D-trigger. D-trigger yagona D (data) ma’lumot kirishiga ega. Uning kam
miqdorda ishlab chiharilishiga sabab, narhi yuqori bo‘lgan chiqishlarning kichik
soni. D-trigger uchun to‘rtta tashqi chiqish kifoya: D-ma’lumot kirishi,
C-takt
kirishi, ikkita Q va Q chiqishlar (ularning biri mavjud bo‘lmasligi ham mumkin).
D-trigger sxemasi (4.7-a rasm) RCS-trigger sxemasidan invertor mavjudligi
bilan farqlanadi.
6-rasm. D-trigger tuzilma sxemasi (a) va shartli belgisi (b).
1-jadval
S
Q
n
Q
n+1
D
1
0
0
0
1
0
1
1
1
1
0
0
1
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
1
0
0
1
1
1
D-triggernig ishlash prinsipi: D-kirishga berilayotgan ma’lumot
trigger
chiqishida faqat sinxrosignal berilgandagina paydo bo‘ladi. Yuqoridagilardan
kelib chiqqan holda D-trigger quyidagi o‘tishlar jadvaliga ega (1-jadval).
Ikki pog‘onali triggerlar
T-trigger. Ikki pog‘onali triggerlar
registr va hisoblagich kabi
ko‘prazryadli qurilmalar ishi uchun mo‘ljallangan bo‘lib, ularda triggerli
yacheykalarning ishonchli va aniq ishlashi talab etiladi. T-trigger
sanoq triggeri
deb ham ataladi, chunki kirishga aktiv mantiqiy signal berilganda u o‘z holatini
qarama-qarshi (teskari) holatga o‘zgartiradi. Ikki pog‘onali triggerlar MS-trigger
deb ham ataladi (inglizcha master va slave - usta va yordamchi so‘zlaridan
olingan). Nomidan kelib chiqqan holda bunday trigger
ikkita RCS-triggerdan
tashkil topgan (4.8-a rasm).
Ikkala TM (usta) va TP (yordamchi) triggerlarining kirishlari o’zaro
invertor orqali ulangan. TM-TP triggerini to‘liq takt impuls (fronti va kesimi)
boshharadi. Haqiqatdan ham, agar har bir trigger
impulsning fronti va kesimi
bilan boshharilsa, kirishdagi RS-kombinatsiya C takt impulsining
fronti kelishi
bilan TMga yoziladi. Bu vaqtda TPga ma’lumot yozilishi mumkin emas. C
kirish impulsi kesimi kelishi bilan invertor chiqishida u front sifatida hosil
bo‘ladi. Demak, Q va Q’ chiqishlardagi ma’lumot
C takt impulsi tugagach
(kesim kelganda), T (toggle-relaksator) ma’lumot kirishida mantiqiy 1 mavjud
bo‘lganda TP ga uzatiladi.
a)
b)
