MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
Amaliy matematika va intellektual texnologiyalar fakulteti
ASP.NET Core texnologiyasi fanidan
MUSTAQIL ISH
Mavzu: WEB API
Bajardi: “Informatika va axborot
texnologiyalari” ta’lim yo‘nalishi,
5-kurs 1901S-guruh talabasi
Jasurbek Ergashev
Toshkent-2023
Reja:
Kirish
Web API ga kirish
Swagger haqida ma`lumot
HTTP so`rovlarning turlari
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Hozirgi kunda Web texnologiyalar jadallik bilan rivojlanib bormoqda. Bunday texnologiyalardan biri bu Web API. Web API nimaligini tushunishdan avval quyidagilar haqida ma’lumotga ega bo`lish maqsadga muvofiq bo`ladi:
Fundament (asos, boshlang'ich)
RESTful API
Middleware
Dependency Injection
Routing
Format Response
Model Binder
Kitob magazini sayti
Entity Framework Core 5.0
Angular da API dan foydalanish
JWT orqali kirish va ro'yxatdan o'tish
1.Web API ga kirish
API so'zi shunchaki qisqartma bo'lib, aslida Application Programming Interface degan ma'noni anglatadi. Ushbu tehnologiyaning afzalliklari judayam ko'p. API shunchaki qaysidir joyga borish uchun ochiq yo'l. Backend va Frontend chilarni bog'lab turuvchi bir rishta :) Habaringiz bor yoki ushbu maqolani o'qishdan avval kamida bir marta ASP.NET Core Web MVC ga qiziqib ko'rgansiz. Hamma yangi dasturchilar, bitta saytni o'zi noldan ko'tarmoqchi (yasamoqchi bo'ladi). Yasasa bo'ladi albatta, u insonni fullstack deb atashadi. Ya'ni Frontend ni ham Backend ni ham birgalikda o'zi yozadi kodini. Hozirda zamon shunday rivojlanyaptiki, bu narsalarga alohida alohida dasturchilar biriktirilyapti. Sababi hamma o'zini ishini qilsa, keyin o'sish bo'ladi jamiyatda. Backend chilar faqat saytni orqasini qiladigan, service yozadi... Frontend chilar esa sayt ustini chiroyli qilib shakllantirib, Backendchi bergan API lar orqali bazaga borib ma'lumotlarni oladi. Ya'niki, shu muammolarda qutilish uchun Web API ni ishlab chiqdilar. Backend dasturchisi asosan ma'lumotlar bazasi bilan ishlaydi va websaytga bog'laydi. Qandaydir hizmat yaratadi. Keyin o'sha hizmatdan foydalanish uchun rasmiy tarzda API lar yaratib beradi (yo'llar - frontend chi backendchining eshigidan kirib kelishi uchun). Asosan API lar URL ko'rinishida bo'ladi. Hullas Frontendchi API ga so'rov yuborsa (ma'lumot olib kelish uchun elchi), Backendchi uni kutib olib, agar kelisha olsalar, so'ragan ma'lumotlarni JSON (JavaScript Object Notation) nomli idishga qadoqlab solib beradi. Keyin Frontendchiga javob yuboradi, Frontchi esa uni qabul qilib, JSON nomli idishdan chiqarib oladi, so'ngra uni foydalanuvchiga chiroyli qilib chiqarish maqsadida har xil komponentlardan foydalanadi.
Idish - JSON, ichidagi narsa ma'lumot, qo'llar esa backend va frontend
Frontend / Backend
Frontend bir necha xil platformada bo'lishi mumkin, lekin backend bitta bo'ladi. Ya'ni Desktop (kompyuter dasturi), Mobil (mobil dastur), Web front (websayt) ko'rinishida bo'lishi mumkin frontend. Masalan Telegramni olaylik, uning kompyuter uchun ham, mobil uchun ham, websayt uchun ham frontend dasturlari bor va ular faqat bitta backend hizmatidan foydalanishadi. Buni bilish qiyin emas. Telefoningizdagi telegramdan do'stingizga nimadir habar yuborsangiz, kompyuterda ham yuborilgani ko'rinadi. Demak ularning manbaasi bir joyda. O'sha manbaa backend deb ataladi....
|
