|
Molekulyar fizika
|
| bet | 1/5 | | Sana | 19.07.2023 | | Hajmi | 381 Kb. | | #76931 |
Bog'liq Amaliy mashg\'ulot (2) Informatika , 11 sinf informatika 45 Web sahifalarda Animatsiyalar va ularni o’rnatish (1), MI 3 compressed, Новый документ(1), 2.4. Mobil tarmoqlarni qurish prinsiplari, sarbi oila, 3.наука, DOSSSSSSSSSSSSSSS, 1-el, Allaniyazov Sag\'indiq Qurilis materiyallari, Mavzu Amaliy akmeologiyaning predmeti, maqsad va vazifalari. Re, hjkhjkhjkhbj, Yashil makon, Ona plataning tuzilishi, platalarning xarakteristikalari, ona pl
Mavzu: “Molekulyar fizika” bo‘limiga doir masalalar yechish
Masalalar yechish namunalari
1. Silindr shaklidagi temir sterjenga temir xalqani zich qilib kiydirish lozim. 20 0S temperaturada sterjennining diametri 6,453 sm ga, xalqaning ichki diametri esa 6, 420 sm ga teng. Xalqaning teshigi etarlicha kengayib sterdenga kiradigan bo‘lishi uchun uni qanday temperaturagacha qizdirish kerak1?
Echish. Xalqa teshigining diametrini 6,420 sm dan 6,453 sm gacha kengaytirish lozim. Temperatura ortishi bilan teshik diametri chiziqli ortishi sababli xalqani qizdirish lozim. Modda kengayganda xalqani to‘ldirmasligini eslatib o‘tamiz. Teshiksiz qattiq jismning hamma qismlari (xalqaning ham) temperatura ortishi bilan o‘z hajmini teng miqdorda orttiradi. Teshik borligi bu jarayonning borishiga ta’sir ko‘rsatmaydi, shuning uchun temperatura ortishi bilan teshikning diametri ortadi. 13-1a ifodadan quyidagiga ega bo‘lamiz:
.
2. Avtomobilning po‘lat benzobakining hajmi 70 l bo‘lib, 200 S temperaturali benzik bilan to‘ldirilgan. Shundan so‘ng avtomobil quyoshga qo‘yildi va bak 400 S (1040 G‘) gacha qizidi. Bakdan qancha benzin oqib chiqadi1?
Echish. Benzin ham, bak ham temperatura ortganda kengayadi va biz ularning o‘lchamlarini (13-2) tenglama orqali ifodalashimiz mumkin. Benzin quyidagi kattalikka kengayadi:
.
Biroq bunda bak ham kengayadi. Biz bakni biror hajmiy kengayadigan qobiq siqatida tasavvur qilishimiz mumkin ( . Agar bak ham qattiq moddadan tayyorlangan bo‘lsa, uning kengayishi kerak. SHunday qilib, bakning hajmi quyidagicha ortadi:
Shunday qilib, bunday bak benzin byuilan to‘ldirilib, quyoshda qoldirilsa, 1 litrcha benzin uchib chiqib ketadi.
3. Misning zichligi 8.9˟103 kg/m3 va har bir mis atomi massasi 63 a.m.b.ga teng. Mis atomlari markazining orasidagi o‘rtacha masofani aniqlang. Mis xajmini 1 m3 deb olinsin1.
YECHIMI: birinchi 1kum metrda qansa massa borligini aniqlaymiz. Zichlik massaning xajmga nisbatidan, massa m=ρV ga teng. Biz atomlarni 1 metr kub deb qarayapmiz, ya’ni bu (N)(N)(N)=N3.
HISOBLASH: bitta mis atom massasini aniqlaymiz:
63 a.m.b. = 63˟1.66˟10-27 kg = 1.05˟10-25 kg.
Endi esa 1 metr kubda qancha atom borligini aniqlaymiz:
Bir metr misda esa, V=l3 hisobga olgan holda, ( )1/3 atom bor. Bundan esa osongina ular orasidagi masofani aniqlaymiz:
ESLATMA: o‘lchov birliklariga axamiyat bering. Ularni to‘g‘ri hisoblash muhim. Atomlarning orasidagi masofani hisoblang deganda, ularning diametrlari nazarda tutilgan. Shunday qilib biz , mis atomining o‘lchamini aniqladik.
|
| |
