qilish, umumlashtirish, ma'lumotlarni qayta ishlash asosida
ishlab chiqiladigan axborotni bera oladi. Bunday tizimlar muayyan
darajada mutaxassis-tadqiqotchi mehnatining o'rnini bosib, ilmiy-tadqiqot
masalalarini hal qilishi mumkin. Ularni ba'zan intellektual tizimlar deb
ataydilar, chunki ularni ishlab chiqishda sun'iy intellekt nazariyasi
qoidalaridan foydalaniladi.
Yuqorida ko'rib chiqilgan barcha tizimlarda foydalanuvchilarning, shu
jumladan,
hisoblash
texnikasi
sohasida
mutaxassis
bo'lmagan
foydalanuvchilarning tizim bilan o'zaro muomala qilish vositalarini
rivojlantirib borish zarur. Bu vositalar yordamida foydalanuvchi o'z
so'rovlarini shakllantiradi, ularni tizimga kiritadi, tizim unga berayotgan
axborotni qabul qilib oladi.
Turli tizimlarda bu vazifa turlicha hal qilinadi. Ba'zi tizimlarda amalga oshirilishi
mumkin bo'lgan so'rovlarning qat'iy belgilangan ro'yxati mavjud bo'ladi.
Foydalanuvchi uning talablariga imkon qadar to'la javob bera olishi
mumkin bo'lgan so'rovni tanlaydi va uni tizimga ko'rsatadi. Bunday tizimlar
namunali (standart) so'rovli tizimlar deb ataladi.
Har qanday ixtiyoriy so’rovlarni amalga oshira oladigan tizimlar
foydalanuvchilar uchun katta imkoniyatlar ochib beradi.
So’rovlarni shaklantirish uchun tizim so’rovlar tiliga, ularni tuzish
qoidalariga ega bo’lishi kerak. Foydalanuvchining tizim bilan
muomilasi insonning mashina bilan muloqoti shaklidagi
muomilasidan qulaydir. Bunda foydalanuvchi olinayotgan
axborot bilan tanishib o’z sorovini tuzatish imkoniyatiga ega
bo’ladi.
Shuni qayd etib o’tish zarurki, har qanday muayyan axborot tizimi
tizimlarning alohida ajratib ko’rsatilgan turlariga xos bo’lgan
xsusiyatlar majmuyi bilan tacsiflanishi mumkin. Shu bilan birga
axborot tizimlarini qo’llanilish sohasiga bog’liq holda tizimning
o’zigagina xos xsusiyatlarga ega bo’ladi.
|
