REJA
1.
Ikkilik mantiqiy elementlarning qo‘llanilishi
2.
Rele kontakt sxemalarida analiz va sintez masalalari.
3.
Karno kartalari.
4.
Yechimlar daraxti.
1. Ikkilik mantiqiy elementlarining qo‘llanilishi.
Mantiqiy elementlarning
shartli belgilanishi, rostlik jadvallari va Bul ifodalari
elektrotexnika sohasidagi real masalalarni yechishda juda qo‘l keladi.
Har qanday fikrlar algebrasi formulasini ¬, &, V amallari orqali yozish mumkin,
buning uchun →, ~ dan qutilish qoidalarini qo‘llash kifoya. ¬, & va
V amallaridan
iborat formulaga mos paralel va ketma-ket ulash qoidalariga asosan sxema tuzish
mumkin va teskari tasdiq o‘rinli ixtiyoriy sxemaga mos ¬, & va V amallardan
foydalanib mantiqiy elementlardan iborat formula tuzish mumkin.
Agar biror bir
murakkab sxema berilgan bo‘lsa unga mos formulani yoxib, mantiq qonunlariga
asosan soddalashtirib, soddalashgan formulaga mos sxema
qaytatdan tuzilsa hosil
bo‘lgan soddalashgan sxema boshlang‘ich sxemaning vazifasini bajaradi.
Masalan:
Y
В
B
A
)
&
А
)V(
B
&
V(A
)
&
(
, Ushbu formulaga mos sxema chapda,
mantiq qonunlari bo‘yicha soddalashtirilib, keyin chizilgan sxema esa o‘ngda.
Ikkala sxema ham bir xil vazifani bajaradi,
chunki ikkala sxemaga mos
formulalarning rostlik jadvallari bir xil.
13.2. Rele kontakt sxemalarida analiz.
Talabalar 3 kishi ovoz berganda ko’pchilik ovoz bilan qaror qabul qiladigan sxema
tuzishmoqchi. Biror bir qarorga ko’pchilik „ha“ deb ovoz berib o’zlariga tegishli
tugmachalarni bosganda signal chirog’i yonishi lozim. Ushbu sxema qanday
ko’rinishda bo‘ladi?
Usbu masalada ovoz beruvchilar A, B, C fikr o’zgaruvchilari deb olsak bo’ladi,
ular 2 xil qiymat qabul qilishi mumkin: ha deb ovoz berishsa – 1, yo’q
deb ovoz
berishsa – 0. U holda ushbu masala quyidagicha rostlik
jadvaliga ega bo’ladi.
Bunday rostlik jadvaliga ega bo’lgan formulaning
ko‘rinishi esa, quyidagicha bo‘ladi:
Mantiqiy to'rlar. Mantiq to'rlarini minimallashtirish usullari. Karno kartalari.
14-MAVZU:
F(A, B, C)= ⌐A&B&C\/A&⌐B&C\/A&B&⌐C\/A&B&C
Yuqoridagi
formulaga mos sxema esa
quyidagicha bo‘ladi:
3 ta ivertor, 4 ta uchtadan kirishga ega bo‘lgan “va”, 1 ta to‘rtta kirishga ega
bo‘lgan “Yoki”, jami 8 ta elementdan iborat sxema hosil bo‘ladi.
