|
Mavzu: operatsion sistemalar
|
| bet | 7/9 | | Sana | 13.12.2023 | | Hajmi | 92,5 Kb. | | #117606 |
Bog'liq 1. Operatsion sistemalar. MS-DOS, Norton Comander.Kataloglar
Diskda saqlanadigan faylar juda ko’p bo’lsa, ularni biror mezon asosida guruxlarga bo’lib(xuddi kutubxonada kitoblarni kataloglar buyicha joylashtirgandek kilib) maxsus nomlangan katologlarda saqlash mumkin.
Katolog – bu diskdagni maxsus joy bo’lib unda fayl nomlari , o’lchamlari, uning oxirigi yangilanish vaqti to’g’risidagi ma’lumotlar saqlanadi.
Diskda xoxlagancha katolog ochib fayllarni saqlash mumkin. Cheklanish faqat diskning xajmigap bog’liq . Katologni ichiga yangi ostkatalog ochish mumkin va ochilgan ostkatalogni ichida yana boshqa yangi ostakatalog ochish- mumkin.
Diskda fayllarning katalog ko’rinishida saqlanishi daraxt ko’rinishini eslatadi. Diskda tub (kataloglar uzagi, bosh katalog) katalog tushanchasi bor. Tub katolog deganda daraxt uzagi *( tubi tanasi) tushuniladi. Ostkataloglar, katalog ichidagi kataloglar deganda – daraxtning shoxlari, shoxchalari ; fayllar deganda shoxlardagi va shoxchalardagi barglarni tasavvur qilish mumkin. Katalogning nomi eng ko’pi bilan 8 ta belgi (asosan harf va raqam)ni iborat bo’lib diskda katta harflar bilan yoziladi. Katalog noimda kengaytirilgan qismi bo’lmaydi.
MS DOS ning asosiy komandalari.
Matnli faylni tashkil etish.Buning uchun
Copy con
Komandasi kiritiladi(komandani kiritish uchun uni komandalar satriga klaviaturadan terib,Enter tugmasini bosish kerak.Dos komandalari nomi va parametrlari lotin alifbosida teriladi).Har bir satr Enter bilan,oxirgisi esa, F6+Enter bilan tugatiladi.
Masalan: copy con kitob.doc-joriy katalogda kitob.doc fayli xosil bo’ladi.
2) Faylni o’chirish.Buning uchun del komandasi quyidagi formatda beriladi: del [disk:] [yul\] [fayl nomi]. Fayl nomida “*”,”?” belgilaridan foydalanish mumkin.Agar katalogning barcha fayllarini uchirmokchi bo’lsangiz del*.* komandasi kiritiladi.
Faylni qayta nomlash.Buning uchun ren komandasi quyidagi formatda kiritiladi:
Ren[disk:] [yul\] Faylning eski nomi Faylning yangi nomi
Masalan: ren kitob.doc talaba.doc –komanda joriy katalogdagi kitob.doc fayli nomini talaba.doc ga o’zgartiradi.
Fayl nusxasini ko’chirib o’tish.Buni uchun quyidagi komanda beriladi:
Copy yoki
Copy [katalog nomi]
Birinchi komandada nomi ko’rsatilgan faylning nusxasi ko’rsatilgan nom bilan ko’chiriladi.Ikkinchi komandada faylning nusxasi ko’rsatilgan katalogga ko’chiriladi.
5) Faylning nusxasini printerga olish uchun copy prn komandani kiritish kerak.
6) Diskda faylni tez topish.Buning uchun quyidagi komandani kiritish kerak: ff
Masalan: ff kitob.doc –komandasi diskdagi barcha kataloglardan
Kitob.doc faylini topib beradi.
7) Fayl matnini ekranga chiqarish.Buning uchun type
komandani kiritish kerak.
8) Joriy katalogni o’zgartirish.Buning uchun quyidagi komanda beriladi: cd [Disk:] [Yul\]
Masalan: cd\exe\dos- Katalogni exe\dos katalogiga o’zgartiradi.
9) Katalogni kuzdan kechirish.Katalog ro’yxatini chiqarish uchun dir komandasidan foydalanish mumkin:
dir [Disk:] [ Yul\] [Fayl nomi] [/P] [/W]
Agar fayl nomi berilmasa,katalogning mundarijasi chikadi.Bunda diskdagi har bir katalog va fayllar nomi,xajmi,yozilgan kun va vaqti xaqidagi ma’lumot ekranga chikadi.
Bunda: /P belgisi mundarijani ekran buylab varaklab chiqaradi;
/W belgisi faqatgina fayllarning nomini chiqaradi.
10) Katalogni tashkil qilish. Katalogni tashkil qilish uchun md komandasidan foydalaniladi. Uning formati:
md [Disk:] [Yul\]
Masalan: md a:\WORK –A: diskda WORK katalogini xosil qiladi.
11) Katalogni o’chirish. Katalogni o’chirish uchun rd komandasidan foydalaniladi:
rd [Disk:] [Yul\]
Katalogni o’chirishdan avval uning fayl va kataloglari uchiriladi,ya’ni katalog bush bo’lishi kerak.
|
| |
