|
Mashinasozlik texnologiyasi
|
| bet | 67/146 | | Sana | 23.11.2023 | | Hajmi | 26,37 Mb. | | #103915 |
Bog'liq Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universitetiIssiqlik sig’imi deb, modda miqdori birligini bir gradusga isitish uchun zarur bo‘ladigan issiqlik miqdoriga aytiladi.
Gazlarning issiqlik sig’imining ikki turi farq qilinadi o‘zgarmas xajmdagi issiqlik sig’imi (Cv), bunda gazning isitish o‘zgarmas xajmda amalga oshiriladi.
O‘zgarmas bosimdagi issiqlik sig’imi (CP) bunda isitish o‘zgarmas bosimda amalga oshiriladi.
O‘zgarmas xajmda isitilayotgan bir atomli ideal gaz uchun issiqlik molekulalarning ilgarilma xarakati kinetik energiyasini oshirishga sarflanadi. Shuning uchun o‘zgarmas xajmdagi issiqlik sig’imini molekulalarning o‘rtacha kinetik energiyasidan aniqlash mumkin:
O‘zgarmas bosimdagi issiqlik sig’imi o‘zgarmas xajmdagi issiqlik sig’imidan katta, chunki bunda gazning kengayishga ma’lum miqdordagi issiqlik sarflangan:
Bir atomli gazlarning issiqlik sig’imi temperaturaga bog’liq emas va o‘zgarmas kattalikdir.
3-AMALIY MASHG’ULOT
1.3 Po‘latlarning payvand choklaridagi Entalpiya, Entropiya. Termodinamikaning birinchi qonuni
Jismning ichki energiyasi deb undagi zarrachalarning harakat va o’zaro ta’sir energiyasini hamda jism ichida issiqlik muvozanatini ta’minlovchi nurlanish energiyasini tushunamiz. Termodinamik usulga asosan jism bir holatdan ikkinchi holatga o’tganida ichki energiyasining o’zgarishi jismni bir holatdan ikkinchi holatga o’tkazish uchun berilishi zarur bo’lgan issiqlik va sarflanishi zarur bo’lgan ish yig’indisi bilan o’lchanadi.
Termodinamikaning birinchi qonuni shunday deydi: sistemaga berilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini o’zgarishiga va sistemaning tashqi jismlar ustida ish bajarishga sarflaydi.
Entalpiya(Issiqlik miqdori).
Payvandlash jarayonlari o‘zgarmas bosimda kechadi (olib boriladi) va shuning uchun gazni isitishda gazni kengaytirishga sarflanadigan qo‘shimcha energiya miqdorini sarflash zarur. Xisoblashlar qulay bo‘lishi uchun yangi funktsiya tushunchasi kiritiladi, u (N) entalpiya yoki issiqlik miqdori deyiladi
Bir atomli gaz uchun entalpiyaning o‘zgarishi:
formula bilan aniqlanadi.
Ko‘p atomli gaz uchun:
|
| |
