Mavzu : Fayl tizimlari
Fayllarni boshqarish uchun fayllarni boshqarish tizimi tuziladi.
Faylli tizim
, bu uning dasturiy ta’minotiga mos keluvchi maxsus
instruksiyalar majmui bo’lib, u fayllarni tuzish, yo’qotish, tashkil
etish, o’kish, yozish, faylli axborotlarni modifikasiya qilish va
siljitish, shuningdek fayllarga kirishni boshqarish va resurslarni
boshqarishga javob beradi.
Faylli tizim-
bu operatsion tizimning qismi bo’lib,
uning vazifasi
foydalanuvchiga diskda saqlanayotgan berilganlar bilan ishl ash
uchun qulay interfeysni yaratish, va faylllardan bir nechta
foydalanuvchilar
va
jarayonlarda
birgalikda
foydalanishini
ta’minlashdan iborat.
FAT (File Allocation Table
– fayllarni joylashtirish jadvali)
fayl tizimi.
Bu fayl tizimining turli OT larda is hlaydigan,
turli v
еrsiyalari
mavjuddir: FAT, FAT 12, FAT 16, super FAT va x.k.lar. FAT fayl
tizimni (ko’pincha FAT 16 faraz qilinadi), katta qo’shimcha sarf
xarajatlar bo’lgani uchun, 511 Mbaytdan o’lchamlari katta bo’lgan
tomlar (disklar) uchun ishlatish
tavsiya etilmaydi. FAT o’zida Oddiy
fayl tizimni ifodalab katta bo’lmagan disklar va oddiy kataloglar
tuzilishi uchun ishlab chiqilgan.
FAT32 fayllar tizimi.
Kirish chiqish operasiyalarni barchasini tezligi va unumdorligini
oshirib, u qattiq disklarga opti
mal kirishini ta’minlaydi. Hajmi 2
Gbayt dan oshiq bo’lgan tomlarni ishlatish uchun mo’ljallangan fayl
tizimning takomillashgan versiyasini FAT32 namoyon qiladi.
FAT32 fayl tizimning mikoniyatlari FAT 16
fayl tizimning
imkoniyatlaridan ancha oshiq.
FAT fayl tizimni avvalgi ish bajarishlariga qaraganda FAT32 fayl
tizimi quyidagi ustunliklarni ta’minlaydi:
O’lchami 2 terabaytgacha bo’lgan disklarni quvvatlashini
ta’minlaydi;
Disk
maydoni
unumliroq
ishlatiladi.
FAT32
maydaroq
klasterlarni (o’lchamlari 8 Gba yt bo’lgan disklar uchun 4 Kbayt
o’lchamli klasterlar ishlatiladi) ishlatish hisobiga FAT ga
nisbatan diskli maydonni 10 -15% ga ishlatish unumdorligini
oshirishga imkon yaratadi,
shuningdek, kompyuterni ishlatish
uchun kerak bo’lgan resurslarga talabni pas aytiradi
Yuqori ishonchlik darajasini ta’minlaydi. FAT32 ildizli katalogni
bir joydan ikkinchi joyga siljitish va o’z - o’zidan standart
nusxasi o’rniga FAT ni zahiradagi nusxasini ishlatishga imkon
yaratadi.
Dasturlarni
ancha
tez
yuklanishi.
FAT32
klasterl arining
o’lchamlari kichik bo’lgani uchun, ilovalar va ularni yuklash
uchun fayllar diskda optimal ravishda joylanishi mumkin.
NTFS fayl tizimi
NTFS (New Technology File System
–yangi tеxnologiya fayl
tizimi) fayl tizimi nomida yangi so’zi mavjuddir. haqiqatda, NTFS
fayl tizimi, taniqli FAT 16 (vahatto FAT 32)ga nisbatan s
еzilarli
mukammalliklar va o’zgarishlarni o’z ichiga olgan.
NTFS ni loyihalashda alohida diqqatni ishonchlilikka,
katalog va
fayllarga murojaatni ch
еgaralash mеxanizmiga, kеngaytirilgan
funktsionallikka , katta xajmdagi disklarni qo’llashga va x.k.larga
qaratildi. Bu tizim OS/2 V.3 doirasida ishlab chiqila boshladi,
shuning uchun ham u HPFS fayl tizimi ko’pgina qiziqarli
xususiyatlarini olgan.
NTFS fayl tizimi asosiy imkoniyatlari.
Ishonchlilik.
Yuqori unumdorlikka ega bo’lgan
va birgalikda
foydalanish tizimlari, yuqori ishonchlilikka ega bo’lishi kеrak. Bu
esa NTFS tizimining eng muhim el
еmеntidan iboratdir. NTFS tizimi,
o’z-o’zini tiklashning ma'lum vositalariga ega.
Fayl va kataloglarga murojaat ch
еgaralari. NTFS fayl tizimi
Windows NT OTi xavfsizlik ob'
еkt modеlini qo’llaydi va hamma tom,
katalog va fayllarga mustaqil ob'
еkt sifatida haraydi. NTFS tizimi
xavfsizlikni fayl va kataloglar darajasida ta'minlaydi.
K
еngaytirilgan funktsionallik. NTFS tizimi mumkin bo’lgan
k
еngaytirish hisobga olinib loyihalashtirilgan. Unda ko’pgina
qo’shimcha imkoniyatlar aks ettirilganyuqori
darajada buzilishlarga
hat'iylik, boshqa fayl tizimlari emulyatsiyasi, kuchli xavfsizlik
mod
еli, ma'lumotlar ohimiga parallеl ishlov bеrish va fayl
atributlarini yaratish (foydalanuvchi b
еlgilaydigan).
Faqat NTFS fayl tizim tomonidan bugungi kunda ta’minlanadigan
ba’zi bir imkoniyalar:
FAT
ga
qaraganda,
NTFS
keng
diapazon
yechimlarni
ta’minlaydi, bu esa muayyan fayllar va kataloglar uchun
yechimlarni alohida o’rnatishga imkon beradi. Bu qaysi
foydalanuvchi va guruhlar faylga yoki
papkaga kirishiga ega va
kirish turini ko’rsatishga imkon yaratadi.
Ma’lumotlarni tiklash uchun o’rnatilgan vositalar; shuning
uchun, NTFS tomida foydalanuvchi diskni tiklash dasturini
qachon yurgizish kerakligi juda kamdan kam uchraydigan holat.
