|
Mavzu: Buyruqlar tizimi arxitekturasi
|
| Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 1,2 Mb. | | #243117 |
Bog'liq Erkinov Sanjar
Topshirdi: Erkinov Sanjar
Qabul qildi: Aimbetova Gulara
Reja:
- Buyruqlar tizimi arxitekturasi
- Uning turlari
- Xulosa
Buyruqlar tizimi arxitekturasi
Kompyuter arxitekturasi deb kompyuterning foydalanuvchi uchun dasturlar bo’yicha imkoniyatlari, buyruqlar tizimi,adreslash tizimi,xotirasining tashkil etilishi va shu kabilar umumiy tavsifiga ega. Berilgan EHM bajarishi mumkin bo’lgan buyruqlarning to’liq ro’yxati EHMning buyruqlar tizimi deb nomlanadi.Buyruqlar tizimining arxitekturasida dasturchi uchun mavjud bo'lgan EHM vositalarini aniqlash odatiy holdir.Buyruqlar tizimining arxitekturasini dasturiy ta’minot talablariga EHM apparaturasi imkoniyatlari bilan mos keladigan vosita sifatida qarash mumkin. EHM ma’lumotlarga ishlov berib dasturdagi buyruqlar (kommanda) ketma-ketligiga mos ravishda bajarilib quyilgan masalani yechadi. Shuning uchun kompyuter dastur asosida boshqariladigan qurilmadir. Uning asosini protsessor (CPU), xotira va kiritish-chiqarish qurilmalari tashkil qiladi. Mashina tilidagi buyruqlarning umum formatlari va turlari Kompyuter buyruqlarini albatta uni protsessori aniqlab beradi. Bu buyruqlar – ikkilik sanoq tizimiga asoslangan – sonlar (kod) to’plami bo’lib mashina tili deb nomlanadi. Kodlar (buyruqlar) protsessordan protsessorga o’zgaradi va yozilishi 8 bitdan to 10 lab baytglargacha bo’lishi mumkin. Demak bu buyruqlarni 100 va hatoki 10000 dan ortiq turlari mavjud.
Buyruqlar tizimi arxitekturasi va uning turlari
Zamonaviy dasturlash texnologiyasi yuqori darajadagi tillarga (YuDT) yo’naltirilgan bo’lib, ularning asosiy maqsadi dasturlash jarayonini yengillashtirishdir. YuDT ga o’tish jiddiy muammo tug’dirdi: YuDT uchun xos bo’lgan murakkab operatorlar oddiy mashina operatsiyalaridan sezilarli darajada farq qiladi.
Muammo semantik uzilish deb ataladi va uning natijasi dasturning yetarli darajada samarali bajarilishmasligidir.
Semantik uzilishni bartaraf etish uchun EHM ishlab chiquvchilari uchta yondashuvdan birini va shunga mos ravishda uchta BTA turidan birini tanlaydilar:
buyruqlarning to'liq to'plamiga ega bo'lgan arxitektura: CISC (Complex Instruction Set Computer);
qisqartirilgan buyruqlar to’plami bilan arxitektura: RISC (Reduced Instruction Set. Computer);
juda uzun buyruq so’zlari bilan arxitektura: VLIW (Very Long Instruction Word).
Qo'shimcha buyruqlarni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan apparat vositalari hajmi sezilarli darajada oshadi.
Shunday qilib, murakkab buyruqlarni qo'llab-quvvatlashda mikrodastur xotirasining hajmi 60 foizga ko'payishi mumkin.
Natijada RISC arxitekturasi paydo bo’ldi.
RISC atamasi birinchi bo'lib 1980 yilda D.Patterson va D. Ditsel tomonidan qo'llanilgan.
HM buyruqlarining ro'yxatini cheklash g’oyasi, faqat protsessor registrlarida joylashgan ma'lumotlarda ishlaydigan eng ko'p ishlatiladigan oddiy ko'rsatmalar bilan amalga oshirishdir.
Xotiraga murojaat qilish maxsus o'qish/yozish buyruqlari yordamida ruxsat beriladi.
Operand manzillarini ko'rsatish usullari va buyruq formatlari soni keskin kamaytirildi.
Buyruq formatlari sonining kamayishi va ularning oddiyligi, cheklangan miqdordagi adreslash usullaridan foydalanish, ma'lumotlarni qayta ishlash operatsiyalarini xotiraga kirish operatsiyalaridan ajratish EHM apparaturasini sezilarli darajada soddalashtirishi va ularning tezligini oshirishga imkon berdi.
E’tiboringiz uchun raxmat!
Foydalanilgan saytlar: https://www.google.com/search?q=AMD+laptop+processor+images&sca_esv=a612d1282135f40a&udm=2&biw=1536&bih=703&sxsrf=ACQVn09b7X9pFmNhd-RR9_y6iz4ZKPSHJQ%3A1713760902716&ei=huolZp2lK9i_xc8PyP6w4Ak&ved=0ahUKEwidgNjugNWFAxXYX_EDHUg_DJwQ4dUDCBE&uact=5&oq=AMD+laptop+processor+images&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiG0FNRCBsYXB0b3AgcHJvY2Vzc29yIGltYWdlc0ipLlDjB1jSJHABeACQAQGYAdoBoAHHDKoBBTAuNy4yuAEDyAEA-AEBmAIBoAKjAcICBBAjGCeYAwCIBgGSBwMwLjGgB8MG&sclient=gws-wiz-serp#vhid=cN5xXC-9JJoLpM&vssid=mosaic https://fayllar.org/mavzu-mobil-tizimlar-uchun-moljallangan-protsessorlar-v2.html https://www.google.com/search?q=mobile+processor+images&sca_esv=dddc065d16df6089&udm=2&biw=1536&bih=703&sxsrf=ACQVn08774bRIePDbesFAkBngaaH1tqX2w%3A1713757873112&ei=sd4lZua0Bq6K7NYP4sGi6AU&oq=&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiACoCCAEyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gIyBxAjGCcY6gJIshBQAFgAcAJ4AJABAJgBAKABAKoBALgBAcgBAPgBAZgCAqACFKgCCpgDDpIHATKgBwA&sclient=gws-wiz-serp#vhid=hndKswSrC0fCKM&vssid=mosaic
|
| |
