|
Muammo: Statik noaniq ramalarni hisoblashda kanonik tenglamalar sistemasidagi noma’lumlarni aniqlash uchun dastlab qanday qiymatlarni qaysi tartibda aniqlash va tekshirish zarur?
|
| Sana | 13.02.2024 | | Hajmi | 0,81 Mb. | | #155725 |
Bog'liq 3,4-taqdimot
FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI
MEXANIKA-MASHINASOZLIK FAKUL’TETI
«Bino va inshootlar qurilishi»
kafedrasi
Muammoli ma’ruzalar
matniga elektron ishlanma
3,4-MA’RUZA
«QURILISH MEXANIKASI» FANIDAN
Muammo:
Statik noaniq ramalarni hisoblashda kanonik tenglamalar sistemasidagi noma’lumlarni aniqlash uchun dastlab qanday qiymatlarni qaysi tartibda aniqlash va tekshirish zarur?
Tenglamalar sistemasini yechish uchun qanday matematik usullarni qo’llash qulay bo’ladi?
Tayanch so’z va iboralar.
Birlik epyura, tashqi yuk epyurasi, birlik ko’chish, koeffitsient, tashqi yuklardan ko’chish, ozod had, Mor formulasi, Vereshchagin usuli, tekshirish, noma’lumlar, sistemani yechish.
3,4-ma’ruza. Kanonik tenglama koeffitsentlari va ozod hadlarini aniqlash
Reja: 1. Kanonik tenglamalar koeffitsienti va ozod hadlarini
aniqlash, tekshirish.
2. Kanonik tenglamalar sistemasini yechish.
1 Fan:Qurilish mexanikasi 3,4-ma’ruza
.
2 Fan:Qurilish mexanikasi 13-ma’ruza
.
1. Kanonik tenglama koeffitsienti va ozod hadlarini aniqlash, tekshirish
Kanonik tenglamalar sistemasining noma’lumlarini koeffitsientlari quyidagi Mor formulalari yordamida yoki Vereshchagin qoidasini tatbiq etib aniqlanadi, ya’ni:
Ozod hadlar uchun: ∆ip =
(13.1) va (13.2) formulalardan foydalanib, Vereshchagin qoidasi bilan 13.1–rasmdan koeffitsient va ozod hadlarini aniqlashni ko’ramiz:
(13.1)
i = 1,…n. (13.2)
3 Fan:Qurilish mexanikasi 13-ma’ruza.
E s d a t u t i n g!
Asosiy sis-tema uchun quri-ladigan epyura-lar bundan buyon og’zaki quriladi.
Birlik ko’chishlar va ozod hadlar aniqlangandan so’ng ular tekshiriladi va kanonik tenglamalar sistemasidan X1, X2,…Xn noma’lum kuchlar aniqlanadi. 13.1 –rasmda berilgan rama uchun va epyuralarini quramiz:
Kanonik tenglamalar sistemasining noma’lum koeffitsientlarini va ozod hadlarini tekshirish quyidagicha bajariladi:
4 Fan:Qurilish mexanikasi 13-ma’ruza
Asosiy sistemani birlik noma’lumlardan epyuralari va yig’indi eguvchi moment epyurasi
hamda epyuralari ќuriladi (13.2 – rasm).
1.Qatorlab tekshirish: Bu yerda
epyurasi epyurasi bilan ko’paytiriladi.
2. Universal tekshirish:
Bu holda yig’indi epyura yig’indi epyura bilan ko’paytiriladi.
(13.4)
(13.3)
5 Fan:Qurilish mexanikasi 13-ma’ruza
2. Kanonik tenglamalar sistemasini yechish
Kanonik tenglamalar sistemasining koeffitsientlari va ozod hadlari topilgandan so’ng, tenglamalar sistemasi yechiladi.
Aytaylik, bizga uch marta statik noaniq sistemalarning kanonik tenglamalar sistemasi berilgan bo’lsin:
δ11X1+ δ12X2+ δ13X3+∆1p=0
δ21X2+ δ22X2+ δ23X3+∆2p=0 (13.6)
δ31X1+ δ32X2+ δ33X3+∆3p=0
Bu sistemaning yechimini quyidagi tartibda bajarish mumkin.
Koeffitsientlar matritsasini yozib hisoblaymiz:
(13.7)
noma’lum kuchlarni topamiz:
(13.9) ќiymatlarini (13.6) tenglamalarga qo’yib ularning qiymatlari tekshiriladi.
(13.8)
(13.9)
6 Fan:Qurilish mexanikasi 13-ma’ruza
Mustakil ishlash va nazorat savollari:
1.Birlik epyuralar nima uchun quriladi?
2.Kanonik tenglamalar sistemasining koeffitsienti va ozod hadlarini
aniqlashda qaysi usul qulay?
3.Asosiy sistema uchun va epyuralar nima uchun va qanday qilib
quriladi?
4.Tenglamalar sistemasining koeffitsient va ozod hadlarini tekshirishdan maqsad nima?
5.Qatorlab tekshirish qanday bajariladi?
6.Universal tekshirish qanday bajariladi?
7.Ozod hadlarni tekshirish qanday bajariladi?
8.Tenglamalar sistemasining barcha ozod hadlari nolga teng bo’lishi
mumkinmi?
9.Kanonik tenglamalar sistemasini yechishning qaysi usullarini bilasiz?
10.Kanonik tenglamalar sistemasidagi noma’lumlar nima maqsadda
aniqlanadi?
14-МA’RUZA
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Muammo: Statik noaniq ramalarni hisoblashda kanonik tenglamalar sistemasidagi noma’lumlarni aniqlash uchun dastlab qanday qiymatlarni qaysi tartibda aniqlash va tekshirish zarur?
|
