Aralash ish jihozlarini quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
mashinaning harakat manbai orqali harakatlanuvchi
faol ish jihozli;
faol oddiy (aralash) ish jihozli (bu yerda kanalning bir qismi faol ish
jihozi yordam ida, qolgan qismi mashinaning
tortish kuchi hisobiga
qaziladi).
Yarim osma ish jihozli shnek - rotorli kanal qazgich mashinasinmg
tuzilishi ham suddi tirkama ish jihozinikiga o ‘xshash bollib, traktor
bazasiga shnek-rotorli ish jihozi yarim osma ravishda (frnatiladi. fsh
jihozining ramasi orqa tayanch g'ildiragi
tayangan, ramaning oldingi
qismi qo‘zg‘aluvchan bo‘g ‘in va yo‘naltiruvchi orqali bogiang an va
yuqori ramaga mahkamlangan yo ‘naltiruvchi
ustun orqali sirpanishi
mumkin. Ish jihozini ko‘tarib-turish, k o ‘taruvchi zanjir va unga ulangan
gidrotsilindr orqali amalga oshiriladi.
Yarim tirkama ish jihozli kanal qazish mashinalari mexanik,
elektromexanik va gidromexanik
sistemalar orqali boshqarilib, harakat
maxsus harakat beruvchi manbalar orqali harakat (aylantiruvchi kuch
momenti) uzatmalar qutisi orqali yurish uskunasiga va ish jihoziga
uzatiladi.
Yurish uskunasi keng qamrovli 10-12 ta tezlikka ega bo‘lib, u
pog‘onasiz gidro tezliklar orqali amalga oshiriladi.
Plug-frezali kanal qazish mashinasi freza va plugli (ag‘dargichli)
ish jihozidan tashkil topgan bo‘lib, chuqurligi 2 m gacha bo‘lgan
kanallarni qazishga m o‘ljallangan. Qirqiladigan
tuproqlar freza va
ag‘dargichlar orqali amalga oshiriladi.
Plugli (ag‘dargichli) ish jihozi kanal devorlaridan birini qazish va
tekislash bilan bir qatorda, qazilgan tuproqlarni
frezali ish jihoziga
y o ‘naltiriladi, frezali ish jihozi esa kanal devorining ikkinchi qismini
qazish hamda tekislashdan tashqari barcha qirqilgan va maydalangan
tuproqlarni
freza
sirtiga
o'rnatilgan
kurakchalar
orqali
kanal
qirg‘oqlarining frezali ish jihozi tomoniga olib chiqadi.
Shnek-rotorli kanal qazish mashinasi. Mashinaning ish va
transport holatidagi muvozanatini saqlash maqsadida, harakat manbai va
boshqaruv joyi, yurish uskunasining ramasiga nisbatan surulgan holatda
bo‘ladi
(2.12-rasm).
.22
