• Amaliy ishini bajarish uchun zarur jihozlar.
  • Transport masalasining matematik modeli va xossalari
  • Maqsad: Talabalar chiziqli dasturlash masalasi qo‘yilishini o‘rganishi, matematik modelini qurishni o‘rganishi, transport masalasini bazis reajasini tuzish usullari bilan ishlashni o‘rganishi




    Download 34,7 Kb.
    bet1/2
    Sana28.05.2024
    Hajmi34,7 Kb.
    #255584
      1   2
    Bog'liq
    Algoritmlarni loyilash 3-amliy mashg'ulot


    3-amaliy ishi.
    Maqsad: Talabalar chiziqli dasturlash masalasi qo‘yilishini o‘rganishi, matematik modelini qurishni o‘rganishi, transport masalasini bazis reajasini tuzish usullari bilan ishlashni o‘rganishi, bu usullar haqida bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishi hamda mustaqil masalalar yechishi va shu masalaga mos algoritmlar qura olishi kerak.
    Amaliy ishini bajarish uchun zarur jihozlar. Zarur dasturiy ta’minot (C++ dasturlash tili kompilyatori, matn muharriri) o‘rnatilgan personal kompyuter, amaliy ishini bajarish bo‘yicha (ushbu) uslubiy ko‘rsatma

    Zarur nazariy ma’lumotlar.


    Transport masalasi chiziqli dasturlash masalalari ichida nazariy va amaliy nuqtai nazardan eng yaxshi o‘zlashtirilgan masalalardan biri bo‘lib, undan sanoat va qishloq xo‘jalik mahsulotlarini tashishni optimal rejalashtirish ishlarida muvaffaqiyatli ravishda foydalanilmoqda.
    Transport masalasi maxsus chiziqli dasturlash masalalari sinfiga tegishli bo‘lib, uning chegaralovchi shartlaridagi koeffitsientlardan tuzilgan (aij) matritsaning elementlari 0 va 1 raqamlardan iborat bo‘ladi va har bir ustunda faqat ikkita element 0 dan farqli, qolganlari esa 0 ga teng bo‘ladi. Transport masalasini yechish uchun uning maxsus xususiyatlarini nazarga oluvchi usullar yaratilgan bo‘lib, quyida biz ular bilan tanishamiz.

    Transport masalasining matematik modeli va xossalari
    Faraz qilaylik, A1, A2, . . . Am punktlarda bir xil mahsulot ishlab chiqarilsin. Ma’lum bir vaqt oralig‘ida har bir Ai(i=1..m) punktda ishlab chiqariladigan mahsulot miqdori ai birlikka teng bo‘lsin. Ishlab chiqariladigan mahsulotlar B1, B2, ..., Bn punktlarda iste’mol qilinsin hamda har bir Bj(j=1,n) iste’molchining ko‘rilayotgan vaqt oralig‘ida mahsulotga bo‘lgan talabi bj(j=1,n) birlikka teng bo‘lsin.
    Bundan tashqari A1, A2, ..., Am punktlarda ishlab chiqariladigan mahsulotlarning umumiy miqdori B1 ,B2 ,..., Bn punktlarning mahsulotga bo‘lgan talablarining umumiy miqdoriga teng, ya’ni

    tenglik o‘rinli bo‘lsin deb faraz qilamiz . Deylik, har bir ishlab chiqarish punkti Ai dan hamma iste’mol qiluvchi punktga mahsulot tashish imkoniyati mavjud, hamda Ai punktdan Bj punktga mahsulotni olib borish uchun sarf qilinadigan xarajat Cij pul birligiga teng bo‘lsin.
    xij bilan rejalashtirilgan vaqt oralig‘ida Ai punktdan Bj punktga olib boriladigan mahsulotning umumiy miqdorini belgilaymiz.
    Transport masalasining berilgan parametrlarini va belgilangan noma’lumlarni quyidagi jadvalga joylashtiramiz.

    Bj
    Ai

    B1

    B2



    Bn

    Taklif miqdori

    A1

    C11
    X11

    C12
    X12



    C1n
    X1n

    a1

    A2

    C21
    X21

    C22
    X22



    C2n
    X2n

    a2













    Am

    Cm1
    Xm1

    Cm2
    Xm2



    Cmn
    Xmn

    am

    Talab miqdori

    b1

    b2



    bn



    Masalaning iqtisodiy ma’nosi: yuk tashishning shunday rejasini tuzish kerakki: 1) har bir ishlab chiqarish punktidagi mahsulotlar to‘la taqsimlansin ; 2) har bir iste’molchining mahsulotga bo‘lgan talabi to‘la qanoatlantirsin va shu bilan birga sarf qilinadigan yo‘l xarajatlarining umumiy qiymati minimal bo‘lsin.


    Masalaning birinchi shartini quyidagi tenglamalar sistemasi orqali ifodalash mumkin:
    (4.1)
    Masalaning ikkinchi sharti esa quyidagi tenglamalar sistemasi ko‘rinishida ifodalanadi:
    (4.2)
    Masalaning iqtisodiy ma’nosiga ko‘ra noma’lumlar manfiy bo‘lmasligi kerak, ya’ni
    (4.3)
    i-ishlab chiqarish punktidan j-iste’mol qiluvchi punktga rejadagi xij birlik mahsulotni yetkazib berish uchun sarf qilinadigan yo‘l xarajati cij xij pul birligiga teng bo‘ladi.
    Rejadagi barcha mahsulotlarni tashish uchun sarf qilinadigan umumiy yo‘l xarajatlari


    funktsiya orqali ifodalanadi. Masalaning shartiga ko‘ra bu funktsiya minimumga intilishi kerak, ya’ni
    (4.4)
    (4.1) - (4.4) munosabatlar birgalikda transport masalasining matematik modeli deb ataladi.


    Download 34,7 Kb.
      1   2




    Download 34,7 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Maqsad: Talabalar chiziqli dasturlash masalasi qo‘yilishini o‘rganishi, matematik modelini qurishni o‘rganishi, transport masalasini bazis reajasini tuzish usullari bilan ishlashni o‘rganishi

    Download 34,7 Kb.