|
Mavzu: Sarf o‘lchash vositalaridagi xatoliklar Reja
|
| bet | 1/5 | | Sana | 14.09.2024 | | Hajmi | 59,5 Kb. | | #271132 |
Bog'liq Sarf o‘lchash vositalaridagi xatoliklar
Mavzu: Sarf o‘lchash vositalaridagi xatoliklar
Reja:
1. O'lchash xatoliklarining umumiy tasnifi
2. Sarf o'lchash vositalarida yuzaga keladigan asosiy xatoliklar
3. O'lchash xatoliklarini kamaytirish usullari
Kirish
O‘lchash jarayonida aniq natijaga erishish har doim ham oson emas, chunki turli omillar o‘lchash natijalariga ta’sir ko‘rsatadi va ularning noto‘g‘ri bo‘lishiga olib keladi. Shu sababli, o‘lchash jarayonlaridagi xatoliklar va ularning tasnifi muhim o‘rin tutadi. O‘lchash vositalaridagi xatoliklar turli texnik, mexanik va inson omillaridan kelib chiqadi. Xatoliklarning to‘g‘ri tasnifi va tahlili o‘lchashning aniqligini oshirish va iqtisodiy yo‘qotishlarni kamaytirish imkonini beradi.
O‘lchash xatoliklari o‘lchash jarayonida hosil bo‘ladigan farqlar va noaniqliklarni bildiradi. O‘lchash xatoliklarini umumiy tasniflashda ularni tasodifiy va sistematik xatoliklar kabi asosiy toifalarga ajratish mumkin. Bu tasniflash o‘lchov natijalarining to‘g‘riligi va ishonchliligini baholash uchun zarurdir.
Absolyut xatolik: Bu o‘lchangan kattalikning haqiqiy qiymati bilan o‘lchov natijasidagi farqni ifodalaydi. Masalan, agar haqiqiy qiymat 100 birlik bo‘lsa va o‘lchash natijasi 98 birlikni ko‘rsatsa, absolyut xatolik 2 birlikni tashkil qiladi.
Nisbiy xatolik: O‘lchovning absolyut xatoligini o‘lchangan kattalikning haqiqiy qiymatiga nisbatan ifodalaydi. Nisbiy xatolik protsentlar bilan o‘lchanadi va o‘lchov natijasining qanday darajada noaniq ekanligini ko‘rsatadi. Masalan, yuqoridagi misolda nisbiy xatolik 2% ni tashkil qiladi.
Sistematik xatoliklar doimiy bo‘lib, o‘lchash natijalarida bir xil yo‘nalishda (musbat yoki manfiy) xato bo‘ladi. Bu xatoliklar asboblarning noto‘g‘ri kalibrlanishi, o‘lchash sharoitlari yoki asbobning konstruktiv xususiyatlaridan kelib chiqadi.
|
| |
