|
Mashinasozlik texnologiyasi
|
| bet | 103/146 | | Sana | 23.11.2023 | | Hajmi | 26,37 Mb. | | #103915 |
Bog'liq Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti36-AMALIY MASHG’ULOT
10.3. Metall payvand chokining birlamchi strukturasini boshqarish usullari, payvandlash davomida o`tkaziladigan tadbirlar.
I. Ishdаn mаqsаd: Metall payvand chokining birlamchi strukturasini boshqarish usullari, payvandlash davomida o`tkaziladigan tadbirlar.
II. Qisqаchа nаzаriy mа’lumоt: Ma’lum bir bosim ostida bo‘lgan kislorodga sof metall tegib turgan eng oddiy xolatni ko‘rib chiqamiz.
Bu holda ajralish sirtida metallning metall oksidi xosil bo‘lishi reaktsiyasi yuz beradi
[2Me] + O2 = (2MeO)
Sof metall olingani uchun kontsentratsiya birga teng bo‘ladi va ifoda ko‘rinishda bo‘ladi.
Faraz qilaylik, metall oksidi metallda erimasin, u holda birinchi qoyidaga muvofiq biz uning kontsentratsiyasini birga tenglashtiramiz. Unda bu
Formuladan ni aniqlaymiz:
Bu formula quyidagi muxim xulosani chiqarishga imkon beradi.
Kislorodning partsial bosimi muvozanat paytida muvozanat konstantining teskari kattaligiga teng doimiy kattalikdir.
Kislorodning partsial bosimi muvozanat vaqtida oksid dissotsiatsiyasi elastikligi (qayishqoqligi) deb ataladi.
Agar metall ustida joylashgan gaz kislorod fazasidagi kislorodning partsial bosimi shu metall oksidi dissotsiatsiyasi elastikligidan katta bo‘lsa, u holda metall metall oksidini xosil qilib oksidlanadi.
Agar shu metal oksidlanish dissotsiyasi elastikligidan kichik bo‘lsa, u holda metall oksidlanmaydi, balki metall oksidi sof metall va kislorod xosil qilib parchalanadi.
Oksid dissotsiatsiyasi elastikligi qanchalik katta bo‘lsa, metall shunchalik qiyinroq oksidlanadi va o‘zining oksidlanishdan shunchalik oson tiklanadi.
Metall oksidi dissotsiatsiyasi elastikligi kattaligini aniqlash uchun muvozanat konstantasining kattaligini aniqlash zarur.
Oksidlanish dissotsiatsiyasi elastikligi muvozanat konstantasiga teskari kattalik ekani xisobga olib, ni hosil qilamiz.
|
| |
