Mavzu: Fikrlar(Mulohazalar) algebrasi, asosiy amallar, xossalari, to’liq amallar sistemasi. Reja: Fikrlar(Mulohazalar) algebrasi, asosiy amallar, xossalari, to’liq amallar sistemasi

Download 23,33 Kb.
bet	1/3
Sana	21.12.2023
Hajmi	23,33 Kb.
	#126094

1 2 3

Bog'liq
diskret fanidan mustaqil ish

1.Fikrlar(Mulohazalar) algebrasi, asosiy amallar, xossalari, to’liq amallar sistemasi. 2. Asosiy amallar, xossalari.

MUHAMMAD AL-XORAZMIY

NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI
FARG’ONA FILIALI
Diskrit tuzilmalari fani
Mustaqil ish
Bajardi:LatipovJamshid
Tekshirdi:Nasriddinov Otadavlat

Mavzu:Fikrlar(Mulohazalar) algebrasi, asosiy amallar,
xossalari, to’liq amallar sistemasi.
Reja:
1.Fikrlar(Mulohazalar) algebrasi, asosiy amallar, xossalari, to’liq amallar
sistemasi.
2. Asosiy amallar, xossalari.
3. To’liq amallar sistemasi. to’liq amallar sistemasi


Mantiqiy amallar, mantiqiy operatsiyalar — berilgan

hadlari va natijasi mulohaza (fikr) dan iborat amallar.
Berilgan hadlar soniga qarab Mantiqiy amallar bir oʻrinli,
ikki oʻrinli va h.k. deb yuritiladi. Bir oʻrinli Mantiqiy amallar
soni toʻrtta: berilgan fikrdan qatʼi nazar natijasi doim chin
(aynan haqiqat) amal, natijasi doim yolgʻon (aynan
yolgʻon) amal, natijasi berilgan fikr bilan mos tushadigan
amal va, nihoyat, berilgan fikr chin boʻlsa, natijasi
yolgʻon, berilgan fikr yolgʻon boʻlsa, natijasi chin
boʻladigan amal. Soʻnggi mantiqiy amal bir oʻrinli
Mantiqiy amallardan eng muhimi boʻlib, u inkor amal
deyiladi. A fikrning inkori ~hA kabi belgilanib, "A emas"
deb oʻqiladi. Mas, 1 Oy sayyora — "Oy sayyora emas", (]
2*2=4) — ikki karra ikki toʻrt emas.


Ikkilik kodda yozilgan mashina soʻzlari ustida Mantiqiy

amallar mos razryadlar boʻyicha bajarilib, i oʻrniga 1, l oʻrniga 0
olinadi, matn shakliga aylantiriladi va maʼlumot koʻrinishida
chiqish qurilmasiga beriladi. Mantiq-informatsion mashina tez
ishlashi, "xotira" hajmining kattaligi bilan oddiy hisoblash
mashinalaridan farq qiladi. Mantiq-informatsion mashina i. t.
natijalarini ishlash, adabiyot topishni avtomatlashtirish, sanoat,
qishloq xoʻjaligi va transportga oid statistik maʼlumotlarni,
davolash muassasalarida bemorlarni kuzatishdan olingan
natijalarni, meteorologik, seysmologik stansiyalardan, Yer
sunʼiy yoʻldoshlaridan olingan maʼlumotni ishlash va tarjima
ishlarida qoʻllaniladi


Insonlar kundalik hayotda o’zaro muloqot qilish uchun turli

mulohazalardan foydalanishadi. Ma’lumki, mulohaza – narsa
yoki hodisalarning xususiyatini anglatuvchi darak gapdir.
Boshqacha aytganda, mulohaza – rost yoki yolg’onligi
haqida so’z yuritish mumkin bo’lgan darak gap.

Mulohazalar sodda va murakkab boʻlishi mumkin. Biror shart
yoki usul bilan bogʻlanmagan hamda faqat bir holatni ifo-
dalovchi mulohazalar sodda mulohazalar deyiladi. Sodda
mulohazalar ustida amallar bajarib, murakkab mulohazalarni
hosil qilish mumkin. Odatda murakkab mulohazalar sodda
mulohazalardan “VA”, “YОKI” kabi bogʻlovchilar, “EMAS”
shaklidagi koʻmakchilar yordamida tuziladi.


Mulohazalarni lotin alifbosi harflari bilan belgilash (masalan,

A= “Bugun havo issiq”) qabul qilingan. Har bir mulohaza
faqat ikkita: “rost” yoki “yolgʻon” mantiqiy qiymatga ega
boʻlishi mumkin. Qulaylik uchun “rost” qiymatni 1 raqami
bilan, “yolgʻon” qiymatni esa 0 raqami bilan belgilab olamiz.

A va B sodda mulohazalar bir paytda rost boʻlgandagina rost
boʻladigan yangi (murakkab) mulohazani hosil qilish
amali mantiqiy koʻpaytirish amali deb ataladi.


Bu amalni konyunksiya (

lotincha
: conjunctio–
bog’layman) deb ham atashadi. Mantiqiy koʻpaytirish
amali ikki yoki undan ortiq sodda mulohazalarni “VA”
bogʻlovchisi bilan bogʻlaydi hamda “A va B” , “A and
B” , “A Λ B” , “A · B” kabi koʻrinishda yoziladi. Mantiqiy
koʻpaytirishni ifodalaydigan quyidagi jadval rostlik

Download 23,33 Kb.

1 2 3

Download 23,33 Kb.