Mavzu: Cisco Packet Tracer dasturida LAN va VLAN tarmoqlarini
qurish.
Lokal tarmoqlar” (LAN, Local Area Network)
deganda aynan shunday
tarmoqlarni tushiniladiki, u o‘lchamlari katta bo‘lmagan
bir-biriga yaqin
joylashgan kompyuterlarni birlashtiradi. Bunday
izohlarni aniq emasligini
tushunish uchun ayrim lokal tarmoqlarni xarakteristikalarini ko‘rish yetarli bo‘ladi.
Masalan, ayrim lokal tarmoqlar bir necha kilometr yoki o‘nlab kilometrlar
masofadagi aloqani oson ta’minlaydi. Bu esa xona, bino, bir-biriga yaqin
joylashgan binolarni birlashtirish mumkin. Unda o‘lchamlari butun shaharga teng
tarmoq- ni birlashtirish mumkin. Boshqa tomondan, global tarmoqlar bo‘yicha
(WAN,
Wide Area Network yoki GAN, Global Area Network) bir xonadagi
qo‘shni stollarda joylashgan kompyuterlar birlashishi mumkin,
buni esa negadir
hech kim lokal tarmoq deb atamaydi. Shuningdek, bir-biriga yaqin joylashgan
kompyuterlar kabel orqali interfeyslarning (RS 232-C, Centronis)
tashqi
razyomlariga yoki kabelsiz infraqizil kanali bo‘yicha ulanadi. Bunday aloqa ham
lokal tarmoq deyilmaydi. Bir nechta kompyuterlarni birlashtirgan kichik tarmoqni
lokal tarmoq deb atash noto‘g‘ri.
To‘g‘rirog‘i, lokal tarmoq bu shunday tarmoqki, foydalanuvchilar aloqani
sezmaslikka imkon beradi.
Lokal tarmog‘i bilan bog‘langan kompyuterlar bir virtual kompyuterga
birlashadi, uning resurslariga hamma foydalanuvchilar kirishi mumkin bo‘ladi,
lekin bu kirish bevosita har bir alohida kompyuterga
kiradigan resurslarga
qaraganda uncha qulay emas.
Bu holatda qulaylik deganda birinchi navbatta kirishni yuqori real tezligi
tushiniladi, qo‘shish orasidagi axborotlar bilan almashish foydalanuvchi uchun
bilinmasdan amalga oshiriladi. Bunday ifodalanishda na sekin global tarmoqlar, na
sekin aloqa Ketma ket yoki parallel portlar orqali
lokal tarmoqlar degan
tushunchaga to‘g‘ri kelmaydi. Bunday ifodalashdan kelib chiqadiki, lokal
tarmoqda uzatish tezligi eng ko‘p tarqalgangan kompyuterlarni
ishlash tezligi
oshishi bilan albatta oshishi kerak. Shunday holat kuzatilyapti, agar yaqinda 1-10
Mbit/s uzatish tezligi qoniqarli deb hisoblangan bo‘lsa, bugun esa o‘rta tezlikdagi
tarmoq deb 100 Mbit /s tezlikda ishlaydigan tarmoq hisoblanadi, 1000 Mbit/s va
o‘ndan katta tezlik uchun vositalar faol ishlab chiqilmoqda.
