NGN-ningafzalliklarivakamchiliklari
Keyingiavlodtarmog'iningafzalliklari:
Zamonaviyyuqoritezlikdaxizmatlarnitaqdimetish.
Miqyosi.
Xalqarostandartlargamuvofiqligi,umumiyinterfeyslar(masalan,Ethernet)orqali kirish, an'anaviy tarmoq texnologiyalarini qo'llab-quvvatlash (ATM, FR va boshqalar).
Ko'pprotokolniqo'llab-quvvatlash(shaffoflikvamoslashuvchanlik).
Yo'lharakatimuhandisligi.
Tarmoqlikengliknibronqilish.
Trafikturlaritasnifi.
Xizmatko'rsatishsifatiniboshqarish(QoS).
Xavfsizlikning rivojlangan mexanizmlari (masalan, MPLS Tez yo'naltirish). Keyingi avlod tarmog'ining kamchiliklari
Aniqme'yoriy-huquqiybazaningetishmasligi
Turlietkazibberuvchilarninguskunalariningo'zarota'siri
MAVZU:MGCPvaH.248/MEGACOprotokollaribo‘ylabbog‘lanish o‘rnatish usullari va vositalari.
REJA:
MGCPvaH.248/MEGACOprotokollari
IMS–IPMultimediaSubsystem–internettizim
MGCPvaH.248/MEGACOo‘rnatishusullarivavositalari
MGCP va H.248/MEGACO protokollari bo‘ylab bog‘lanish o‘rnatish usullari va vositalari.
MEGACO/H.248signalxabarlariniuzatishuchunUDP,TCP,SCTPprotokollariyoki ATM transport texnologiyasi ishlatilishi mumkin. Ushbu maqsadlar uchun UDP protokoliniqo'llab-quvvatlashshluzitekshiruviuchunmajburiytalablardanbiridir.TCP protokoli tekshirgich va transport shlyuzi tomonidan qo'llab-quvvatlanishi kerak va ATM texnologiyasi bilan bir xil bo'lgan SCTP protokolini qo'llab-quvvatlash ixtiyoriydir. Megaco/H. 248 protokolining yana bir xususiyati shundaki, ushbu protokolning xabarlari ikki shaklda kodlangan bo'lishi mumkin. IETF qo'mitasi signal ma'lumotlarini kodlash uchun matn usulini taklif qildi va aloqa sessiyasini tavsiflash uchunSDPprotokolidanfoydalanishnitaklifqildi.ITU-Tsignalma'lumotlarinitaqdim etishning ikkilik usulini nazarda tutadi-ASN. 1 va aloqa seanslarini tavsiflash uchun maxsus vosita - Tag-length-value (TLV) tavsiya etiladi. Gateway tekshiruvi har ikkala usulni ham qo'llab - quvvatlashi kerak, Gateway esa bu usullardan faqat bittasi. MEGACO protokoli yordamida ulanishni o'rnatish algoritmini tavsiflashda, IETF qo'mitasi MGCP modelidan farqli ravishda qo'ng'iroq qilish jarayonining maxsus modeligatayanadi.MEGACOprotokolitransportshluziichidagiikkitamantiqiyob'ekt bilan ishlaydi: port (termination) va Gateway Controller tomonidan boshqariladigan kontekst (context). Portlar-nutq ma'lumotlarining manbalari va qabul qiluvchilari. Ikki turdagi portlar aniqlandi: jismoniy va virtual. Shluzi konfiguratsiyasidan doimiy ravishdamavjudbo'lganjismoniyportlar-bittatelefonaloqasiniqo'llab-quvvatlaydigan analog telefon interfeyslari yoki raqamli kanallar, shuningdek, bitta telefon aloqasini qo'llab-quvvatlaydi va E1 traktiga vaqtinchalik kanallarni ajratish printsipi bo'yicha guruhlangan. Faqat suhbat sessiyasida mavjud bo'lgan virtual portlar RTP paketlarini uzatish va qabul qilish orqali amalga oshiriladigan IP-tarmoq (RTP portlari) portlaridir Virtualportlarqo'mondondanAddbuyrug'iniolishdaGatewaytomonidanyaratiladiva Subtract buyrug'ini olishda yo'q qilinadi, jismoniy portlar esa Add yoki Subtract buyrug'ini olishda nol kontekstdan chiqariladi yoki nol kontekstiga qaytariladi.Port portni konfiguratsiya qilishda shluzi tomonidan tayinlangan noyob identifikator (TerminationID) mavjud. Misol uchun, E1 traktining raqami va yo'l ichidagi vaqtinchalikkanalraqamiportningidentifikatorisifatidaxizmatqilishimumkin.Ba'zan buyruqlar barcha shlyuzga murojaat qilishi mumkin, keyin maxsus port identifikatori (TerminationID) - "Root" ishlatiladi Portlar bir qator xususiyatlarga ega (xususiyatlar), ularning har biri noyob identifikatorga ega (propertylD). Misol uchun, portlar xususiyatlargaegabo'lishimumkinovozlimaslahatlar,akustikvaqo'ng'iroqsignallarini ishlab chiqarish, shuningdek DTMF signallarini aniqlash.Portlarni yaratishda ba'zi xususiyatlar sukut bo'yicha ularga beriladi. Protokol yordamida MEGACO tekshiruvi Gateway portlarining xususiyatlarini o'zgartirishi mumkin
IMS–IP Multimedia Subsystem–internet tizim osti multimedia protokoli bu NGN tarmog‘ini qurish uchun arxitektura hisoblanib, fiksirlangan (simli) va mobil (simsiz) xizmatlarni barchasi IP (All IP) bo‘yicha taqdimqilishda konvergent tarmoqlar (FMC- FixedMobileConvergence)uchunasosdir.Kanallarkommutatsiyasiningdavrideyarli tugab bormoqda va uning o‘rnini paketli kommutatsiyasi egallamoqda. Bunday tarmoqlarning birinchi avlodiga IP telefoniya tarmog‘ini keltirish mumkin. Ikkinchi avlodgaSoftswitchasosidagiNGNbo‘lsauchinchiavlodgaIMSyadrosiasosidagiNGN tarmog‘idir. Dastlabki qadam mavjud E-ATSlarni IMS arxitekturasi asosidagi NGN elementlariga almashtirish. Birinchi bosqichda xalqaro va shaxarlararo stansiyalarda ovozni uzatish tranzitini yaratish uchun IMS transit tarmog‘ini ko‘tarish. Ikkinchi bosqichda IMS yadro tarmog‘i mavjud E-ATSlar abonentlarini IP terminallar asosida ulashni amalgaoshiradi. Keyingi qadamIP tarmoq bo‘ylab (All IP,all over IP )barcha turdagi telekommunikatsiya xizmatlarini taqdim etishda telekommunikatsiya tarmoqlarining to‘liq konvergensiyasi (FMC-Fixed Mobile Convergence). Bunday holda IMS yadrosi konvergent tarmoqning kommutatsiya markazi hisoblanib, ilova server orqali tarmoqni boshqarish, marshrutlash, xizmatlarni taqdim etishni amalga oshiradi.
Platalartavsifi
SC -System control card - Tizimni boshqarish platasi SPC System protocol card – tizim protokollari platasi NICnetworkinterfacecard–tarmoqinterfeyslariplatasi
SSNsystemswitchingnetwork-kommutatsiyatarmogitizimi
SSNIsystemswitchingnetworkinterface-kommutatsiyatiziminingtarmoqinterfeysi TIC transportion interface card – transport interfeyslari platasi
SC -System control card - Tizimni boshqarish platasi Bu plata 1 va 2 slotlarda faol/zahiralangan holatida joylashadi. SC quyidagi funksiyalarni qo‘llab - quvvatlaydi:
Yuqori ish qobiliyatini qo‘llab-quvvatlaydi (733 MGs chastotadan yuqori), xotira sig‘imi 512Mb, bundan tashqari protokollarni qayta ishlash vazifasini ham bajaradi. RS232kabiseriyaliportlarnima’lumotlaribazasiinterfeysini(bitta100Base-T)qo‘llab quvvatlaydi. Tizimdagi ishchi xolatidagi boshqa platalarni monitoring va boshqarishni ta’minlaydihamda“qaynoqalmashtirish”vazifasinitaqdimqiladi.SCplatalaro‘rtasida faol/zahiralangan holatiga o‘tishda nazorat signallarini va aloqani ta’minlaydi Manba
(elektr ta’minoti) interfeysini monitoring qilishni ta’minlaydi.Platalar joylashuvi va polkalar IDsi haqidagi ma’lumotlarni taqdim qiladi.
SPC 3-15 oralig‘idagi slotlarda joylashgan bo‘ladi. Turli hildagi protokollarni qayta ishlaydi va SC ma’lumotlari xaqida xabar beradi yoki SC dan nazorat ma’lumotlarini qabul qiladi. SPC quyidagi funksiyalarni qo‘llab quvvatlaydi: Yuqori ish qobiliyatini qo‘llab quvvatlaydi (733 MGs chastotadan yuqori), xotira sig‘imi 512Mb bundan tashqari protokollarni qayta ishlash vazifasini hambajaradi Tizimning boshqa platalari bilan bog‘lanish uchun 100Megabit Ethernet portlarini taqdim qiladi “qaynoq almashtirish” va SC bilan bog‘lanish uchun dasturiy – apparat interfeyslarini taqdim qiladi. SC bilan bog‘lanish uchun RS485 shina to‘plamini taqdim qiladi Platalar joylashuvi va polkalar ID si haqidagi ma’lumotlarni taqdim qiladi.
SSNsystemswitchingnetwork-kommutatsiyatarmogitizimi
Ethernetkommutatsiyasiningapparatplatformasiikkiqismgabo‘linadi
–SSN(SystemSwitchingNetworkCard)Ethernetkommutatsiyasivazifasinibajaradi
–SSNI (System Switching Network Interface Card) 100M, 1G Ethernet interfeyslarini taqdim qiladi.
–SSN16-17slotlardajoylashganbo‘lib,quyidagivazifalarnibajaradi:
–Ethernetkommutatsiyasimexanizminitaqdimqiladi
TIC(TransportationInterfaceCard)buplataSoftswitchqurilmasiningorqatomonining 32 slotda joylashgan. Quyidagi vazifalarni bajaradi:
SCdanma’lumotlarbazasiserveriga10/100MegabitEthernetportlarinitaqdimqiladi
NIC platasining 3 juftdan 100 Megabit Ethernet portlariga signallarni taqdim qiladi, signallarni o‘zgartiradi va chiqaradi SC platasining 3 juftdan 100 Megabit Ethernet portlariga signallarni taqdim qiladi, signallarni o‘zgartiradi va chiqaradi
Bitta1GigabitEthernetportifaol/zaxirachiqishlaruchunzaxiralangan
Keyingi avlodning konvergent tarmoqlarini qurilish tamoyillari. Keyingi avlodning konvergent tarmoqlaridaIPTV.
O‘quv qo‘llanmada mavjud bo‘lgan tarmoqlarning kamchiliklari, kommutatsiyalash usullari, keyingi avlod tarmoqlariga o‘tish sabablari, tarmoqning konvergensiya holati, keyingiavlodkonvergenttarmoqlariningtuzilishtamoyillari,NGNtarmoqlarining
arxitekturasi, NGN tarmoqlarida qo‘llaniladigan transport tarmog‘i va abonent kirish tarmoqlari texnologiyalari, konvergent tarmoq xizmatlariga bo‘lgan talablar, xizmatlarning turlari, NGN tarmoqlarida qo‘llaniladigan protokollarning turlari, chaqiriqlarni boshqaruv tizimi, multiservisli tarmoqlarining tuzilish prinsiplari va rivojlanish istiqbollari yoritilgan.
“Keyingi avlod konvergent tarmoqlari” fani bo‘yicha o‘quv qo‘llanma, “Telekommunikatsiya” ta’limyo‘nalishi bo‘yicha mutaxasisslarni tayyorlashda o‘quv jarayonida foydalanishga, shuningdeksoha mutaxassislari uchun mo‘ljallangan.
Insoniyat sivilizatsiyasi o‘z taraqqiyotining navbatdagi bosqichini boshidan kechirmoqda. Bu bosqich sanoatlashganjamiyatdan axborotlashgan jamiyatgao‘tishi bilan tavsiflanadi. O‘zgarishlarga boy bo‘lgan ushbujarayonda turmushning barcha jabhalarida, shu jumladan ijtimoiy aloqalar, iqtisodiy, tadbirkorlik va siyosiy faoliyat, ommaviy axborot vositalari, ta’lim, sog‘liqni saqlash kabi sohalarda sezilarli o‘zgarishlarning sodir bo‘lishi kutilmoqda. O‘zbekiston uchun ham axborot kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish borasida olg‘a qadam qo‘yish katta axamiyatga ega. O‘zbekiston Respublikasi hukumatining keyingi yillarda zamonaviy axborotvakommunikatsiyatexnologiyalarniommaviyjoriyqilishvaulardan foydalanishni ta’minlovchi strategiyalarini ishlab chiqishga katta kuch sarflayotgani bejiz emas. O‘zbekiston jahon axborotlashgan hamjamiyatiga kirar ekan, bu hamjamiyatdagi o‘z o‘rnini aniqlab olishi, ichki muammolari va Respublikaning axborotlashgan salohiyatini tushunishi va axborotlashgan jamiyat qurish borasida shu nuqtai nazarga mos keluvchitakliflarni tayyorlashi kerak.
Hozirgi kunda turli darajalardagi telekommunikatsiya tarmoqlarining rivojlanishi ancha yuqorilab ketgan va ma’lumot almashishga bo‘lgan talab kundan kunga ortib bormoqda. SHuning uchun mavjud bo‘lgan an’anaviy aloqa tarmoqlari bilan birga aloqaning yangi xizmatlari talablarini hisobga oluvchi axborotlashgan infratuzilmasini yaratish va joriy etish dolzarb vazifalardan biri bo‘lib qolmoqda. Bunday tarmoqlarni tashkiletishningajralmasshartlari,mamlakatdagialoqaoperatorlaritarmoqlarigayangi transport texnologiyalarini muvofiqlashtirgan xolda joriy etish, yangi xizmat turlarini foydalanuvchilarga taqdim etishva global axborotlashgan tizimga qo‘shilishdir.
Mamlakatimiz iqtisodiyoti telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari soxasida isloxatlar tufayli bir qancha ahamiyatli ijobiy o‘zgarishlarga ega bo‘lib, bu soxa eng tezkor rivojlanayotgan uzoq muddatli iqtisodiy o‘sish potensialigaega bo‘lgan soxaga aylandi va zamonaviy axborot texnologiyalarini mamlakatimiz xayotiga kiritish, ijtimoiy ishlab chiqish va rivojlanish samaradorligini oshirishvazifalarini echishga yo‘naltirilganRespublikaxukumatifaoliyatiningustuvorvazifalaridanbiridir.Shu
tufayli har xil axborot kommunikatsiya texnologiyalarining tez rivojlanishiva o‘zaro birgalikda ishlashi natijasida ularning yaqinlashishi kuzatilmoqda. Bu jarayon hayotimizga telekommunikatsiya tarmoqlarida texnologiyalar konvergensiyasi tushunchasi bilan kirib kelmoqda. Chunki bugungi kunda global kompyuter tarmog‘i ko‘plab birlashgan korporativ va lokal tarmoqlarni tashkil qiladi. Shunga qaramasdan oxirgi paytda axborotlarni uzatish xajmining oshishi, mavjud bo‘lgan axborotli kanallarning uzatuvchanlik qobiliyatini etishmasligiga olib kelmoqda. Bu asosan internet, video, video konferensiya, elektron pochta va boshqa xizmatlarni paydo bo‘lishi bilan bog‘liq.
Yaqinkelajakdatelekommunikatsiyatarmoqlaridatrafikniuzatishtezligishundaykatta hamda ma’lumotlarniifodalashusulishunchalikommabopbo‘ladiki,yagonapaketbilan birvaqtningo‘zidaovozni,tasvirni,matnni,teledasturniuzatishmumkinbo‘ladi.Bunga qisman bo‘lsa ham erishilgan.
Bunday axborot texnologiyalari rivoji, xayotimizga kirib kelayotgan yangi texnologiyalarni qulay, sifatli va bir-biriga moslashgan xolda ishlashini talab qiladi.
O‘quv qo‘llanma birinchi marta davlat tilida nashr etishga tayyorlandi. SHuninguchunayrim kamchilik va xatolardan xoli emas. Muallif, ushbu o‘quv qo‘llanma bo‘yicha taqrizchilarning va barcha o‘quvchilarning bergan ko‘rsatmalari va maslaxatlariuchunulargaoldindanminnatdorchilikbildirganholda,keyinginashrdabu kamchiliklar bartaraf etiladi, degan umidda.
Keyingiavlodaloqatarmoqlariniqurishkonsepsiyasiasosidauniversaltarmoqniqurish tamoyili yotadi. Bunday tarmoq har qanday axborotni: ovoz, video, audio va xokazo trafiklarni cheklanmagan spektrda infokommunikatsiya xizmatlari bilan ta’minlash imkonini beradi.
Yuqoridagitalabvaehtiyojlarninazardatutganholdatarmoqxizmatlari,texnologiyalari va qurilmalari konvergensiyasi NGN-yangi avlod tarmoqlarida mujassamlashgan.
Xulosa
Mavzuni yozish jarayonida ADSL afzaligini o’rgandim. ADSL texnologiyasi bilan ta'minlangan abonentlarning telefon tarmog'idan NGN tarmog'iga ko'chishi qulayligishubhasizdir.Agarabonentilojiborichatezroqvaengarzonnarxdakeng polosali ulanishni ta'minlashi kerak bo'lsa, ADSL texnologiyasi simli echimlar orasida deyarli raqobatchiga ega emas.
Dastlab,mavjudbo'lganADM16/1uskunasinitransporttarmog'isifatidaishlatishi kerak edi, ammo dastlabki iqtisodiy hisob-kitobdan so'ng, loyihalashtirilgan kirish tarmog'i judatezo'zsamarasiniberayotgani aniq bo'ldi,shuning uchun qo'shimcha uskunalardan foydalanish mumkin. Cisco 7604 uskunalari yordamida kelajakdagi rivojlanish muammolari, potentsial kirish tarmoqlari ulanishi hal qilindi.
|
