Mavzu: Markaziy cho’zilish va siqilish to’g’risidagi tushuncha

Mavzu: Markaziy cho’zilish va siqilish to’g’risidagi tushuncha.

Reja:

• Markaziy cho’zilish haqida tushunchalar.
• Cho’zilish va siqilish haqidai qoidalar
• Bo’ylama kuch.

Markaziy cho’zilish va siqilish haqida

Makaziy siqilishdagi holler:

N am unalam i ch o 'zilish g a sinash uchun uzilguncha cho'zadigan mashinalardan foydalaniladi. Bunday m ashinalar sinov jarayonida namunaga ta ’ sir etayotgan ch o 'zu vchi ku ch n ing m iq d o ri hamda shu kuchga mos ravishda namunada sodir bolgan uzayish deform atsiyasini kuzatish im ko n in i beradi. U zuvchi mashinaga q o ‘yila d ig a n kuch 0 noldan boshlab o ‘zining o xirg i qiymatiga qadar asta-sekin ortib boradi, ya ’ni yuk statik ta ’ sir etadi. Kuchning qiym atini dinamometr, deformatsiyalarni esa tenzometrlar yorda ida qayd etib boriladi. O’lchanayotgan qiymatlar asosida cho‘ zilish diagrammasini qurish mumkin. Buning uchun ordinata o‘qiga kuch, abssissa o‘qiga uzayishlar joylashtiriladi. C h o ‘ z ilis h diagram m asi mashinaga o ‘ rnatilgan maxsus apparat yordamida avtomatik ravishda yozib olinishi ham mum k in . C h o ‘ z ilis h diagrammasining xarakteri sinalayotgan materialning xossasiga bogliq.

• N am unalam i ch o 'zilish g a sinash uchun uzilguncha cho'zadigan mashinalardan foydalaniladi. Bunday m ashinalar sinov jarayonida namunaga ta ’ sir etayotgan ch o 'zu vchi ku ch n ing m iq d o ri hamda shu kuchga mos ravishda namunada sodir bolgan uzayish deform atsiyasini kuzatish im ko n in i beradi. U zuvchi mashinaga q o ‘yila d ig a n kuch 0 noldan boshlab o ‘zining o xirg i qiymatiga qadar asta-sekin ortib boradi, ya ’ni yuk statik ta ’ sir etadi. Kuchning qiym atini dinamometr, deformatsiyalarni esa tenzometrlar yorda ida qayd etib boriladi. O’lchanayotgan qiymatlar asosida cho‘ zilish diagrammasini qurish mumkin. Buning uchun ordinata o‘qiga kuch, abssissa o‘qiga uzayishlar joylashtiriladi. C h o ‘ z ilis h diagram m asi mashinaga o ‘ rnatilgan maxsus apparat yordamida avtomatik ravishda yozib olinishi ham mum k in . C h o ‘ z ilis h diagrammasining xarakteri sinalayotgan materialning xossasiga bogliq.