|
Mavzu: Axborotni izlash
|
| bet | 1/32 | | Sana | 16.09.2024 | | Hajmi | 0,58 Mb. | | #271195 |
Bog'liq Mavzu axborotni izlash reja
MAVZU: Axborotni izlash
Reja:
1. Axborotni izlash (qidirish) tushunchasi
2. Qidiruv usullari
3. Axborotni qidirish masalalari
4. Foydalanilgan manbalar
Axborotni izlash (angl. information retrieval) — axborotni qidirish jarayoni bo’lib, axborotga bo’lgan ehtiyojni qondirish uchun strukturalashmagan hujjatlardan zarur ma’lumotlarni izlash haqidagi fan sifatida rivojlanib kelmoqda.
Axborot izlash – bu ma’lum bir hujjatlar (matnli) to’plamidan oldindan belgilangan shartli mavzu (so’rov) yoki zarur (axborotga bo’lgan ehtiyojni qondirishga tegishli) ma’lumotlarni, faktlarni, xabarlarni izlash – aniqlash jarayoni.
Qidiruv jarayoni ma’lumotlarni to’plash, ularga ishlov berish va taqdim etishga qaratilgan operatsiyalar ketma-ketligini o’z ichiga oladi.
Umumiy holda axborotni qidirish to’rtta etap (bosqich)dan tashkil topgan:
- axborotga bo’lgan ehtiyojni aniqlash va axborot so’rovini shakllantrish;
- mumkin bo’lgan axborotlar massivining egasini (manbasini) aniqlash;
- aniqlangan axborot massividan ma’lumotlarni ajratib olish;
- olingan axborot bilan tanishish va qidiruv natijasini baholash.
Izlash (qidiruv) shakllari
To’liq matnli qidiruv
Meta ma’lumotlar (metadata) bo’yicha qidirish
Tasvirlarni qidirish
Qidiruv usullari
Manzilli (Adresli) qidiruv
Semantik qidirish
Hujjatli qidiruv
Faktografik qidiruv
AQ ning asosiy masalasi – foyalanuvchiga uning axborotga bo’lgan ehtiyojlarini qondirishga yordam berishdan iborat. Asosiy masalalar:
- Modellashtirish masalasi;
- Hujjatlarni klassifikatsiyalash;
- Hujjatlarni filtrlash;
- Hujjatlarni klasterizatsiyasi;
- Qidiruv tizimlari arxitekturasi va foydalanuvchi interfesini loyihalash;
-Axborotlarni ajratib olish, xususiy holda hujjat annotatsiyasi va referatini tayyorlash;
- So’rov tillari va boshq.
|
| |
