Laboratoriya ishi №2
Cisco Packet Tracer dasturida LAN tarmogʻini loyihalash
Jamilov Akobir
Cisco Packet Tracer dasturida VLAN tarmoqlarini loyihalash
Ishdan maqsad: Cisco Packet Tracer dasturida LAN tarmoqni switch va HUB yordamida hosil qilish va ularning farqini tushunish.
LAN tarmoq haqida ma’lumot bering?
HUB va SWITCH tarmoq komunikatsion qurilmalari haqida batafsil ma’lumot bering?
LAN (Local Area Network) – bu xususi joyda joylashgan qisqa masofada joylashgan kompyuterlar va qurilmalar uchun mahalliy tarmoq turi. LAN, bir xonadon (bina, ofis, yurt va h.k.) ichidagi qurilmalarning birligini ta'minlash maqsadida ishlab chiqilgan. Ustuvor tarmoq protokollaridan biri bo'lib, Internetga ulanish uchun LAN tarmoqiga aloqani bilan tarmoqni ikkiga ajratadi.
Quyidagi xususiyatlar LAN tarmoqlarini ajratib turadi:
1. Mahalliylik: LAN tarmoqi, bir xonadon yoki boshqa mahalliy joyda joylashgan qurilmalar uchun ishlab chiqilgan. Ular qisqa masofada joylashgan o'qitish muassasalari, korxona binolari, yotqizgichlar yoki uy kompyuterlari bo'lishi mumkin.
2. Tezlik: LAN tarmoqlarining uzluksiz yo'l boyicha foydalanish, ma'lumotlar o'zgartirish va almashishda tezlikni ta'minlaydi. Uzluksiz aloqa tizimi va kamroq foydalanish, mahalliy tarmoqlarni tezlik bilan birlashtiradi.
3. Xavfsizlik: Mahalliy tarmoqlar, boshqa shaxslar yoki kompyuterlar bilan aloqani cheklash uchun xavfsizlik muhofazasiga ega. Bunda, atrof-muhitni chegaralash, kengaytirilgan foydalanuvchilar bilan muomala qilishni ta'minlash, mahalliy tarmoqni himoya qilish uchun kerakli maslahatlarni olib borish, shu jumladan foydalanish, himoya parollari, shifrlash va xavfsizlik sozlamalari kiritish kabi.
4. Mos keladigan narx: LAN tarmoqlarini qurish va o'rganish, Internetga aloqani o'rnatish uchun yaxshi xizmat ko'rsatuvchi kompaniyalar va mahalliy tarmoq xizmat ko'rsatuvchilari kabi kompaniyalarning taklif etishi mumkin. Bu o'zgaruvchilar, qurilma va tarmoqlar soniga qarab, to'liq taqdim etilgan xizmatlarga va tarmoqni o'rganishning qiyinchiligi darajasiga qarab o'zgaradi.
Bu asosiy xususiyatlar, LAN tarmoqlarining yaxshi qismlarini tashkil etadi va ularga qo'llanish tajribasini oshiradi. Ayni paytda, ularga avtomatlashtirilgan xizmatlarni qo'llash va tarmoq xavfsizligini ta'minlash ham muhimdir.
Hub va Switch, kompyuterlar va boshqa tarmoq qurilmalari o'rtasida ma'lumot almashishni ta'minlaydigan tarmoq komunikatsion qurilmalari bo'lib, ularning har biri tarmoq qurilmasini boshqa qurilmalar bilan bog'laydi. Bundan tashqari, ularga aloqa o'rnatilgan qurilmalar orasida ma'lumotlarni almashish va tarqatishda muayyan xizmatlarni amalga oshirish uchun foydalaniladi. Ammo, ularning faolligi va qo'llanish turi o'zaro farq qiladi:
1. Hub:
- Hub, oddiy ma'lumot almashuvchi bo'lib, qabul qilgan ma'lumotlarni olib boshqa qurilmalarga jo'natadi. Uni bir xil portlardan biri orqali ko'rib chiqadi. Agar hubga ma'lumot jo'natilgan bo'lsa, u uni qabul qilib, uni olib, boshqa barcha portlarga yuboradi. Buning natijasida, hubda ma'lumotlar to'plangan va o'zaro bo'lmagan tarmoqda kelib chiqadi. Shuning uchun, agar bir kompyuterdan o'zgartirilgan ma'lumot kelganida, barcha portlar uning oldida, undan keyin unga keladi.
- Hublar, biron-bir kompyuter ma'lumotlarini qabul qilgan va undalik dastlabki qurilma undagi ma'lumotlarni tekshirib yuboradi. Bu ma'lumotlarning ko'rsatilishi uchun xavfsiz emas. Shuning uchun, hublar ushbu ma'lumotlarni barcha portlariga yubormoqda, undan tashqari, xavfsizlik masalalari ham mavjud emas.
2. Switch:
- Switch, ma'lumot almashuvchilarga o'xshash funksiyalarga ega, ammo uni qabul qilgan ma'lumotni qaysi portga yo'l qilish kerakligini aniq ravishda aniqlay oladi. Bu, ma'lumotlar almashuvi uchun ko'proq ishlab chiqilgan va ma'lumotlar qulaylik va boshqa tarmoq tizimi parametrlari bilan boshqariladi.
- Switchlar, ma'lumotlar jadvallarini (MAC manzillarini) o'zida saqlab qo'yadi va undan kelib chiqadigan ma'lumotlarni portga yo'l qilish uchun o'z-o'zini tanlaydi. Shuning uchun, agar biron bir ma'lumot faqatgina bir kompyuter yoki qurilma uchun mo'ljallangan bo'lsa, faqatgina o'sha portga olib boriladi.
Ular orasidagi asosiy farq, ma'lumot almashuvi usuli va portlar orasidagi munosabatdir. Switch, ma'lumotlarni yaxshi tashkil etadi va yuborilish yo'li orqali qisqa vaqt ichida yo'nalib turadi, bu esa tarmoqni yaxshi optimallashtiradi. Hub esa, ma'lumotlarni barcha portlarga yuboradi, shuning uchun tarmoqda tarqalgan ma'lumotlar yo'lida tarqaladi. Yangi tarmoq muhitlarida, switchlar ko'p qobiliyatli va foydali bo'ladi, ammo mavjud tarmoq infrastrukturasi uchun hublar ham ish bajarish mumkin.
|
