51
5-LABORATORIYA ISHI
VTP PROTOKOLI SOZLASH
Ishdan maqsad: Lokal tarmoqda yaratilgan VLAN lar
oʻrtasida marshrutizatsiyani amalga oshirish va VTP protokolini
ishlash tamoyili bo`yicha amaliy ko`nikmalarni hosil qilish.
Nazariy qism
Virtual LAN trunking protocol (VTP) - bu VLANlarni samarali
boshqaruvini ta’minlaydiga qulay vosita hisoblanadi. Bu bir vaqtning
oʻzida tarmoqdagi bir nechta komutatorlarga avtomatik ravishda
VLAN xususiyatlarini tayinlash imkonini beradi.
Ushbu vositaning
qulayligini toʻliq baholash uchun katta tarmoqdagi tarmoq ma'muri
sifatida tasavvur qilish kerak. Aytaylik, ushbu tarmoq 500 ta
komutatorga va 100 dan ortiq VLANga ega. VLANlar oʻzlarining
sozlanmalariga muvofiq magistrallar orqali ma'lumot almashishi
uchun VLAN raqamlar ularni ishlab chiqarishda ishtirok etadigan
barcha komutatorlarda bir xil boʻlishi kerak. Bundan tashqari, u yoki
bu VLANlarning nima uchun moʻljallanganligini
kuzatib borish
masalan, "ushbu tarmoq ijro etuvchi boshqaruv uchun, bu tarmoq esa
oddiy xodimlar uchun" va boshqalarni hisobga olish kerak. Hatto
ushbu (juda tipik) xususiyatlarning oʻzi ham bunday katta tarmoqdagi
VLANlarni sozlash bilan bogʻliq qanday qiyinchiliklar mavjudligini
tushunishga imkon beradi. Agar foydalanuvchi porti notoʻgʻri
VLANga joylashtirilgan boʻlsa, nima boʻlishini tasavvur qilish kifoya,
52
chunki kimdir VLAN 115 oʻrniga VLAN 151ni notoʻgʻri kiritishi
mumkin?
Ushbu muammoni hal qilishda
yordam berish uchun VTP
dasturiy ta'minoti tarmoq ma'muri tomonidan VLAN sozlanmalarini
avtomatik ravishda amalga oshiradi va VLAN nomlari va raqamlarini
bitta komutatorda aniqlashga imkon beradi va keyin butun korxona
boʻylab tarqatiladi. Shuni ta'kidlash kerakki, VTP dasturi barcha
komutatorlarga VLAN ma'lumotlarini tarqatmaydi (chunki bu
aksariyat tarmoqlarda muammoli hodisalarni sodir boʻlishiga
sabab
boʻlishi mumkin); boshqa komutatorlarga faqat quyidagilar (ism,
raqam va boshqa asosiy ma'lumotlar) yuboriladi.
Ushbu maqsadga erishish uchun birinchi navbatda VTP
dasturiy ta'minoti (VTP protokoli ishlagandan soʻng) barcha magistral
portlarda
VLAN
konfiguratsiyasi
toʻgʻrisidagi
ma'lumotlarni
yuboradi. Shunday qilib, qoʻshni komutatorlarga topologiyada
VLANlarning mavjudligi va ularning konfiguratsiyasi toʻgʻrisida
ma'lumot beriladi. Keyin ushbu komutatorlar VLAN ma'lumotlarini
ularga biriktirilgan komutatorlarga tarqatadi va hokazo.
Ish rejimlari (VTP Modes). VTP dasturi komutatorda uchta
rejimdan birida ishlashi mumkin: mijoz, server va transparent. Ushbu
rejimlar quyida tavsiflangan.
Mijoz rejimi. Ushbu rejimda komutator oʻz domeniga xos
boʻlgan VTP e'lonlarini qabul qiladi va tarqatadi. Ushbu e'lon bilan
komutator VLAN konfiguratsiyasiga oʻzgartirish kiritadi. Komutator
mijoz rejimida boʻlganda, VLAN konfiguratsiyasiga toʻgʻridan-toʻgʻri
oʻzgartirish
kiritilmaydi.
Shuning
uchun,
mijoz
rejimida
komutatorning VLAN konfiguratsiyasiga oʻzgartirishlar
faqat VTP
protokoli yordamida amalga oshirilishi mumkin.
Server rejimi. Ushbu rejimda komutator, shuningdek,
boshqaruv domeni bilan bogʻliq boʻlgan VTP xabarnomalarini qabul
qiladi va tarqatadi, shuningdek, yangi e'lonlarni yaratadi. Ushbu rejim
sizga VLAN ma'lumotlarini toʻgʻridan-toʻgʻri komutatorning oʻzida
oʻzgartirish, shu jumladan VLANlarni boshqarish domenidan qoʻshish
va olib tashlashga imkon beradi.
VTP boshqaruv domeni
konfiguratsiyasini oʻzgartirish konfiguratsiya versiyasi raqamini
yangilashga olib keladi. Ushbu yangilanish boshqaruv domenidagi
barcha komutatorlarni oʻzlarining VTP konfiguratsiyalarini yangi
ma'lumotlar bilan yangilashga majbur qiladi.
Odatda har bir
