28-rasm . Kala suyagi singan odamning boshi ostiga yumshoq yotiqcha qo‘yib transport vositasida tashish rab turadi. Bilak,qo‘l panjasi va barmoqlarga fanera, karton yoki shotisi-
mon shina qo‘yiladi. Q o in i kosinkaga solib osib qo‘yiladi. Bilak suyak
lari singanida qo‘lni tirsak bo'g'imidan to’g'ri burchak ostida asta-sekin
bukib,kaftini ko‘krak tomonga burish va shu holda shina yoki qo‘lda bor
vositalar yordamida qimirlamaydigan qilib bog‘lab qo'yish kerak. Shina
barmoqlarning asosidan to yelkaning yuqori uchdan bir qismigacha yet-
kazib qo‘yiladi. Ana shunda qo‘1 bilak-kaft usti va tirsak bo‘g‘imlari ha-
rakatlanmaydigan holatga keladi, keyin esa qo‘lni durrachaga (kosinkaga)
solib osib qo‘yiiadi (29-rasm).
Chanoq suyaklari singanida shikastlangan
odam hamisha og‘ir holatda bo‘ladi. Uni qat-
tiq narsa (fanera, taxta, eshik) ustiga chalqan-
cha yotqiziladi va tizzalarining tagiga oyoqlari
tizza bo‘g‘imlaridan yarim ukilgan va ikki yon
tomonga sal kerilib turadigan qilib, palto yoki
choyshabni dumaloqlab qo‘yib qo‘yiladi (28 a,
b-rasmlar).
Shikastlangan odamning bir nechta suyak
lari singan bo‘lsa, u vaqtda birinchi tibbiy
yordam quyidagi tartibda ko‘rsatiladi: qon
oqishi to‘xtatiladi, jarohatga steril bog‘lamlar
qo‘yib bog‘lanadi, og‘riqni qoldiradigan dori
yuboriladi va oldin hayotga hammadan ko‘ra
xavfli boMgan siniqlar, keyin esa qolgan
29-rasm. Yelka suyaklari singanda immobilizatsiya qilish 243
28-rasm. Chanoq suyaklari singan (a), umurtqa p o g ‘onasi shikastlangan (b) odamni in> nobilizaisiva qilish siniqlar immobilizatsiya qilinadi va bemomi tibbiyot muassasasiga olib
borish choralari ko‘riladi.
