|
Ma'lumotlar bazasiNİ rejalashtiRİSH, loyixalash
|
| bet | 1/5 | | Sana | 02.12.2023 | | Hajmi | 48,53 Kb. | | #109876 |
Bog'liq 6-Mavzu
MA'RUZA-№6
MA'LUMOTLAR BAZASİNİ
REJALASHTİRİSH, LOYİXALASH
VA ADMİNİSTRATSİYALASH
2.
REJA:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Ma'lumotlar bazasi loyixasi talablari
MB ni loyixasining hayot tsikli
Ma'lumotlar bazasini ishlab chiqishni rejalashtirish
Tizim talablarini aniqlash
Foydalanuvchilar talablarini yig'ish va taxlili
MB ni loyixalash bosqichi
MBBT va boshqa dasturiy vositalarni tanlash
Ma'lumotlar bazasi tizimini ishlab chiqishning hayot
tsikli bosqichlari. (davomi)
9. Ma'lumotlar administratsiyasi va ma'lumotlar bazasi
administratsiyasi
3.
MA'LUMOTLAR BAZASİNİ YARATİSH
BOSQİCHLARİ
Ma'lumotlar bazasi axborot tizimlarining fundamental komponenti
bo'lib, uni ishlab chiqarish tashkilotning eng muxim talablarini
inobatga olgan xolda amalga oshiriladi. shuning uchun axborot
tizimlarining hayot tsikli (Information Systems Lifecycle) uning
faoliyatini ta'minlovchi ma'lumotlar bazasini hayo tsikli bilan
bevosita bog'liq.
Axborot tizimlarining hayot tsikli odatda bir qancha bosqichlardan
tashkil topadi: rejalashtirish, talablarni yig'ish va tahlili,
loyig'alash, prototiplarni yaratish, amalga oshirish, testlash,
ma'lumotlarni o'girish va qo'llab quvvatlash.
4.
MA'LUMOTLAR BAZASİNİ REJALASHTİRİSH
Ma'lumotlar
bazasini rejalashtirish –
axborot
tizimlarni
yaratishdagi
nisbatan
murakkab va eng ma'suliyatli masalalardan biri
bo'lib, bu foydalanuvchilar talablariga mos
ma'lumotlar bazasi strukturasini (sxemasi)
ishlab chiqish jarayonidir.
5.
1. MA'LUMOTLAR BAZASİ LOYİHASİGA
QO'YİLGAN TALABLAR
MB ni loyixalash jarayonining asosiy maqsadi
quyidagi talablarni qanoatlantiradigan loyixani
yaratishdan iborat:
Ma'lumotlar bazasi (mb) loyixasi qanoatlantiradigan
asosiy talablar:
• 1. MB ning xatosiz sxemasi.
• 2. Xisoblash tizimidagi resurslar cheklovlarini ta'minlash.
• 3. Ish unumdorligini ta'minlash.
• 4. Ma'lumotlar himoyasini ta'minlash.
• 5. O'zgarishlarga moslanuvchanlik.
• 6. Foydalanishdagi soddalik va qulaylik.
Dastlabki 4 ta talabni qanoatlantirish loyihani qabul qilish
muhim ahamiyatga ega.
6.
MB ni loyixalash
MBBTni tanlash (shart5
bo'lmagan)
MB ni i/ch ni rejalashtirish
1
tizim talablarini aniqlash
2
foydalanuvchilar talablarini
yig'ish va taxlil
3
MB ni kontseptual (infologik)
loyihalash
4
MB mantiqiy (datalogik)
loyixalash
ilovalarni loyixalash
va yaratish
6
amalga oshirish
8
MB ni fizik loyixalash
prototiplarni yaratish7
(shart bo'lmagan)
slayd: 2. MB ni loyixalashni hayot tsikli
bosqichlari
Ma'lumotlar bazasi ilovalarining hayot
tsikli bosqichlari
ma'lumotlarni
9
o'zgartirish va yuklash
testlash
10
ekspluatatsiya va
11
quvvatlash
7.
2. MB Nİ LOYİXALASHNİ HAYOT TSİKLİ BOSQİCHLARİ.
MB ilovalarini loyixalashning hayot tsiklining har bir bosqichida bajariladigan asosiy
amallar
etap
MB ni yaratishni rejalashtirish
Tizim talablarini aniqlash
opisanie
Tizim hayot tsikli bosqichlarini amalga oshirishning eng samarali usullarini
rejalashtirish
Ma'lumotlar bazasi ilovalarini amal qilish qilish diapazoni va chegara-larini,
foydalanuvchilar tarkibini va qo'llanilish sohasini aniqlash
Foydalanuvchilar talablarini yig'ish Barcha qo'llaniishi soxasidagi foydalanuvchilar talablarini yig'ish va taxlil qilish
va taxlili
MB ni loyixalashni tashkil qiluvchi to'liq tsikl polnыy tsikl razrabotki vklyuchaet
MB ni loyixalash
kontseptualnoe, logicheskoe i fizicheskoe proektirovanie bazы dannыx
MBBT ni tanlash (shart bo'lmagan Ma'lumotlar bazasi ilovaari uchun mos MBBT ni tanlash
bosqich)
Ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlardan foydalanadigan va qayta ishlaydigan
Ilovalarni yaratish
foydalanuvchilar va amaliy dasturlar interfeyslarini aniqlash
Prototiplarni yaratish (shart
bo'lmagan bosqich)
Amalga oshirish
Ma'lumotlarni o'zgartirish va
yuklash
Testlash
Ekspluatatsiya va qo'llab
quvatlash
Yaratuvchilar va foydalanuvchilarga tizimning tugal ko'rinishi va ish faoliyatini
tasavvur etish va baholash imkoniyatini beruvchi mMB ilovalarining ishchi
modelini yaratish
Ma'lumotlar bazasi va amaliy dasturlarning tashqi, kontseptual va ichki tavsiflarini
yaratish
Eski tizimdagi ma'lumotlarni (va amaliy dasturlarni) o'zgartirish va yuklash
Ma'lumotlar bazasi ilovalarni xatolarni aniqlash va foydalanuvchilar talblariga
mosligini aniqlash maqsadida testlanadi
Bu bosqichda ma'lumotlar bazasi ilovalari to'liq iyaratilgan va amalga oshirilgan
xisoblanadi. keyinchalik butun tizim muntazam kuzatuv ostida bo'ladi va qo'llab
quvvatlanadi. zarur xollarda amaldagi ilovalar yangi talalblarga mos o'zgartiriladi
8.
2. MB LOYİXASİNİNG HAYOT TSİKLİ BOSQİCHLARİ
BOSQİCHLARNİ AMALGA OSHİRİSHDAGİ MUTAXASSİSLAR
Analitiklar (predmet soxasini tadqiq qiluvchi mutaxassislar).
Foydalanuvchilar – at qo'laniladigan soha xodimlari.
Loyixalovchilar (ma'lumotlar bazasi ishlab chiquvchilar).
Administratorlar (tizim, ma'lumotlar bazasi, xavfsizlik va b.)
Dasturchilar (dasturiy ta'minot ishlab chiquvchilar).
9.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ
REJALASHİRİSH
Bu - ma'lumotlar bazasi ilovalari hayot tsiklini maksimal
mumkin bo'lgan samaradorlik bilan amalga oshirishga imkoniyat
yaratuvchi tayyorgarlik amallaridir.
Ma'lumotlar bazasini ishlab chiqishni rejalashtirish tashkilotning
axborot tizimini ishlab chiqish strategiyasi bilan bevosita bog'langan
bo'lishi kerak. bunday strategiyani ishlab chiqishda quyidagi asosiy
masalalarni echish kerak:
Tashkilotning biznes reja va maqsadlarini, axborot texnologiyalariga
bo'lgan talablarini aniqlash;
Kuchli va ojiz tomonlarini aniqlash maqsadida mavjud axborot
tizimlarining ko'rsatgichlarini baholash;
Konkurentlarga nisbatan afzalliklarga erishish maqsadida axborot
texnologiyalarini qo'llashdagi imkoniyatlarni baholash
10.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ
REJALASHİRİSH. TEXNİK TOPSHİRİQ.
Ma'lumotlar bazasini rejalashtirishdagi dastlabki muxim qadamlardan
biri ma'lumotlar bazasining texnik topshiriqini yaqqol aniqlab olishdan iborat.
texnik topshiriqda ma'lumotlar bazasi ilovalarining asosiy maqsadlari
aniqlanishi kerak. Texnik topshiriqni ishlab chiqishda, qoidaga ko'ra,
ma'lumotlar bazasi loyixasini tashabbuskorlari (masalan, direktor yoki
tashkilot egasi) ishtirok etadi.
Texnik topshiriq ma'lumotlar bazasi loyixasining maqsadini va
vazifasini aniqlashtirishga imkoniyat yaratadi va samarali ma'lumotlar
bazasini yaraish yo'llarini belgilab beradi. texnik topshiriq tayyorlangandan
keyin texnik talablarni aniqlash zarur. texnik talablar ma'lumotlar bazasi
yordamida echiladigan aniq masalalarning ro'yxatidan iborat bo'ladi.
Bu jarayonda shundan kelib chiqish kerak, texnik topshiriqdagi maqsadlarga
ma'lumotlar bazasi yordamida texnik talablardagi masalalarni echish orqali
erishiladi. texnik topshiriq va texnik talablarni asoslash uchun ma'lum
qo'shimcha ma'lumot tayyorlanishi kerak. Bu ma'lumot umumiy xolda
maqsadga erishi uchun qanday ishlar bajarilishi va qanday resurslar,
jumladan moliyaviy resurslar kerakligini baholshga imkoniyat yaratadi.
[konnoli]-379-str primer.
11.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ REJALASHİRİSH
PREDMET SOHASİ
Predmet sohasi real dunyoning ma'lumotlar bazasi
qo'llaniladigan qismi.
Predmet sohasi tavsifi quyidagilardan iborat bo'ladi:
maqsad, vazifasi, tashkilot yoki firmaning asosiy
funktsiyalari, foydalanuvchilar;
faoliyatda foydalaniladigan kirish va chiqish hujjatlari
tavsifi;
barcha qo'llaniladigan va yaratiladigan ma'lumotlar
elementlarining tavsifi;
foydalanuvchi masalalari va so'rovlari, hamda ularning
xarakteristkalarini aniqlash;
kelajakdagi taraqqiyot yo'nalishi.
12.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ REJALASHİRİSH
TEXNİK TOPSHİRİQ
Texnik
topshiriqda MB ilovalarining asosiy maqsadlari
va texnik talablar aniqlanishi lozim.
Texnik talablar MB orali amalga oshiriladigan aniq
masalalar ro'yxatidan iborat bo'lishi kerak.
Texnik topshiriqni ishlab chiqishda MB tashabbuskorlari
ishirok etishi muxim ( direktor yoki tashkilot rahbari).
13.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ REJALASHİRİSH
TEXNİK TOPSHİRİQNİ SHAKLLANTİRİSH
Raxbar va xodimlar bilan intervyu o'tkazish
• “Sizning kompaniyangiz vazifasi nimadan iborat?"
• «Sizningcha ma'lumotlar bazasi nima uchun zarur?"
• «Nima uchun ma'lumotlar bazasi sizning muammolarni
echishiga ishonayapsiz?«
texnik topshiriq fragmentiga misol
14.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ REJALASHİRİSH
TEXNİK TALABLARNİ SHAKLLANTİRİSH
14
•«Sizning lavozim vazifalaringiz nimalardan
iborat?"
•«Siz echadigan kundalik masalalar nimalardan
iborat?"
•«Odatda qanday turdagi ma'lumotlar ustida
ishlaysiz?"
•«Qanday turdagi xisobotlar bilan ishlaysiz?"
•«Qanday tipdagi ishlarni nazorat etasiz?"
•«Sizning
kompaniya
mijozlarga
qanday
xizmatlarni ko'rsatadi?"
15.
3. MA'LUMOTLAR BAZASİNİ İSHLAB CHİQİSHNİ REJALASHİRİSH
TEXNİK TALABLARNİ SHAKLLANTİRİSH
Обработка (ввод модификация и удаление) данных Выполнение поиска по клиентам.
по отделениям.
Выполнение поиска по осмотру недвижимости.
Обработка (ввод, модификация и удаление) данных
Выполнение поиска по договорам об аренде.
по персоналу.
Обработка (ввод, модификация и удаление) данных Выполнение поиска по объявлениям в газетах.
Контрол состояния дел по объектам недвижимости,
по объектам недвижимости, сдаваемых в аренду.
сдаваемым в аренду. Контрол состояния дел по
Обработка (ввод, модификация и удалений данных
клиентам, желающим арендоват недвижимост ,
по владелцам недвижимости. Обработка (ввод,
контролсостойния дел по договорам об аренде.
модификация и удаление) данных по клиентам,
Обработка (ввод, модификация и удаление) данных Формирование отчетов по отделениям.
по осмотру недвижимости. Обработка (ввод,
Формирование отчетов по персоналу.
модификация и удаление) данных по договорам об
Формирование отчетов по объектам недвижимости,
аренде. Обработка (ввод, модификация и удаление)
сдаваемым в аренду. Формирование отчетов по
данных по объявлениям в газетах.
владелцам недвижимости.
Выполнение поиска по отделениям.
Формирование отчетов по клиентам, формирование
Выполнение поиска по персоналу.
Выполнение поиска по объектам недвижимости,
сдаваемым в аренду.
Выполнение поиска по владелцам недвижимости.
отчетов по осмотру недвижимости.
Формирование отчетов по договорам об аренде.
Формирование отчетов по объявлениям в газетах.
16.
4. TİZİM TALABLARİNİ ANİQLASH
Tizim talablarini aniqlash. ma'lumotlar bazasi ilovalarining
masalalari va amallar diapazonini, foydalanuvchilari va
qo'llanilish sohasini aniqlash.
Ma'lumotlar bazasi ilovalarini loyixalashga kirishishdan oldin
tizimning masalalarini aniqlash va ilovalarning tashkilot axborot
tizimining boshqa qismlari bilan aloqalaini o'rnatish muxim. bu
masalalar faqat joriy foydalanuvchilar ishi va tizimni qo'llanish
soxasini inobatga olishi bilan birga kelajakdagi o'zgarishlarni ham
nazarda tuishi kerak. navbatdagi slaydda DreamHome o'quv
loyixasi ma bazasi ilovalarining masalalar tarkibi va qo'llanish
soxalarini aniqlovchi sxema. ma'lumotlar bazasi ilovalarini
qo'llanish soxasi bilan birga asosiy foydalanuvchilar tasavvurlarini
aniqlash lozim.
|
| |
