|
Mavzuning Dolzarbligi
|
| bet | 2/5 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 1,24 Mb. | | #240968 |
Bog'liq Haydarniyozov O\'ktam 0212 Izomerlanish reaktsiyalari izomeriya tufayli mumkin bo'ladi - bu hodisa molekulyar og'irligi, miqdoriy va sifat tarkibi teng bo'lgan, ammo turli xil fizik va kimyoviy xususiyatlarga ega bo'lgan bir nechta birikmalarning mavjudligidan iborat. Bunday birikmalar izomerlar deyiladi. Masalan, 5 ta asosiy geksan izomeri, metilsiklopentandan Izomerizatsiya boshqa atom (guruh) tartibiga ega bo'lgan birikma hosil bo'lishiga olib keladi, ammo tarkibi va molekulyar og'irligi o'zgarmaydi. Adabiyotda izomerizatsiya ko'pincha qayta tartibga solish deb ataladi. Izomerlanish reaktsiyalari izomeriya tufayli mumkin bo'ladi - bu hodisa molekulyar og'irligi, miqdoriy va sifat tarkibi teng bo'lgan, ammo turli xil fizik va kimyoviy xususiyatlarga ega bo'lgan bir nechta birikmalarning mavjudligidan iborat. Bunday birikmalar izomerlar deyiladi. Masalan, 5 ta asosiy geksan izomeri, metilsiklopentandan Izomerizatsiya boshqa atom (guruh) tartibiga ega bo'lgan birikma hosil bo'lishiga olib keladi, ammo tarkibi va molekulyar og'irligi o'zgarmaydi. Adabiyotda izomerizatsiya ko'pincha qayta tartibga solish deb ataladi.
iIzomeriya turlari
Benzinning oktan soni
Oktan soni — karbyuratorli yoki injektor ichki yonuv dvigateli yonilğilarining detonatsiyaga turğunligini ifodalaydigan koʻrsatkich. Yonilğining Oktan soni etalon yonilği aralashmasiga taqqoslab aniqlanadi. Etalon yonilgi sifatida izooktan (2, 2, 4-tri metilpentan) va geptan aralashmasi qabul qilingan. Izooktanning detonatsiyaga turgʻunligi 100, normal geptanniki nol deb olingan. Etalon yonilgʻi aralashmasidagi izooktanning foizlardagi miqdori sinaladigan yonilgʻining Oktan sonini belgilaydi. Yonilgining Oktan soni qancha katta boʻlsa, detonatsiyaga moyilligi shuncha kichik boʻladi. Avtomobillarda Oktan soni 66—98 ga teng benzin, siqish darajasi yuqori boʻlgan dvigatellarda Oktan soni yuqori ben-zinlar ishlatiladi.
AI-80, AI-92, AI-95, raqamlar nima?
AI-80, AI-92, AI-95 va AI-98 — benzinning keng tarqalgan turlari hisoblanadi. Bu yerda raqamlar oktan sonini bildiradi. “A” harfi yonilgʻi avtomobillar uchun ishlatilishini bildiradi, “I” harfi esa tadqiqot (ruschada “исследование”) soʻzidan olingan boʻlib, oktan sonini aniqlash uchun qoʻllanadigan usulni bildiradi.
Benzinning oktan soni dvigatelni ishga tushiradigan yoqilgʻining detonatsion chidamliligini koʻrsatadi.
|
| |
