Mavzu: O'zbekiston respublikasida ommaviy axborot vositalari faoliyati, O'zgarish va muammolar

Bu axborot olishdagi ba‘zi paysalga solish holatlarini bartaraf qiladi, shuningdek, jurnalist materialining tezkorligini, ishonchliligini hamda sifatli bo`lishini ta‘minlaydi. Jamiyatda oshkoralikni ta‘minlash oson kechmaydi. Unga to`sqinlik qiladiganlar uchrab turishi sir emas. Biroq, qandaydir to`sqinlik bor ekan, deb qo`l qovushtirib o`tirish ham yaramaydi. Burgaga achchiq qilib, ko`rpaga o`t qo`yish – oshkoralikni ta‘minlash yo`lidagi sa‘y-harakatlarni chippakka chiqarib qo`yish bilan barobar. U holda nima qilmoq kerak, degan savolga qonuniy, ilmiy nuqtai nazardan javob topish yagona to`g`ri yo`ld ir! Ana shundagina amalda haqiqiy oshkoralikka erishish mumkin. Oshkoralik mohiyati – jamoatchilik fikri bilan hisoblashgan holda ish yuritish demak.

• 
  Bu axborot olishdagi ba‘zi paysalga solish holatlarini bartaraf qiladi, shuningdek, jurnalist materialining tezkorligini, ishonchliligini hamda sifatli bo`lishini ta‘minlaydi. Jamiyatda oshkoralikni ta‘minlash oson kechmaydi. Unga to`sqinlik qiladiganlar uchrab turishi sir emas. Biroq, qandaydir to`sqinlik bor ekan, deb qo`l qovushtirib o`tirish ham yaramaydi. Burgaga achchiq qilib, ko`rpaga o`t qo`yish – oshkoralikni ta‘minlash yo`lidagi sa‘y-harakatlarni chippakka chiqarib qo`yish bilan barobar. U holda nima qilmoq kerak, degan savolga qonuniy, ilmiy nuqtai nazardan javob topish yagona to`g`ri yo`ld ir! Ana shundagina amalda haqiqiy oshkoralikka erishish mumkin. Oshkoralik mohiyati – jamoatchilik fikri bilan hisoblashgan holda ish yuritish demak.
  

―El-yurtimizning ezgu orzu-istaklarini ro`yobga chiqarish, bu yo`lda g`ov bo`lib turgan turli to`siqlarni, byurokratizm, loqaydlik, ta‘magirlik, korrupsiya kabi salbiy illatlarni dadillik bilan ko`tarib chiqib, ularga qarshi murosasiz jamoatchilik fikrini shakllantirishni o`z kasbi, o`z hayotining ma‘no-mazmuni deb biladigan jurnalistlarni men haqiqiy jurnalist deb hisoblayman,– deb ta‘kidladi Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev.– Albatta, barchamiz yaxshi tushunamiz, buning uchun ommaviy axborot vositalari vakillaridan nafaqat professional bilim va malaka, hayotiy tajriba, o`z so`zi uchun mas‘uliyat hissi, ayni vaqtda yuksak grajdanlik pozitsiyasi, ma‘naviy jasorat ham talab etiladi. Bunday maqsadga erishish uchun ommaviy axborot vositalariga qonunchilik nuqtai nazaridan, moddiy-texnik, o`quv-uslubiy ta‘minot nuqtai nazaridan yanada keng imkoniyatlar yaratib berishimiz kerak‖ [1]. Darhaqiqat, jamiyatda, uning zamonaviy boshqaruv tizimida oshkoralikni ta‘minlash, jamoatchilik bilan aloqalarni takomillashtirishda jurnalistlarning ana shu sa‘y harakatlari jamiyat boshqaruvi tizimida o`z samarasini ko`rsatishi shubhasi z. Oshkoralik asosan matbuot erkinligi bilan chambarchas bog`liq ekan, mamlakatimizda bu borada ham qonun ustuvorligi ko`zga yaqqol tashlanadi. Ya‘ni, O`zbekiston Respublikasining «Ommaviy axborot vositalari to`g`risida»gi qonuni (yangi tahriri) 5-moddasi «Ommaviy axborot vositalari erkinligi» deb nomlangan bo`lib, uning ikkinchi bandi quyidagicha: «Har kim, agar qonunda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo`lsa, ommaviy axborot vositalarida chiqish, o`z fikri va e‘tiqodini oshkora bayon etish huquqiga egadir»[4].

• 
  ―El-yurtimizning ezgu orzu-istaklarini ro`yobga chiqarish, bu yo`lda g`ov bo`lib turgan turli to`siqlarni, byurokratizm, loqaydlik, ta‘magirlik, korrupsiya kabi salbiy illatlarni dadillik bilan ko`tarib chiqib, ularga qarshi murosasiz jamoatchilik fikrini shakllantirishni o`z kasbi, o`z hayotining ma‘no-mazmuni deb biladigan jurnalistlarni men haqiqiy jurnalist deb hisoblayman,– deb ta‘kidladi Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev.– Albatta, barchamiz yaxshi tushunamiz, buning uchun ommaviy axborot vositalari vakillaridan nafaqat professional bilim va malaka, hayotiy tajriba, o`z so`zi uchun mas‘uliyat hissi, ayni vaqtda yuksak grajdanlik pozitsiyasi, ma‘naviy jasorat ham talab etiladi. Bunday maqsadga erishish uchun ommaviy axborot vositalariga qonunchilik nuqtai nazaridan, moddiy-texnik, o`quv-uslubiy ta‘minot nuqtai nazaridan yanada keng imkoniyatlar yaratib berishimiz kerak‖ [1]. Darhaqiqat, jamiyatda, uning zamonaviy boshqaruv tizimida oshkoralikni ta‘minlash, jamoatchilik bilan aloqalarni takomillashtirishda jurnalistlarning ana shu sa‘y harakatlari jamiyat boshqaruvi tizimida o`z samarasini ko`rsatishi shubhasi z. Oshkoralik asosan matbuot erkinligi bilan chambarchas bog`liq ekan, mamlakatimizda bu borada ham qonun ustuvorligi ko`zga yaqqol tashlanadi. Ya‘ni, O`zbekiston Respublikasining «Ommaviy axborot vositalari to`g`risida»gi qonuni (yangi tahriri) 5-moddasi «Ommaviy axborot vositalari erkinligi» deb nomlangan bo`lib, uning ikkinchi bandi quyidagicha: «Har kim, agar qonunda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo`lsa, ommaviy axborot vositalarida chiqish, o`z fikri va e‘tiqodini oshkora bayon etish huquqiga egadir»[4].