Elektromagnitli kuchlanish rostlagichlarining tavsifnomasini yaxshilash.
Rostlagich yakorchasining tebranish chastotasini oshirish . Yukorida kursatilgandek, rostlangan kuchlanishning tebranishi tok iste’molchilariga sezilmasligi uchun rostlagich yakorchasining tebranish chastotasi 30 gs dan kam bulmasligi kerak. Yakorchaning tebranish chastotasini oshirish uchun, avvalo, uning mexanik inersiyasi kamaytiriladi. Buning uchun u mumkin kadar yupka va yengil kilinadi va unga uchburchak yoki yarim doira shakli berib, ogirlik markazi aylanish ukiga yakinlashtiriladi.
Ammo yakorchaning mexanik inersiyasini kamaytirish xisobiga tebranish chastotasini oshirish, kuvvati uncha katta bulmagan ( 100 Vt gacha) generatorlardagina samara beradi. Generatorning kuvvati ortishi bilan uning uzaklaridagi magnit okimi va uygotish chulgamidagi induktivlik xam oshadi va, natijada, rostlagich uzagining magnit inersiyasi kuchayishi xisobiga kuchlanishning usish va pasayish jarayonlari sekinlashadi.
Rostlagichning magnit inersiyasini kamaytirish uchun kontaktlar tutash xolda uning uzagini sun’iy ravishda magnitlash va kontaktlar uzilganda esa, magnitsizlash zarur. Buni amalga oshirish uchun rostlagich uzagiga maxsus tezlatuvchi chulgam uraladi yoki rostlagich chulgami zanjiriga tezlatuvchi karshilik ulanadi.
Xozirgi vaktda, ishlatishga kulay bulgan, rostlagichning tezlatuvchi karshilik ulangan sxemasi kengrok tatbik topgan (19-rasm). Bu sxemada rostlagich chulgami (RCH) generator bilan, kushimcha karshilik RK ga ketma-ket ulangan tezlatuvchi karshilik RT orkali boglangan. Yakorchani tebranish chastotasini tezlatish kuyidagicha amalga oshiriladi.
Kontaktlar tutash bulganda, rostlagich chulgami RCH ga uzatilayotgan kuchlanish generatorning kuchlanish kiymatiga deyarlik teng buladi, chunki tezlatuvchi karshilik RT orkali utayotgan rostlagich chulgamining toki iCH ning kiymati juda kichik va RT da (ya’ni "a" nuktada) kuchlanishning pasayishi xisobga olmaslik darajada kam buladi
URCH = UG - iCH RT UG ,
Kontaktlar uzilganda tezlatuvchi karshilik orkali iCH bilan birga-likda kiymati nisbatan katta bulgan uygotish toki IU xam uta boshlaydi, natijada "a" nuktada kuchlanishning pasayishi ancha sezilarli buladi va rostlagich chulgamiga uzatilayotgan kuch-lanish xam keskin kamayadi
URCH = UG - ( iCH + IU ) RT ,
xam sekin asta usib boradi. Bu kamchilik rostlagich sxemasiga baravarlashtiruvchi chulgamyoki baravarlashtiruvchi karshilik ulash yuli bilan bartaraf kilinadi.
|
