358
•
mazmunning shakldan ustunligi;
• ko‘rsatkichlarning solishtiruvchanligi (qiyoslanuvchanligi);
• moliyaviy hisobotning xolisligi (neytralligi);
• hisobot davridagi daromad va xarajatlarning bir biriga to‘g‘ri kelishi;
• aktiv va majburiyatlarni baholashning haqiqiyligi.
Buxgalteriya hisobining predmeti va metodi
Buxgalteriya hisobining predmeti korxonaning
pul ifodasida aks
ettiriladigan xo‘jalik mablag‘lari shu mablag‘lar
manbalari, ularning xo‘jalik
faoliyati va moliyaviy natijalaridir
Buxgalteriya hisobining metodi mazkur fan predmetini o‘rganish
uchun
qo‘llaniladigan usullar (element) ning ilmiy asoslangan tizimiga aytiladi
Buxgalteriya hisobining usullari (elementlari)
- hujjatlashtirish;
- inventarizatsiya;
- baholash;
- kalkulyatsiya;
- schyotlar tizimi;
- ikki yoqlama yozuv;
- buxgalteriya balansi;
- hisobot.
Buxgalteriya hisobining obyektlari
Xo‘jalik
mablag‘lari
Xo‘jalik
mablag‘larining
tashkil topish
manbalari
Xo‘jalik
jarayonlari
Moliyaviy
natijalar
359
Buxgalteriya balansi
Buxgalteriya balansi – korxona mablag‘lari
va ularning tashkil topish
manbalari holatini pul shaklida guruhlash va aks ettirish usulidir.
Buxgalteriya balansi ikki qismdan: aktiv va passiv qismlardan iborat.
Balans aktivi ikki bo‘limdan iborat:
uzoq muddatli aktivlar;
joriy aktivlar.
Balans passivi ham ikki bo‘limdan iborat:
- o‘z mablag‘lari manbalari;
- majburiyatlar.
Xo‘jalik muomalalari natijasida balansda quyidagi o‘zgarishlar bo‘lishi
mumkin:
1. Aktiv tomonda ko‘payish, aktiv tomonda kamayish,
2. Passiv tomonda ko‘payish, passiv tomonda kamayish;
3. Aktiv tomonda ko‘payish, passiv tomonda ko‘payish;
4. Aktiv tomonda kamayish, passiv tomonda kamayish.
