Mavzu: mexanik energiyaning saqlanish qonuni tatbiqlari Bajardi: Raximov Shaxriyor

Yanada aniqroq natija olish uchun sistemaga sakrovchiga taʼsir qiladigan havoning qarshilik kuchini ham kiritish kerak. Koʻprik va uning poydevorini ham sistemaga qoʻshishimiz mumkin, ammo biz bilamizki, koʻprik sakrovchidan ancha ogʻir, shuning uchun uni hisobga olmasak ham boʻladi. Agar koʻprik ogʻir yuk transport vositalarini koʻtarish uchun moʻljallangan boʻlsa, sakrovchi xavsizlik kamarining arqoni kuchi bilan koʻprikka koʻrsatadigan taʼsiri ahamiyatsiz desa ham boʻladi. Mexanik energiya nima?

• Yanada aniqroq natija olish uchun sistemaga sakrovchiga taʼsir qiladigan havoning qarshilik kuchini ham kiritish kerak. Koʻprik va uning poydevorini ham sistemaga qoʻshishimiz mumkin, ammo biz bilamizki, koʻprik sakrovchidan ancha ogʻir, shuning uchun uni hisobga olmasak ham boʻladi. Agar koʻprik ogʻir yuk transport vositalarini koʻtarish uchun moʻljallangan boʻlsa, sakrovchi xavsizlik kamarining arqoni kuchi bilan koʻprikka koʻrsatadigan taʼsiri ahamiyatsiz desa ham boʻladi. Mexanik energiya nima?
• Mexanik energiya \[E_M\] deb sistemaning potensial va kinetik energiyalari yigʻindisiga aytiladi.
• \[\boxed{E_\mathrm{M} = E_\mathrm{P} + E_\mathrm{K}}\]
• Faqatgina konservativ kuchlar, gravitatsiya kuchi va elastik kuchi kabilar potensial energiyaga ega. Ishqalanish va qarshilik kabi konservativ boʻlmagan kuchlar potensial energiyaga ega emas. Konservativ kuchlar orqali sistemaga berilgan energiyani doim qaytib olishimiz mumkin. Konservativ boʻlmagan kuchlar orqali uzatilgan energiyani qaytib olish juda qiyin. Koʻpincha ushbu energiya issiqlik yoki boshqa koʻrinishda sistemadan chiqib ketadi, boshqacha aytganda, tashqi muhitga sarf boʻladi.

Jismlarning harakatini energiyaning saqlanish qonuni bilan qanday ifodalashimiz mumkin?

• Jismlarning harakatini energiyaning saqlanish qonuni bilan qanday ifodalashimiz mumkin?
• Sistemamizda energiya saqlanib qolsa, tenglama tuzib energiyalar yigʻindisiga tenglashtirishimiz mumkin. Keyin tenglamalarni yechib tezlik, masofa yoki boshqa bir energiyaning oʻzgarishiga olib keladigan parametrni topish mumkin . Yechimni topish uchun yetarlicha parametrlarni bilmasak, tegishli parametrlar bilan grafik chizib yechimni qanday topishni koʻrish mumkin. Oydagi golf oʻyinchisi – erkin tushish tezlanishi 1,625 m/s\[^2\] – koptokka zarba bermoqda. Aytgancha, fazogir Alan Shepard xuddi shunday qilgan. Koptok oy yuzasiga nisbatan 45\[^\circ\] da uchishni boshlaydi, u 20 m/s gorizontal va vertikal tezlik — umumiy 28,28 m/s tezlikka ega. Koptok maksimal qanday balandlikka koʻtariladi?